Angjelina Araniti: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Browse history interactively
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
No edit summary
përmirësime teknike, zëvendësova: Maj → maj, Korrik → korrik (2), Dhjetor → dhjetor duke përdorur AWB
Rreshti 1: Rreshti 1:
{{Ky artikull|Ky artikull bën fjalë për jetën e shenjtores Angjelina nga familja e aranitëve dhe jo për motrën e Skënderbeut [[Angjelina Kastrioti]]n.}}
{{Ky artikull|Ky artikull bën fjalë për jetën e shenjtores Angjelina nga familja e aranitëve dhe jo për motrën e Skënderbeut [[Angjelina Kastrioti]]n.}}
[[Skeda:Sv. Angelina, freska u manastiru Krušedol.jpg|thumb|250px]]
[[Skeda:Sv. Angelina, freska u manastiru Krušedol.jpg|thumb|250px]]
'''Angjelina Araniti Komneni''' (l. [[shekulli XV|shek. XV]], [[Berati|Berat]] - v. [[30 Korrik|30 korrik]] [[1520]], [[Krushedoli]]; {{lang-sq|Angjelina Arianit Komneni, Shën Angjelina, Shën Angjelina e Krujës (?), Shën Angjelina e Arbërisë}}, {{lang-sr|Angelina Branković, Мати Ангелина, ''Ангелина Бранковић'', Shën Angjelina e Serbisë}}) ishte një [[despoti|despoteshë]] e [[shekulli XV|shekullit XV]], bashkëshortja e despotit [[serbët|serb]] [[Stefan Brankoviç]]. Ajo rridhte nga një familje fisnike [[shqiptarët|shqiptare]] dhe ishte kunatë e [[Gjergj Kastrioti (Skënderbeu)|Skënderbeut]]. Për jetën e saj të devotshme ajo është shpallur shenjtore dhe nderohet si e tillë nga [[Kisha ortodokse serbe]].
'''Angjelina Araniti Komneni''' (l. [[shekulli XV|shek. XV]], [[Berati|Berat]] - v. [[30 korrik]] [[1520]], [[Krushedoli]]; {{lang-sq|Angjelina Arianit Komneni, Shën Angjelina, Shën Angjelina e Krujës (?), Shën Angjelina e Arbërisë}}, {{lang-sr|Angelina Branković, Мати Ангелина, ''Ангелина Бранковић'', Shën Angjelina e Serbisë}}) ishte një [[despoti|despoteshë]] e [[shekulli XV|shekullit XV]], bashkëshortja e despotit [[serbët|serb]] [[Stefan Brankoviç]]. Ajo rridhte nga një familje fisnike [[shqiptarët|shqiptare]] dhe ishte kunatë e [[Gjergj Kastrioti (Skënderbeu)|Skënderbeut]]. Për jetën e saj të devotshme ajo është shpallur shenjtore dhe nderohet si e tillë nga [[Kisha ortodokse serbe]].


==Jeta==
==Jeta==
[[Skeda:Civot sa mostima svete Angeline.jpg|parapamje|Relike me eshtrat e Shën Angjelinës në [[Manastiri i Krushedolit|Manastirin e Krushedolit]]]]
[[Skeda:Civot sa mostima svete Angeline.jpg|parapamje|Relike me eshtrat e Shën Angjelinës në [[Manastiri i Krushedolit|Manastirin e Krushedolit]]]]
Angjelina Aranit Komneni u lind në [[Berati|Berat]], në kohën kur shumica e shqiptarëve ishin të [[Kisha ortodokse|krishterë ortodoksë]]<ref>[http://www.roca.org/OA/34/34k.htm Lives of the Serbian Saints, by Voyeslav Yanich]</ref> dhe ishte bija e gjashtë e fisnikut [[Arianit Komneni|Gjergj Arianit Komneni]].<ref>{{cite web|url=http://www.albanianhistory.net/texts16-18/AH1515.html|title=1515 | John Musachi: Brief Chronicle on the Descendants of our Musachi Dynasty|last=Musachi|first=John|year=1515|accessdate=3 October 2010}}</ref> Angjelina ishte e motra e [[Donika Kastrioti]]t, e cila ishte gruaja e [[Gjergj Kastrioti (Skënderbeu)|Gjergj Kastrioti Skënderbeut]].<ref name=Elsie>{{cite book|last=Elsie|first=Robert|title=A dictionary of Albanian religion, mythology and folk culture|url=http://books.google.com/books?id=aAtQZ0vjf5gC&printsec=frontcover&source=gbs_slider_thumb#v=onepage&q&f=false|year=2000|publisher=New York University Press|isbn=0-8147-2214-8|page=9}}</ref> Angjelina u martua me udhëheqësin serb [[Stefan Brankoviç]] (afro. 1460—1461) në [[Shkodra|Shkodër]],<ref name="pirroprifti">{{cite web | url = http://www.zemrashqiptare.net/news/id_19243/rp_0/act_print/rf_1/Printo.html | title = Shënjtorja Ortodokse Shqiptare Angjelina Araniti (Komneni), dhe Kisha Ortodokse Shqiptare | accessdate = 5-04-2013 | last = Prifti | first = Pirro | date = 31.12.2010 | language = sq}}</ref> të birin e despotit serb [[Gjurađ Brankoviç]] (afro. 1427—1456).<ref name=Antiochian>[http://www.antiochian.org/node/19134 St. Angelina of Serbia]</ref><ref>[http://www.saintstevens.org/history.htm Saint Angelina of Serbia]</ref>
Angjelina Aranit Komneni u lind në [[Berati|Berat]], në kohën kur shumica e shqiptarëve ishin të [[Kisha ortodokse|krishterë ortodoksë]]<ref>[http://www.roca.org/OA/34/34k.htm Lives of the Serbian Saints, by Voyeslav Yanich]</ref> dhe ishte bija e gjashtë e fisnikut [[Arianit Komneni|Gjergj Arianit Komneni]].<ref>{{cite web|url=http://www.albanianhistory.net/texts16-18/AH1515.html|title=1515 | John Musachi: Brief Chronicle on the Descendants of our Musachi Dynasty|last=Musachi|first=John|year=1515|accessdate=3 October 2010}}</ref> Angjelina ishte e motra e [[Donika Kastrioti]]t, e cila ishte gruaja e [[Gjergj Kastrioti (Skënderbeu)|Gjergj Kastrioti Skënderbeut]].<ref name=Elsie>{{cite book|last=Elsie|first=Robert|title=A dictionary of Albanian religion, mythology and folk culture|url=http://books.google.com/books?id=aAtQZ0vjf5gC&printsec=frontcover&source=gbs_slider_thumb#v=onepage&q&f=false|year=2000|publisher=New York University Press|isbn=0-8147-2214-8|page=9}}</ref> Angjelina u martua me udhëheqësin serb [[Stefan Brankoviç]] (afro. 1460—1461) në [[Shkodra|Shkodër]],<ref name="pirroprifti">{{cite web | url = http://www.zemrashqiptare.net/news/id_19243/rp_0/act_print/rf_1/Printo.html | title = Shënjtorja Ortodokse Shqiptare Angjelina Araniti (Komneni), dhe Kisha Ortodokse Shqiptare | accessdate = 5-04-2013 | last = Prifti | first = Pirro | date = 31.12.2010 | language = sq}}</ref> të birin e despotit serb [[Gjurađ Brankoviç]] (afro. 1427—1456).<ref name=Antiochian>[http://www.antiochian.org/node/19134 St. Angelina of Serbia]</ref><ref>[http://www.saintstevens.org/history.htm Saint Angelina of Serbia]</ref>


Njohja e saj me Stefanin e verbër, djalin e Despotit të Sërbisë, ndodhi më 1460 kur ai erdhi për vizitë tek [[Gjergj Kastrioti (Skënderbeu)|Skënderbeu]].
Njohja e saj me Stefanin e verbër, djalin e Despotit të Sërbisë, ndodhi më 1460 kur ai erdhi për vizitë tek [[Gjergj Kastrioti (Skënderbeu)|Skënderbeu]].
Rreshti 15: Rreshti 15:
Me ndihmat që dërgoi Vasili III, Angjelina ndërtoi [[Manastiri i Krushedolit|Manastirin e Krushedolit]] dhe disa manastire të tjerë. Besohet se ndërtimi i këtij manastiri filloi në vitin 1509. Më vonë Angjelina u bë murgeshë në [[Manastiri i Krushedolit|Manastirin e Krushedolit]], në malin [[Frushka Gora]], [[Syrmia]], ku edhe vdiq në fillim të [[shekulli VI|shek. XVI]].<ref name=Elsie/> Eshtrat e saj u ruajtën në këtë manastir. Më 1716, kur turqit u vunë zjarrin këtyre kishave dhe manastireve, murgeshat arritën ta shpëtojnë vetëm një pjesë të eshtrave të Shën-Angjelinës, dorën e majtë, që sot e kësaj dite ruhet në kivotin e kishës së Manastirit të Krushedolit.<ref name="pirroprifti" />
Me ndihmat që dërgoi Vasili III, Angjelina ndërtoi [[Manastiri i Krushedolit|Manastirin e Krushedolit]] dhe disa manastire të tjerë. Besohet se ndërtimi i këtij manastiri filloi në vitin 1509. Më vonë Angjelina u bë murgeshë në [[Manastiri i Krushedolit|Manastirin e Krushedolit]], në malin [[Frushka Gora]], [[Syrmia]], ku edhe vdiq në fillim të [[shekulli VI|shek. XVI]].<ref name=Elsie/> Eshtrat e saj u ruajtën në këtë manastir. Më 1716, kur turqit u vunë zjarrin këtyre kishave dhe manastireve, murgeshat arritën ta shpëtojnë vetëm një pjesë të eshtrave të Shën-Angjelinës, dorën e majtë, që sot e kësaj dite ruhet në kivotin e kishës së Manastirit të Krushedolit.<ref name="pirroprifti" />


Ajo nderohet si shenjtore nga [[Kisha ortodokse serbe]] me emrin ''Shën Angjelina e Serbisë'' dhe dita e saj festohet më [[30 Korrik|30 korrik]] dhe më [[10 Dhjetor|10 dhjetor]].<ref name=Elsie/><ref name=Antiochian/> Kulti i saj dhe i bashkëshortit të saj Stefanit si shenjtorë, u ngritën për shkak të jetës së vuajtur që kaluan. Angjelina gjatë gjithë jetës u përpoq të ndihmojë të varfërit. Ajo shkroi një [[hagiografi]] të njohur si Hagiografia e Nënë Angjelinës ({{lang-sr|Житије мајке Ангелине}}).
Ajo nderohet si shenjtore nga [[Kisha ortodokse serbe]] me emrin ''Shën Angjelina e Serbisë'' dhe dita e saj festohet më [[30 korrik]] dhe më [[10 dhjetor]].<ref name=Elsie/><ref name=Antiochian/> Kulti i saj dhe i bashkëshortit të saj Stefanit si shenjtorë, u ngritën për shkak të jetës së vuajtur që kaluan. Angjelina gjatë gjithë jetës u përpoq të ndihmojë të varfërit. Ajo shkroi një [[hagiografi]] të njohur si Hagiografia e Nënë Angjelinës ({{lang-sr|Житије мајке Ангелине}}).


==Mirënjohje==
==Mirënjohje==
[[Kisha ortodokse serbe]] e ka shpallur Angjelinën shenjtore dhe kremton diten e saj më 12 gusht/30 korrik dhe 23/10 dhjetor. Shumë kisha të tjera në [[Serbia|Serbi]] mbajnë ikona ose emrin e saj. Manastiri në [[Prats-de-Mollo-la-Preste]], [[Franca|Francë]] mban një statujë të Angjelinës. Rrethanat se si është vendosur një statujë ortodokse në një manastirn katolik ende nuk dihen. Në [[Beogradi|Beograd]] një rrugë mban emrin ''Majke Angeline'' ({{lang-sr|Мати Ангелина}}) {{coord|44.788308|20.519146|display=inline}}.
[[Kisha ortodokse serbe]] e ka shpallur Angjelinën shenjtore dhe kremton diten e saj më 12 gusht/30 korrik dhe 23/10 dhjetor. Shumë kisha të tjera në [[Serbia|Serbi]] mbajnë ikona ose emrin e saj. Manastiri në [[Prats-de-Mollo-la-Preste]], [[Franca|Francë]] mban një statujë të Angjelinës. Rrethanat se si është vendosur një statujë ortodokse në një manastirn katolik ende nuk dihen. Në [[Beogradi|Beograd]] një rrugë mban emrin ''majke Angeline'' ({{lang-sr|Мати Ангелина}}) {{coord|44.788308|20.519146|display=inline}}.


==Literatura==
==Literatura==

Versioni i datës 30 janar 2017 19:07

Ky artikull është rreth Ky artikull bën fjalë për jetën e shenjtores Angjelina nga familja e aranitëve dhe jo për motrën e Skënderbeut Angjelina Kastriotin.. Për përdorime të tjera, shiko Angjelina Araniti (kthjellim).

Angjelina Araniti Komneni (l. shek. XV, Berat - v. 30 korrik 1520, Krushedoli; shqip: Angjelina Arianit Komneni, Shën Angjelina, Shën Angjelina e Krujës (?), Shën Angjelina e Arbërisë, serbisht: Angelina Branković, Мати Ангелина, Ангелина Бранковић, Shën Angjelina e Serbisë) ishte një despoteshë e shekullit XV, bashkëshortja e despotit serb Stefan Brankoviç. Ajo rridhte nga një familje fisnike shqiptare dhe ishte kunatë e Skënderbeut. Për jetën e saj të devotshme ajo është shpallur shenjtore dhe nderohet si e tillë nga Kisha ortodokse serbe.

Jeta

Relike me eshtrat e Shën Angjelinës në Manastirin e Krushedolit

Angjelina Aranit Komneni u lind në Berat, në kohën kur shumica e shqiptarëve ishin të krishterë ortodoksë[1] dhe ishte bija e gjashtë e fisnikut Gjergj Arianit Komneni.[2] Angjelina ishte e motra e Donika Kastriotit, e cila ishte gruaja e Gjergj Kastrioti Skënderbeut.[3] Angjelina u martua me udhëheqësin serb Stefan Brankoviç (afro. 1460—1461) në Shkodër,[4] të birin e despotit serb Gjurađ Brankoviç (afro. 1427—1456).[5][6]

Njohja e saj me Stefanin e verbër, djalin e Despotit të Sërbisë, ndodhi më 1460 kur ai erdhi për vizitë tek Skënderbeu.

Angjelina dhe Stefani patën dy djem Gjergjin (Maksim) e Joanin[4] dhe dy (ose tre) vajza Maria, Milica (e ndoshta dhe Irena). Zonja Angjelina dhe despoti Brankoviç u larguan për në territoret e Lidhjes së Lezhës dhe më pas në Friuli, Itali, kur Despotati serb dhe territoret e Lidhjes u pushtuan nga Perandoria osmane.[3] Territori i despotatit që nga viti 1459 ishte nën pushtimin osman.

Stefan Stefan Brankoviç vdiq në vitin 1476. Në vitin 1485, me shpalljen e të birit, Gjergjit, despot titullar i Despotatit serb në ekzil Angjelina shkoi në Mbretërinë e Hungarisë. Me vete mori edhe eshtrat e të shoqit. Mbreti hungarez Mateja i jep në pronësi qytetin dhe pasurinë e Kupinovës në Vojvodinë. Duke parë se ajo vetë nuk ishte në gjendje të mbante të gjithë manastiret, i shkruan një letër prekëse Princit të Madh të Moskës, Vasilit III Ivanoviç:

Pushteti tonë po i vjen fundi, ndërsa tëndi sa vjen e rritet. Prandaj edhe të marresh përsipër detyren tonë për tu përkujdesur e ndihmuar Kishat edhe manastiret e shenjta, të ngritura prej të parëve tuaj të pershpirtshem edhe të mitë.

— Letër e Angjelinës drejtuar Princit të Moskës, Vasilit III Ivanoviç

Me ndihmat që dërgoi Vasili III, Angjelina ndërtoi Manastirin e Krushedolit dhe disa manastire të tjerë. Besohet se ndërtimi i këtij manastiri filloi në vitin 1509. Më vonë Angjelina u bë murgeshë në Manastirin e Krushedolit, në malin Frushka Gora, Syrmia, ku edhe vdiq në fillim të shek. XVI.[3] Eshtrat e saj u ruajtën në këtë manastir. Më 1716, kur turqit u vunë zjarrin këtyre kishave dhe manastireve, murgeshat arritën ta shpëtojnë vetëm një pjesë të eshtrave të Shën-Angjelinës, dorën e majtë, që sot e kësaj dite ruhet në kivotin e kishës së Manastirit të Krushedolit.[4]

Ajo nderohet si shenjtore nga Kisha ortodokse serbe me emrin Shën Angjelina e Serbisë dhe dita e saj festohet më 30 korrik dhe më 10 dhjetor.[3][5] Kulti i saj dhe i bashkëshortit të saj Stefanit si shenjtorë, u ngritën për shkak të jetës së vuajtur që kaluan. Angjelina gjatë gjithë jetës u përpoq të ndihmojë të varfërit. Ajo shkroi një hagiografi të njohur si Hagiografia e Nënë Angjelinës (serbisht: Житије мајке Ангелине).

Mirënjohje

Kisha ortodokse serbe e ka shpallur Angjelinën shenjtore dhe kremton diten e saj më 12 gusht/30 korrik dhe 23/10 dhjetor. Shumë kisha të tjera në Serbi mbajnë ikona ose emrin e saj. Manastiri në Prats-de-Mollo-la-Preste, Francë mban një statujë të Angjelinës. Rrethanat se si është vendosur një statujë ortodokse në një manastirn katolik ende nuk dihen. Në Beograd një rrugë mban emrin majke Angeline (serbisht: Мати Ангелина) 44°47′18″N 20°31′09″E / 44.788308°N 20.519146°E / 44.788308; 20.519146.

Literatura

Artikuj gazete
Dokumente dhe libra
  • Elsie, Robert (2000). A dictionary of Albanian religion, mythology and folk culture. New York University Press. fq. 9. ISBN 0-8147-2214-8. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Slobodan Mileusnić: Serbët e shenjtë (serbisht: Свети Срби/Sveti Srbi) , Novi Sad 2000 Stampa:Sr

Lidhje të jashtme

Referenca

  1. ^ Lives of the Serbian Saints, by Voyeslav Yanich
  2. ^ Musachi, John (1515). "1515". Marrë më 3 tetor 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Është injoruar "John Musachi: Brief Chronicle on the Descendants of our Musachi Dynasty" (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  3. ^ a b c d Elsie, Robert (2000). A dictionary of Albanian religion, mythology and folk culture. New York University Press. fq. 9. ISBN 0-8147-2214-8. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ a b c Prifti, Pirro (31.12.2010). "Shënjtorja Ortodokse Shqiptare Angjelina Araniti (Komneni), dhe Kisha Ortodokse Shqiptare". Marrë më 5-04-2013. {{cite web}}: Shiko vlerat e datave në: |accessdate= dhe |date= (Ndihmë!)
  5. ^ a b St. Angelina of Serbia
  6. ^ Saint Angelina of Serbia
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Angjelina_Araniti&oldid=1710218"