Sumeri: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
Rregullova gabimet drejtshkrimore
Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari
→‎Historia: Kam shuar pjesën tjetër sepse është gabim: Shinar = Babiloni et jo Sumer.
Rreshti 5: Rreshti 5:


== Historia ==
== Historia ==
Sumeri do të jetë qytetërimi i parë në Mesopotami jugore. Qytetet e tij (Eridu, Kish, Lagash, Nipur, Ur dhe Uruk) ndodheshin pranë lumit Eufrat. Qytetërimi sumerian lulëzonte në mijëvjeçarin e tretë. Tekstet me të vjetra datohen nga 3100, Ka paralele të qarta ndërmjet literaturës sumeriane dhe lëndës biblike në librin e Zanafillës 1-11. Me kalimin e kohës, gjuha sumeriane (e cila është unike) vdiq, por përjetoi vetëm si gjuhë sakrale. Para se Abrahami të largohej nga Sumeri, amorasit kishin pushtuar vendin.
Sumerët përmenden gjithashtu në [[Bibla|Bibël]] në librin e "Zanafillës" :
: Zanafilla 10:10 "Dhe fillimi i mbretërisë se tij ishte Babeli dhe Ereku dhe Akadi dhe Kalnehi në token Shinar (Sumere)... "

: Zanafilla 11:2 "Dhe ndërsa ata udhëtonin nga lindja ata gjeten një toke te rrafshet ne token Shinar ; dhe ata banuan aty... "


== Prejardhja e sumerëve ==
== Prejardhja e sumerëve ==

Versioni i datës 18 tetor 2016 20:49

Qytete të rëndësishme mesopotame.

Sumerët (banorët e Shumer-it, në gjuhën egjiptiane Sangar, në bibël Shinar, nga vendasit ki-en-gir, nga ki = tokë, en = zot/ëri, gir = i ditur, i qytetëruar, d.m.th. "toka e zotërinjve të qytetëruar") janë populli i parë ngulues në botë, që mund të cilësohet "i qytetëruar", me gjuhën, fenë, kulturën, dhe shkrimin e tyre në formë kunji. Ky lloj shkrimi duket të ketë paraprirë çdo lloj forme tjetër shkrimi, dhe mendohet të jetë të paktën 5.500 vjeçar. Poashtu feja dhe kultura e sumerëve ndikoi shumë popujt fqinj ; atë amoritan dhe babilonas.

Sumerët banonin pjesën jugore të Mesopotamisë (sot Iraku i jug-lindjes), rreth viteve 4.000 p.e.s.

Historia

Sumeri do të jetë qytetërimi i parë në Mesopotami jugore. Qytetet e tij (Eridu, Kish, Lagash, Nipur, Ur dhe Uruk) ndodheshin pranë lumit Eufrat. Qytetërimi sumerian lulëzonte në mijëvjeçarin e tretë. Tekstet me të vjetra datohen nga 3100, Ka paralele të qarta ndërmjet literaturës sumeriane dhe lëndës biblike në librin e Zanafillës 1-11. Me kalimin e kohës, gjuha sumeriane (e cila është unike) vdiq, por përjetoi vetëm si gjuhë sakrale. Para se Abrahami të largohej nga Sumeri, amorasit kishin pushtuar vendin.

Prejardhja e sumerëve

Prejardhja e sumerëve është e panjohur, por një gjë është e sigurt, qe ata nuk bëjnë pjese ne familjen semitike. Mendohet qe sumeret te kenë ardhur nga lindja e Indisë ose Iranit të lashte dhe se ata ishin pushtues. Gjetjet arkeologjike dëshmojnë një vazhdimësi te pandërprere kulturore te sumereve, qe nga koha e ubaidëve (5200-4500 p.e.s.) në ngulime te Mesopotamisë se jugut.

Sumeret qe u nguluan ne pjesën pjellore te Eufratit dhe Tigrit filluan te merren me bujqësi dhe përsosnin sistemin e ujitjes se tokës.

Zhdukja e qytetërimit sumer

Sumerët u zhdukën (pra, humbën identitetin e tyre kombëtar ose u përvetësuan) nga pushtimi i trojeve të tyre nga amoritët. Ngritja e Babilonisë, në mijëvjeçarin e 3 p.e.s. shënon përfundimisht zhdukjen e qytetërimit sumer.

Qytetërimi Sumer

Bujqësia dhe gjuetia

Tregtia dhe ekonomia

Gabim referencash: Etiketë <ref> e pavlefshme; refs pa përmbajtje duhet të kenë një emër==

Kultura

Teknologjia

Sumerët që në vitin 2500 p.e.s. kishin gjetur metodën e përfitimit të Sapunit. Metodë e cila edhe në ditët tona gjen zbatim.

Gjuha dhe shkrimi

Shiko edhe

Lidhje të jashtme

Gjeografi

Histori