Kush e solli Doruntinën (roman)

Skeda:Kush e solli Doruntinën (Roman).jpg

Kush e solli Doruntinën është një roman i shkruajtur nga Ismail Kadare. Shtëpia botuese Onufri.

Konstandini është figura e të vetmit disident në galerinë e personazheve kadareane. Ai nuk është aspak kundërshtar politik i shpallur, por i përket botës së fantazmave dhe, ashtu si shajnitë e të atit të Hamletit, ai rikthehet për të trazuar shpirtin...

Prej shekujsh ballkanasit bёjnё pyetjen; Kush e solli Doruntinёn? Tё gjithe e duan pёr vete kete femёr dhe vёllain e saj, greket, sllavet, shqiptarët.

Padyshim qё Doruntina iu pёrket vetëm shqiptareve, ngaqe fjala Besa-Besё eshte e papёrkthyeshme nё gjuhё tё tjera, prandaj tё drejtat e legjendёs na perkasin ne shqiptareve.

E gjithe legjenda mbeshtetet mbi besën qe Kostandi i ka dhenё motrёs sё tij, keshtu qё nё kёtё botё gjithnje e me tepёr genjeshtare e zhgenjyese kjo legjende rikthehet fuqishem ne plan te parё.

A mbijeton shpirti ose, a ringjallen njerezit??

Natyrisht qe midis shumё dilemave kemi tё drejtё te besojne nё tё dyja. Dilemat dhe pikepyetjet nuk kane vlerё perpara fjales Besё. Besa, e fyer e perdhunuar per vdekje nga shqiptaret ne vitet e fundit , meriton tё rifitojё pozicionin qё i pёrket midis nesh.

Ekziston edhe njё ndёr librat mё madhёshtor nё historine e njerёzimit; romani " Doruntina", i Ismail Kadaresё , i cili me zgjuarsi pёrfitoj nga legjenda pёr tё bёrё te perjetshem emrin e tij ( jo vetёm nё kёtё rast) e njekohesisht nderoj kombin tonё duke e fituar perfundimisht "betejèn" mbi pronesinè e Doruntines kundrejt ish -Jugosllaveve dhe grekёve. çdo popull do tё donte tё ishte pronar i kёsaj historie/Legjende.

Kjo na pёrket vetèm neve, vetёm se nuk i dihet se sa e kemi respektuar ne Besёn!? Kohёt e fundit nё kaosin e paimagjinueshёm postkomunist, kemi fyer dhunshёm Konstandinin qè u ngrit nga varri pёr t'i dёrguar jo vetёm shqiptarёve, ndofta edhe mbarё njerёzimit mesazhin madhёshtor qё pёrmban legjenda.

Pse Doruntinen e solli Konstandini? Perse duhet te besojme kete?

Ka shumè fenomene te pashpjeguar , dhe disa vende ku kanё ndodhur mrekullira. Atehere pse nuk duhet tё besojme ne kete fenomen te krijuar nga forca madhore. Pёrse nuk mund te mbijetoj shpirti?

Pёrse libri i lexuar ne gjithe boten DORUNTINA mbyllet me fjaline tronditese te kapitenit Gjergj Stresi ( hetuesi i ngarkuar nga Princi pёr hetimet e rastit) ;" Doruntinen e solli Konstandini."

Vallё, Doruntina ringjalli pёr pak kohё vёllain e saj vetёm per qejfin dhe me magjine e saj,per te lodhur e çuditur njerezit ndèr shekuj?! A ka te ngjare qè ajo te ishte magjistare? Apo i gёnjeu tё gjithё pёr tё fshehur emrin e dashnorit tё mundshёm?

Gjithçka mund tё ketè ndodhur ashtu siç nuk ka ndodhur asgjё e tillё, ndonёse tё gjithё ne do te shpresonim ne jeten e perjetshme deri diku, dhe po t'i besojme legjendes atehere shpresa mund te shnderrohet ne bindje absolute, ndonёse duhet te kemi parasysh sesa e meritojme ne ate; pёrjetёsinё ose ringjalljen, qoftё edhe pёr pak ditё si nё rastin e Konstandinit. Ngaqe duhen edhe motive te vlefshme qe ajo tё ndodhe vёrtetё. Fatkeqёsisht, pёr mёnyrёn sesi sillemi e jetojmё, ndoshta asnjeri prej nesh s'ka arsye pёr t'u ringjallur. Jeta ёshtё sidomos çёshtje zgjedhjeje personale dhe ne njerёzit e thjeshtё, pabesueshёm dhe krejt PA Besё i kemi harruar shumё nga vlerat njerёzore, qё pёrbёjnё ndryshimin kryesor tё njeriut nga kafshёt. Nё kёtё rast unё nuk pёrjashtoj askёnd, madje pёrfshij edhe vetёveten.

Ekzistojnё shumё histori jo normale e jo tё gjitha janё fantazi te autorit. Do te vazhdoje te mbetet nje mister se çfare ndodh pas vdekjes me njerezit, megjithese kjo legjende shpjegon deri diku qe edhe mund te mbijetoje shpirti apo ringjallesh, mjafton qe t'i nevojitesh dikujt dhe te mos dèmtosh asnjeri. Ose kёshtu mё pёlqen tё mendoj.

Natyrisht qё Doruntinёn e solli ne vendlindje Konstandini, sepse BESA, kjo fjale e paperkthyeshme e jona firmosi ndér shekuj, forcёn e saj, triumfin duke i dhuruar njerezimit kete legjende. Nё mungesё tё nje Harku Triumfi si ai ne Paris, populli shqiptar krijoj kёtё "Monument" fale gojedhenёs, letersisё dhe talentit te tij sfidues.

Ky mund te jete edhe nje krijim i nje autori te panjohur por sidoqoftё eshte e jona dhe meqenese eshte keshtu ne do te jemi njё popull qe kemi " firmosur" ringjalljen, pavaresisht se çfare vendimi ka marre Zoti, atje lart ne qiell? Sfidё me perèndine?

Mund te jete edhe keshtu ashtu siç eshte krejt e pamundur ta fitojme sfidёn, por ne me shumё kokéfortesi kemi vendosur qё ta perballojme sfidёn te cilёn nuk do ta fitojme kurre por sidoqofte ka tё ngjarё tё mos e humbasim. Do tё dalim sigurisht barazim nё kёtё sfidё tё pamundur, por vetёm nёse ne do tё lejojmё Besёn tё rikthehet midis nesh, sepse tashmё janё tepёr tё gjatё vitet, gjatё tё cilave ne e kemi shkelmuar larg, Besёn, moralin apo thjesht mirёsjelljen njerёzore.

Shih edhe

• Kush e solli Doruntinën - film 1989.
• Kush e solli Doruntinen PDF