Anamorava: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
→‎Referencat: përmirësime teknike duke përdorur AWB
Rreshti 36: Rreshti 36:


{{Portal|Gjilani}}
{{Portal|Gjilani}}
{{Krahinat e Kosovës}}

[[Kategoria:Gjeografia e Kosovës]]
[[Kategoria:Gjeografia e Kosovës]]



Versioni i datës 30 dhjetor 2017 01:57

Anamorava është rajon i cili gjendet në pjesën juglindore të Kosovës.

Anamorava

Gjeografia

Anamorava përbëhet prej pjesës së luginës dhe skajeve malore të maleve të Karadakut në të djathtë dhe maleve të Zhegocit e Koznikut në të majtë. Anamorava përbëhet prej fushës së Vitisë, të Gjilanit dhe të Dardanës (Kamenicës) me një sipërfaqe rreth 650 km katrorë, me nji gjatësi mbi 40 km dhe gjerësi mbi 16 km, me fund të lartë 500 m dhe anët e larta deri 1000 m.

Toponimet në anamoravë(Lugina e Moravës së Binçës)

Sipas toponimeve edhe emra vendesh të tjerë të këtij krahu, del se shumë emërtime të Anamoravës (Lugina e Moravës së Binçës) janë të burimit shqip, porse sundimi i gjatë romak, serb dhe osman, ku më pak e ku më shumë, kanë lanë gjurmët e tyre edhe në toponiminë e kësaj treve, por pa mundur kurrë të shlyejnë vazhdimësinë ilire-shqiptare në këtë anë.

Historia

Gjeologjia

Përbëhet nga shtresa të vjetra dhe derdhjeve vullkanike, ka toka të mira.Fusha e Moravës veqohet me formacione të rejatë kenozoikut. Dominojnë sendimetet e konglomeratit, të zallit dhe rërës së moshës së neogjenit, duke e bërë këtë hapsirë më hoogjene në aspektin litologjik.

Relievi

Fusha e Moravës paraqet pjesën më të ulët të relievit të Kosovës jug-lindore. Fusha e Moravës me lartësinë prej 450–500 m,jo vetëm se është më e ulët, por edhe diferencat janë më të vogla në mes rrafshinës aluviale dhe të terracave të liqenit të dikurshëm.

Klima

Klima e Anamoravës është e mesme kontinentale , ngase ka një lartësi relative mbidetare prej 410 m. Nuk ka erëra të forta në këtë fushë. Rëndom frynë veriu i cili vjen nga verilindja. Kjo erë është e thatë, e ndonjëherë kur vjen me të shiu është i imët dhe i shkurtër. Kjo erë është e ftohtë, gjatë dimrit shpesh sjell borë të imtë. Era perëndimore e cila vjen nga drejtimi i Prishtinës , nëpër Bresalc e Pasjak në Anamoravë sjell shi e herë, herë është shumë e fortë. Në popull njihet si “ Era e Kosovës”, dhë për këtë erë thonë se “ edhe lagë edhe thanë”. Nga jugu , kah Malet e Karadakut fryen "era" - jugu erë e nxehtë me plot lagështi, e cila dimrit sjell mot të butë, për këtë erë në Karadak thonë se “ e shkrinë borën”. Anamorava dhe vendbanimet për rreth kanë dimra të butë. Përgjatë fushë së Anamoravës si në at të Epërmen dhe në at të Poshtmen janë prezent rrymat e erërave. Pjesa më e nxehtë është Anamorava e Poshtme kurse pjesët më të larta janë më të ftohta. Luginat mund të konstatojmë se janë më të mbrojtura nga erërat se sa kodrat për rreth. Dominojnë erërat veriore dhe perëndimore të cilat sjellin të reshura.

Mesatarja e temperaturave vjetore për Anamoravën është 10.6 gradë celsius. Temperatura mesatare e muajit më të ftohtë është ajo e janaritn -0,9 gradë C, e muajit më të ngroht e korrikut me 20,7 gradë C. Në Anamoravë janë më të vogla se sa në viset më të larta në shpatijet e Maleve të Karadakut.[1]

Hidrografia

Nëpër Fushën e Anamoravës rrjedh lumi Morava e Binqes me degët e veta si Lumi i Karadakut, Llapushës nga ana e djathtë dhe lumi i Livoqit, Mirushës, Stanishorit , Përlepnicës dhe Krivarekës nga ana e djathtë.

Ekonomia

Dikurë krahinë agrare, në të cilën janë kultivuar gruri e duhani, më vonë fiton edhe tiparet industriale, sidomos qendra e këtij regjioni Gjilani, tash qytet me rreth 80 000 banorë me industri tekstili, të duhanit, të radiatorëve, të baterive etj. Vitia, qendër komunale, paraqet një qytetzë agrare me industroi fillestare metalike, me Banjën e Kllokotit afër, ndërsa Dardana po ashtu qendër komunale, qytet i vogël agrar industrial, me industri të qeramikës.

Demografia

shih edhe

Butimi i të dhënave

Referencat

  1. ^ Dr. Riza Çavolli:Gjeografia Regjionale e Kosovës:, ETMMK, Prishtinë, 1997.