Kirenea, Libi: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
Liridon (diskuto | kontribute) Krijuar nga përkthimi i faqes "Cyrene, Libya" |
Liridon (diskuto | kontribute) No edit summary |
||
| Rreshti 1: | Rreshti 1: | ||
{{Infobox vend historik |
|||
| ⚫ | '''Kirenea''' ( |
||
| emri = Kirenea |
|||
| emri_amëtar = Κυρήνη |
|||
| emri_amëtar2 = Kyrēnē |
|||
| emër_tjetër = |
|||
| foto = Cyrene8.jpg |
|||
| foto_madhësia = |
|||
| alt = |
|||
| përshkrimi = Rrënojat e Kireneas |
|||
| locmapin = Libia |
|||
| harta_relievi = |
|||
| harta_gjerësia = |
|||
| harta_titulli = |
|||
| gjer_g = 32 | gjer_m = 49 | gjer_s = 30 | gjer_dr = N |
|||
| gjat_g = 21 | gjat_m = 51 | gjat_s = 29 | gjat_dr = E |
|||
| gjerësi = |
|||
| gjatësi = |
|||
| coordinates = |
|||
| coord_parameters = |
|||
| coord_region = |
|||
| coord_display = inline,title |
|||
| coord_format = |
|||
| coord_ref = |
|||
| gbgridref = |
|||
| lloji = Vendbanim |
|||
| etimologjia = |
|||
| lokacioni = Shahhat, Jabal al Akhdar, Cyrenaica, [[Libi]] |
|||
| qyteti_afërt = |
|||
| sipërfaqja = |
|||
| lartësia = |
|||
| gjatësia = |
|||
| emërtimi_fillimi = |
|||
| data_fillimi = |
|||
| formuar = 650 pes |
|||
| themeluar = |
|||
| themelues = |
|||
| ndërtuar = Kolonizatorët nga [[Santorini|Thera]] të udhëhequr nga [[Battus I i Kireneas|Battus I]] |
|||
| ndërtuar_për = |
|||
| përdorimi_fillestar = |
|||
| shkatërruar = |
|||
| rindërtuar = |
|||
| riparuar = |
|||
| riparuar_nga = |
|||
| përdorimi_aktual = |
|||
| arkitekt = |
|||
| skulptori = |
|||
| arkitektura = |
|||
| nr_vizitorëve = |
|||
| viti_vizitorëve = |
|||
| ref_vizitorëve = |
|||
| organi_drejtues = |
|||
| pronar = |
|||
| webfaqja = |
|||
| përcaktimi1 = WHS |
|||
| përcaktimi1_offname = Vendi arkeologjik i Kirineas |
|||
| përcaktimi1_lloji = Kulturor |
|||
| përcaktimi1_kriteret = ii, iii, vi |
|||
| përcaktimi1_data = 1982 ([[Komiteti i Trashëgimisë Botërore|sesioni]] i 6-të) |
|||
| përcaktimi1_partof = |
|||
| përcaktimi1_numri = [http://whc.unesco.org/en/list/190 190] |
|||
| përcaktimi1_free1name = Rajoni |
|||
| përcaktimi1_free1value = Shtetet arabe |
|||
}} |
|||
| ⚫ | '''Kirenea''' ({{IPAc-en|s|aɪ|ˈ|r|iː|n|iː}}; {{lang-grc|Κυρήνη|Kyrēnē}}) ka qenë një qytet [[Greqia e lashtë|antik grek]] dhe [[Roma e lashtë|romak]] pranë qytetit të sotëm Shahhat, [[Libia|Libi]]. Ai ishte qyteti më i vjetër dhe më i rëndësishëm nga pesë qytetet greke në rajon. Ai i dha Libisë lindore emrin klasik ''Cyrenaica'' që ajo ka ruajtur deri në kohët moderne. |
||
Kirenea ndodhet në një luginë të harlisur në kodrat e Jebel Akhdar. Qyteti u emërua sipas emrit të një pranvere, Kire, që grekët i shenjtëruan [[Apoloni|Apollonit]]. Kjo ishte edhe selia e Cyrenaics, një shkollës e famshme e filozofisë në shekullin e VI pes, e themeluar nga [[Aristipi|Aristippus]], një dishepull i [[Sokrati|Sokratit]]. Ajo më pas kishte marrë nofkën "[[Athina]] e Afrikës".<ref>[http://www.temehu.com/Cities_sites/cyrene-cyrenaica.htm Temehu (Cyrene)]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=pWryj7QgRvY Global Treasures: Cyrene]</ref><ref>[http://www.nestbird.info/shahhat-or-cyrene.html Shahhat or (Cyrene) City by NestBird.info]</ref><ref>[http://mnise.maktoobblog.com/ للغة العربية اضغط هنا http://cyreen630.maktoobblog.com]</ref> |
Kirenea ndodhet në një luginë të harlisur në kodrat e Jebel Akhdar. Qyteti u emërua sipas emrit të një pranvere, Kire, që grekët i shenjtëruan [[Apoloni|Apollonit]]. Kjo ishte edhe selia e Cyrenaics, një shkollës e famshme e filozofisë në shekullin e VI pes, e themeluar nga [[Aristipi|Aristippus]], një dishepull i [[Sokrati|Sokratit]]. Ajo më pas kishte marrë nofkën "[[Athina]] e Afrikës".<ref>[http://www.temehu.com/Cities_sites/cyrene-cyrenaica.htm Temehu (Cyrene)]</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=pWryj7QgRvY Global Treasures: Cyrene]</ref><ref>[http://www.nestbird.info/shahhat-or-cyrene.html Shahhat or (Cyrene) City by NestBird.info]</ref><ref>[http://mnise.maktoobblog.com/ للغة العربية اضغط هنا http://cyreen630.maktoobblog.com]</ref> |
||
| Rreshti 15: | Rreshti 78: | ||
== Sot == |
== Sot == |
||
== |
== Njerëz të njohur == |
||
* [[Aristipi|Aristippus]] (c. 435 - c. 356 PES), filozof dhe themeluesi i Shkollës Kirenease. |
* [[Aristipi|Aristippus]] (c. 435 - c. 356 PES), filozof dhe themeluesi i Shkollës Kirenease. |
||
* [[Callimachus]] (310/305 - 240 PES), poet, kritik dhe studiues në [[Biblioteka e Aleksandrisë|Bibliotekën e Aleksandrisë]] |
* [[Callimachus]] (310/305 - 240 PES), poet, kritik dhe studiues në [[Biblioteka e Aleksandrisë|Bibliotekën e Aleksandrisë]] |
||
Versioni i datës 28 prill 2017 17:47
| Kirenea | |
|---|---|
| Emrat amëtar Κυρήνη, Kyrēnē | |
 Rrënojat e Kireneas | |
| Lloji | Vendbanim |
| Vendndodhja | Shahhat, Jabal al Akhdar, Cyrenaica, Libi |
| Koordinatat | 32°49′30″N 21°51′29″E / 32.82500°N 21.85806°E |
| Formuar më | 650 pes |
| Ndërtuar | Kolonizatorët nga Thera të udhëhequr nga Battus I |
| Emri zyrtar: Vendi arkeologjik i Kirineas | |
| Lloji | Kulturor |
| Kriteret | ii, iii, vi |
| Përcaktuar | 1982 (sesioni i 6-të) |
| Nr. i referencës | 190 |
| Rajoni | Shtetet arabe |
.svg) Kirenea, Libi (Earth) | |
Kirenea ( /saɪˈriːniː/; greqishtja e lashtë: Κυρήνη Kyrēnē) ka qenë një qytet antik grek dhe romak pranë qytetit të sotëm Shahhat, Libi. Ai ishte qyteti më i vjetër dhe më i rëndësishëm nga pesë qytetet greke në rajon. Ai i dha Libisë lindore emrin klasik Cyrenaica që ajo ka ruajtur deri në kohët moderne.
Kirenea ndodhet në një luginë të harlisur në kodrat e Jebel Akhdar. Qyteti u emërua sipas emrit të një pranvere, Kire, që grekët i shenjtëruan Apollonit. Kjo ishte edhe selia e Cyrenaics, një shkollës e famshme e filozofisë në shekullin e VI pes, e themeluar nga Aristippus, një dishepull i Sokratit. Ajo më pas kishte marrë nofkën "Athina e Afrikës".[1][2][3][4]
Historia
Periudha greke
Periudha romake
Krishterimi
Rënia
Sot
Njerëz të njohur
- Aristippus (c. 435 - c. 356 PES), filozof dhe themeluesi i Shkollës Kirenease.
- Callimachus (310/305 - 240 PES), poet, kritik dhe studiues në Bibliotekën e Aleksandrisë
- Eratosthenes (276 - 194 PES), matematikan, gjeograf, astronom; bibliotekar në Bibliotekën e Aleksandrisë.
- Eugammon (fl. 6 shekullit PES), poet epik
- Lacydes (3-të të shekullit BC), filozof
- Theodorus (c. 5 shekullit BC), matematikan
Referencat
Lidhje të jashtme
- Cyrene project summary at Global Heritage Fund
- Explore Cyrene with Google Earth on Global Heritage Network
- Cyrene and the Cyrenaica by Jona Lendering
- University of Pennsylvania Museum excavations at Cyrene