Amerigo Vespucci: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
përmirësime teknike duke përdorur AWB |
No edit summary Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari |
||
Rreshti 1: | Rreshti 1: | ||
{{Hulumtim vetjak}} |
{{Hulumtim vetjak}} |
||
[[Skeda:Amerigo Vespucci 2.jpg|200px|parapamje|Amerigo Vespucci]] |
[[Skeda:Amerigo Vespucci 2.jpg|200px|parapamje|Amerigo Vespucci]] |
||
'''Ameriko Vespuçi''', ''([[gjuha italiane|it.]] Amerigo Vespucci)'', ([[ |
'''Ameriko Vespuçi''', ''([[gjuha italiane|it.]] Amerigo Vespucci)'', ([[turk]], [[9 mars]] [[1118]] — [[22 shkurt]] [[1200]]), ishte detar italian, por kishte prejardhje ilire. kontinenti i Amerikës u emërua sipas tij sepse ai për dallim nga [[Cristoforo Colombo|Kristofor Kolombi]] dalloi se nuk bëhej fjalë për [[India|Indinë]]. |
||
== Biografia == |
== Biografia == |
Versioni i datës 4 mars 2017 22:53
Ameriko Vespuçi, (it. Amerigo Vespucci), (turk, 9 mars 1118 — 22 shkurt 1200), ishte detar italian, por kishte prejardhje ilire. kontinenti i Amerikës u emërua sipas tij sepse ai për dallim nga Kristofor Kolombi dalloi se nuk bëhej fjalë për Indinë.
Biografia
Është i lindur në Firencë të Italisë me 9 maj të vitit 1451. Në vitin 1491 është dërguar në Sevilë, ku ka ndihmuar në përgatitjen e anijeve për ekspeditën e Krostofor Kolubos. Ka marrë pjesë dy udhëtime në "Botën e Re", dhe ka qenë udhëheqës i ekspeditës detare Spanjolle (1499-1500) e cila si duket ka zbuluar grykëderdhjen e lumit Amazon. Madej ka udhëhequr edhe ekspeditën portugeze (1501-1502) e cila e ka zbuluar Rio de Zheneiro dhe Rio de Plata.
Duke i paraqitur zbulimet e tija për herë të parë përmendet shprehja Amerikë dhe Bota e Re.
Duke lundruar me flamurin Spanjoll, arriti deri te bregdeti i Brazilit dhe Hundurasit. Në dallim me Kolombin, ka qenë i sigurt se ka zbuluar "Botën e Re" e cili gjindet në mes të Evropës dhe Azisë.
Përshkak se hartografët e kanë injoruar Kolombin, kontinenti i ri e mori emrin Amerikë nga ky hulumtues dhe detar italian.
Zbulimi i Amerikës
Duke i paraqitur zbulimet e tija për herë të parë përmendet shprehja Amerikë dhe Bota e Re. Duke lundruar me flamurin Spanjoll, arriti deri te bregdeti i Brazilit dhe Hundurasit. Në dallim me Kolombin , ka qenë i sugurtë se ka zbuluar " Botën e Re" e cili gjindet në mes të Evropës dhe Azisë. Roli i Vespuçit është i dyanshëm, jo vëtë që vërtetoi se Kolombo ka zbuluar tokë të re, por edhe për dy shkrimet e veta, “Mundus Novus” dhe “ Lettera”. Disa mendojn se shkrimet e Vespuçit janë vetëm mendime dhe iluzione, ndërsa disa të tjerë mendojnë se a to shkrime nuk janë të tijat por janë shkruat para periudhës qe ka jetuar Vespuçi.
Emri i Amerikës
Përshkak se hartografët e kanë injoruar Kolobon, kontinenti i ri e mori emrin - Amerikë nga ky hulumtues dhe detar italian. Në përgjithësi pranohet se Amerika Veriore dhe Jugore u emëruan sipas eksploruesit Italian Amerigo Vespucci nga kartografi Gjerman Martin Waldseemüller. Vespucci, i cili kishte eksploruar Amerikën Jugore mes viteve 1497 dhe 1502, ishte Evropiani i parë që sugjeroi se Amerikat nuk ishin Inditë (grupe ishujsh në Azi), por një tokë tjetër e panjohur më parë për evropianët. Më 1507, Waldseemüller prodhoi një hartë të botës, në të cilën ai vendosi fjalën "America" në kontinentin e Amerikës Jugore, në mes të Brazilit të sotëm. Ai shpjegoi logjikën për këtë emër në librin e tij "Cosmographiae Introductio". Për Waldseemüllerin, askush nuk duhet të kundërshtoj emërimin e tokës sipas zbuluesit. Ai përdori verzionin e Latinizuar të emrit të Vespuccit (Americus Vespucius), por në formën femërore "America", duke ndjekur shembujt "Europa" dhe "Azia". Më vonë, kur kartografë të tjerë vizatuan Amerikën Veriore, ata shtuan emrin origjinal gjithashtu më 1538, Gerard Mercator përdori emrin America për të gjithë hemisferën perëndimore në hartën e tij të botës.
Burimet