Mikrobiologjia: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Content deleted Content added
AXRL (diskuto | kontribute) No edit summary |
AXRL (diskuto | kontribute) No edit summary |
||
| Rreshti 1: | Rreshti 1: | ||
[[Skeda:Agar plate with colonies.jpg|thumb|250px|Mikroorganizma në një laborator]] |
[[Skeda:Agar plate with colonies.jpg|thumb|250px|Mikroorganizma në një laborator]] |
||
'''Mikrobiologjia''' (nga [[Greqishtja|greq.]] ''μικρός'', mikrós, -"i vogel"; ''βίος'', víos,-"jete" dhe ''λόγος'', lógos,-"fjalë", "mësim", "dije") është degë e [[Biologjia|biologjisë]] që merret me studimin e [[Mikroorganizmi|mikroorganizmave]] ([[Mikrobi|mikrobeve]]), ndërtimin, funksionimin dhe ndikimin e tyre në [[Organizmi|organizmat]] e tjera të gjalla. Mikroorganizmat janë organizma të vogla [[mikroskopi]]ke [[Njëqelizorët|njëqelizore]] të padukshme për syrin e njeriut. Këtu hyjnë [[bakteri]]et, [[protozoa]]t, [[ |
'''Mikrobiologjia''' (nga [[Greqishtja|greq.]] ''μικρός'', mikrós, -"i vogel"; ''βίος'', víos,-"jete" dhe ''λόγος'', lógos,-"fjalë", "mësim", "dije") është degë e [[Biologjia|biologjisë]] që merret me studimin e [[Mikroorganizmi|mikroorganizmave]] ([[Mikrobi|mikrobeve]]), ndërtimin, funksionimin dhe ndikimin e tyre në [[Organizmi|organizmat]] e tjera të gjalla. Mikroorganizmat janë organizma të vogla [[mikroskopi]]ke [[Njëqelizorët|njëqelizore]] të padukshme për syrin e njeriut. Këtu hyjnë [[bakteri]]et, [[protozoa]]t, [[kërpudha]]t, [[mikroalga]]t, [[Prokarioti|prokariotet]] dhe [[Virusi|viret]]. |
||
== Historia e mikrobiologjisë == |
== Historia e mikrobiologjisë == |
||
Versioni i datës 6 tetor 2017 22:27
Mikrobiologjia (nga greq. μικρός, mikrós, -"i vogel"; βίος, víos,-"jete" dhe λόγος, lógos,-"fjalë", "mësim", "dije") është degë e biologjisë që merret me studimin e mikroorganizmave (mikrobeve), ndërtimin, funksionimin dhe ndikimin e tyre në organizmat e tjera të gjalla. Mikroorganizmat janë organizma të vogla mikroskopike njëqelizore të padukshme për syrin e njeriut. Këtu hyjnë bakteriet, protozoat, kërpudhat, mikroalgat, prokariotet dhe viret.
Historia e mikrobiologjisë
Bakteriet u vëzhguan në fillim nga Anton van Leeuwenhoek, në vitin 1676 me anën e një mikroskopi njëlentësh të cilin ai e ndërtoi vetë. Emri "bakterium" hyri shumë më vonë në përdorim, nga Christian Ehrenberg në vitin 1828, fjalë që rrjedh nga greqishtja βακτηριον, vaktirion - "shkop i vogël, thupër".
Nëndegët e mikrobiologjisë
Fusha e mikrobiologjisë mund të ndahet përgjithësisht në disa nëndegë :
- Mikrobiologjia fiziologjike: Studimi i funksionimit biokimik te qelizave mikrobiologjike. Përfshin studimin e rritjes mikrobiologjike, metabolizmin mikrobiologjik dhe strukturën qelizore të bakterieve.
- Mikrobiologjia gjenetike : studion se si janë të organizuar genet tek mikrobet në lidhje me funksionet e tyre qelizore. Lidhet ngushte me biologjinë molekulare.
- Mikrobiologjia mjekësore ose medicinale: studion rolin e mikrobeve ne sëmundjet e njeriut. Ajo përfshin studimin e patogjenezës mikrobiologjike dhe epidemiologjine dhe ka lidhje me studimin e sëmundjeve patologjike dhe imunologjike.
- Mikrobiologjia veterinare: studion rolin e mikrobeve ne medicinën (mjekësinë) veterinare.
- Mikrobiologjia mjedisore: studion funksionin dhe larminë e mikrobeve ne mjedisn e tyre natyror. Përfshin studimin e ekologjisë mikrobiologjike, ciklin ushqyes mikrobiologjik, gjeomikrobiologjik, larmine mikrobiologjike dhe Bioremediacioni.
- Mikrobiologjia zhvilluese : studion zhvillimin e mikrobeve. Përfshin sistematiken bakteriale dhe taksonominë.
- Mikrobiologjia industriale: shfrytëzon mikrobet për përdorim ne ecuritë (proceset) industriale. Këtu hyjnë tharmëtimi industrial dhe trajtimin e ujërave të zeza. Lidhet ngushte me bioteknologjine industriale. Kjo fushe përfshin gjithashtu prodhimin e birrës, një zbatim i rëndësishëm i mikrobiologjisë.
- Aeromikrobiologjia: studion mikroorganizmat e ajrit.
- Mikrobiologjia ushqimore: studion mikrobet qe shkaktojnë prishjen e ushqimeve.
- Mikrobiologjia farmaceutike: studion mikrobet qe shkaktojnë ndotjen dhe prishjen farmaceutike.