Luani: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
v U kthyen ndryshimet e 79.106.209.149 (diskutimet) në versionin e fundit nga Tytuu.
Etiketa: Rollback
→‎Shëndeti i luanëve: Rregullova gabimet drejtshkrimore
Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari
Rreshti 90: Rreshti 90:


== Shëndeti i luanëve ==
== Shëndeti i luanëve ==
Luanët e rritur nuk kanë predatore, ata vdesin duke u sulmuar nga njerëzit ose nga luanët e tjerë. Luanët meshkuj janë me agresore në lidhje me dyluftimin që bëhet misis dy luanëve meshkuj. Në fakt edhe pse një luan mund të jetojë deri në 15-16 vjet ai e arrin këtë vetëm duke shmangur sulmet nga rivalet e tjerë, por shumica e luanëve meshkuj nuk jetojnë më shumë se 10 vjet. Kjo është arsyeja pse luanët meshkuj kanë jetëgjatësinë më të vogël se të femrave, gjithsesi të dyja sekset mund të vriten nga luanë të tjerë rivale.
Luanët e rritur nuk kanë predatore, ata vdesin duke u sulmuar nga njerëzit ose nga luanët e tjerë. Luanët meshkuj janë me agresore në lidhje me dyluftimin që bëhet midis dy luanëve meshkuj. Në fakt edhe pse një luan mund të jetojë deri në 15-16 vjet ai e arrin këtë vetëm duke shmangur sulmet nga rivalet e tjerë, por shumica e luanëve meshkuj nuk jetojnë më shumë se 10 vjet. Kjo është arsyeja pse luanët meshkuj kanë jetëgjatësinë më të vogël se të femrave, gjithsesi të dyja sekset mund të vriten nga luanë të tjerë rivale.


== Karakteristikat fizike ==
== Karakteristikat fizike ==

Versioni i datës 21 janar 2018 17:54

Luani
Skeda:Luani.jpg
Luan
Luaneshë
Klasifikimi shkencor
Mbretëria:
Filumi:
Klasa:
Rendi:
Familja:
Nënfamilja:
Gjinia:
Përhapja historike dhe aktuale e luanëve

Luani (latinisht: Panthera leo) është një prej llojeve të maceve të mëdha, që i takon gjinisë Panthera, pjesë e familjes Felidae. Me disa meshkuj që i kalojnë 250 kg në peshë,[1] është macja e dytë më e madhe e gjallë, pas tigrit. Sot, luanë të egër jetojë në Afrikën sub-sahariane dhe në Indi (ku një popullsi e rrezikuar banon në Parkun Nacional të Pyllit të Girit). Në lashtësi, ishin të përhapur në shumicën e Afrikës, duke përfshirë Afrikën veriore, si dhe në Euroazi, nga Greqia dhe Evropa juglindore deri në Indi. Në fund të Pleistocenit, rreth 10,000 vjet më parë, luani ishte gjitari i madh tokësorë i dytë më i përhapur, pas njerëzve: Panthera leo spelaea jetonte në pjesët veriore dhe perëndimore të Evropës dhe Panthera leo atrox jetonte në Amerikë, nga JukoniPeru.[2]

Në natyrë, meshkujt rrallë jetojnë më gjatë se 10 deri në 14 vjet, kjo për shkak të lëndimeve të marra nga luftimet e vazhdueshme me meshkujt e tjerë rivalë që shumë reduktojnë jetëgjatësinë e tyre.[3] Në kaptivitet ata mund të jetojnë më shumë se 20 vjet. Ata zakonisht banojnë në savana dhe lëndina, edhe pse ata mund të shkojnë në shkurre dhe pyje. Luanët janë jashtëzakonisht shoqërorë në krahasim me macet tjera. Një tufë luanësh përbëhet nga femra, të quajtura luanesha, dhe këlyshë, si dhe nga një numër i vogël i meshkujve të rritur. Grupe të luaneshave zakonisht gjuajn së bashku, kryesisht thundrakë të mëdhenj. Luanët janë grabitqarë gjahtarë, si dhe kafshë që ushqen me kërma. Edhe pse zakonisht luanët nuk gjuajnë njerëz, disa kanë gjuajtur. Duke fjetur kryesisht gjatë ditës, luanët janë aktiv kryesisht gjatë natës, si dhe ndonjëherë gjatë muzgut.[4][5]

Taksonomia dhe evolucionit

Fosili lion-si është i njohur nga Laetoli në Tanzani dhe ndoshta është 3,5 milionë vjet e vjetër, disa shkencëtarë kanë identifikuar materiale si Panthera leo. Këto shënime nuk janë të mirë-arsyetuar, dhe të gjitha që mund të thuhet është se ata i përkasin një felid Panthera-si. Të dhënat më të vjetra konfirmoi të Panthera leo në Afrikë janë rreth 2 milion vjet më të rinj. [12] Të afërmit e afërt e luanit janë specie të tjera Panthera: tigër, jaguar, dhe leopardi. Morfologjike dhe studimet gjenetike tregojnë se tigër ishte i pari prej këtyre llojeve të fundit të ndryshojnë. Rreth 1.9 milion vjet më parë jaguar branched jashtë grupit e mbetur, e cila përmbante paraardhësit e leopard dhe luanit. Luanit dhe leopardi ndarë më pas rreth 1 to 1.25 milion vjet më parë nga njëri-tjetri.

Panthera leo veten evoluar në Afrikën në mes të 1 milion e 800.000 vjet më parë, para se të përhapet në të gjithë rajonin Holarctic. Ajo u shfaq në Evropë për herë të parë 700.000 vjet më parë me specia Panthera leo fossilis në Isernia në Itali. Nga kjo rrjedh luan më vonë Shpella Lion (Panthera leo spelaea), e cila u shfaq rreth 300.000 vjet më parë. Gjatë epoka e akullnajave e sipërme e përhapjes luanit të Veriut dhe Amerika e Jugut, e zhvilluar në Panthera leo atrox, Lion amerikan Luanët. [15] vdiq në Euro-Azi dhe Amerika veriore në fund të glaciation fundit, rreth 10.000 vjet më parë; kjo mund të ketë qenë e mesme në zhdukjen e megafauna epoka e akullnajave.

Fosili më i vjetër i luanëve është gjetur në Leatoli në Tanzani dhe është rreth 3,5 milion vjet i vjetër dhe disa shkencëtare e kanë quajtur këtë material pantera leo. Këto të dhëna nuk janë shumë të sakta megjithatë ne na mbetet të themi që materiali i gjetur ngjasonte me gjininë pantera. Fosilet më të vjetra që janë në gjetur në Afrikë janë rreth 2 milion vjet të vjetra. Speciet më të përafërta me luanët janë tigri, jaguari edhe leopardi. Studimet gjenetike kanë dhëne informacion që tigri ka qenë i pari nga këto specie që divergjoi. 1,9 milion vjet më parë jaguari u largua nga grupi i cili përbehej nga leopardë edhe nga luanë. Luanët dhe jaguarët u ndanë nga njeri tjetri rreth 1,25 milion vjet më parë. Pantera leo si gjini u shfaq për herë të parë në Afrikë rreth 1 milion vjet më parë dhe u shfaq për herë të parë në Evrope rreth 700.000 vjet me pare. Kjo vjen si rezultat i gjetjeve të fosileve në Insernia Itali. Më pas luanët divergjuan në luanë shpellash të shfaqur rreth 300.000 vjet me parë. Me pas luanët u shpërndante në veri edhe në jug të Afrikës dhe u zhvilluan në pantera leo atrox ose luanët e Amerikës. Luanët vdiqën në pjesën e Evroazisë dhe të Amerikës në fundin e epokës së akullnajave rreth 10.000 vjet më parë.

Mbas tigrit luani është kafsha grabitqare e tretë në botë për nga madhësia dhe e para në kontinentin e Afrikës. Një luan mashkull ka gjatësinë e trupit 170–250 cm, një lartësi nga toka deri tek fundi i krahëve 120 cm,ka një bisht me gjatësi rreth 1 m dhe mund të bëhet i rëndë deri në 225 kg.

Luanesha e ka gjatësinë e trupit 140–175 cm, një lartësi deri në 1 m dhe bishti i tyre ka rreth 85 cm gjatësi. Pesha e një luaneshe mund të jetë deri në 150 kg. Normal një luan është më i lartë se një tigër por është më i shkurtër. Në kopshte zoologjike një luan si pasojë e ushqimit shumë të mirë mund të arrijë një peshë rreth 300 kg.

Mjekra e luanit mendohet se është formuar për të mos pasur lëndime nga përleshjet. Këtu mund edhe të tregohet përparësia e luaneshave në gjah sepse luanëve mjekra iu pengon ne gjuajtjen e presë. Prej kësaj mund të thuhet se luaneshat nuk kanë mjekër sepse nuk e lejon gjahun (evolucion). Luani ushqehet me mish !

Nënllojet

Tetë nënlloje bashkëkohore (gjatë Holocenit) njihen sot:

Nënllojet Përshkrimi Fotografia
Luani berber (P. l. leo), i njohur edhe si luani i Atllasit ose luani afrikanoverior I gjetur më parë në Algjeri, Marok, Tunizi dhe Egjipt, ky është nënlloji i caktuar i luanëve nga Afrika veriore. Është zhdukur në natyrë për shkak të gjuetisë së tepruar; i fundit i luanëve berberë u vra në Marok në vitin 1920.[6][7] Është një nga nënllojet më të mëdha të luanëve,[8] me gjatësi të raportuar nga 3.0–3.3 m dhe peshë më shumë se 200 kg për meshkujt. Ky nënlloj duket të jetë më ngusht i lidhur me luanin aziatik, sesa me luanët sub-saharianë. Një numër i kafshëve në kaptivitet mund të jenë luanë berberë,[9] veçanërisht 90 kafshë të trashëguara nga koleksioni mbretëror i Marokut në kopshtin zoologjik të Rabatit.[10] Afrika verior: (Algjeri, Egjipt, Libi, Marok dhe Tunizi)
Luani aziatik

(P. l. persica), i njohur edhe si luani indian ose luani persian

Gjendet në Parkun Nacional të Pyllit të Girit në Indinë veriperëndimore. Dikur i përhapur nga Turqia, nëpër Azinë jugperëndimore, në Indi e Pakistan,[11] sot 523 luanë aziatikë jetojnë në pyllin e Girit në Guxharat.[12] Provat gjenetike tregojnë se paraardhësit e tyre u ndanë nga luanët sub-saharianë para 203 deri në 74 mijë vite më parë.[13]

Evropa jugore: (Shqipëri, Bullgari, Greqi, Kosovë, Maqedoni, Mali i Zi dhe Serbi)

Azia perëndimore: (Armeni, Gjeorgji, Iran, Irak, Izrael, Jordani, Kuvajt, Liban, Oman, Palestinë, Rusi, Arabi Saudite, Siri, Turqi, Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Jemen)

Azia jugore: (Afganistan, Bangladesh, Indi dhe Pakistan)

Luani afrikanoperëndimor (P. l. senegalensis), i njohur edhe si luani i Senegalit Gjendet në Afrikën perëndimore, nga SenegaliRepublikën e Afrikës Qendrore.[14][15] Është listuar si kafshë në rrezik kritik të zhdukjes në vitin 2015. Është një nga luanët sub-saharianë më të vegjël.

Afrika perëndimore: (Benin, Burkina Faso, Ganë,[16] Mal, Mauritani, Nigeri dhe Senegal)

Afrika qendrore: (Kamerun, Çad, Republika e Afrikës Qendrore, Nigeri dhe Niger)

Luani masaian (P. l. nubica), i njohur edhe si luani afrikanolindor Gjendet në Afrikën lindore, nga Etiopia dhe Kenia deri në Tanzani dhe Mozambik.[15] Afrika lindore: (Xhibut, Etiopi, Eritre, Keni, Somali, Sudan të Jugut, Sudan, Tanzani, Ugandë)
Luani i Kongos (P. l. azandica), i njohur edhe si luani i Kongos verilindore Gjendet në pjesët verilindore të Kongos.[14] Është zhdukur në Ruandë.

Afrika qendrore: (Republika Qendrore Afrikane, Republika Demokratike e Kongos, Ruandë, Sudan të Jugut, Sudan, Ugandë)

Luani afrikanojugperëndimor (P. l. bleyenberghi), i njohur edhe si luani i Katangës Gjendet në Afrikën jugperëndimore dhe Republikën Demokratike të Kongos. Është një nga nënllojet më të mëdha të luanëve afrikanë.

Afrika jugore: (Angolë, Bocuanë, Republika Demokratike e Kongos, Namibi, Zambi, Zimbabve)[15]

Luani i Transvalit (P. l. krugeri), i njohur edhe si luani afrikanojuglindor Gjendet në rajonin Transvaal, në Afrikën juglindore, që përfshinë Parkun Nacional të Krugerit.[15] Afrika jugore: (Bocuanë, Mozambik, Afrika e Jugut, Suazilend, Zimbabve)
Luani etiopian

(P. l. roosevelti), i njohur edhe si luani i Adis Abebës

Një nënlloj sapo i zbuluar i luanëve mund të ekzistojë në kaptivitet në kryeqytetin e Etiopisë, Addis Abeba.[17] Këto luanë – me meshkujt që kanë krifa dukshme të errëta – përcaktohen si një nënlloj i ri, ndoshta autokton vetëm në Etiopi. Këto luanët ishin pjesë e një koleksioni të Haile Selassies I të Etiopisë.[18] Afrika verilindore: (Etiopi)

Hibridët

Luanët janë të njohur të kenë aftësinë të kryqëzohen dhe riprodhohen me tigrat. Edhe pse kjo nuk ndodh ne natyrë, si shkak i territoreve të ndryshme këto dy kafshë jetojnë, me ndihmësen njerëzore ka pasur disa raste ku këlyshe hibrid janë krijuar. Ata njihen si "ligra" dhe janë të rrallë. Ligri lind si pasoje e një kryqëzimi të një luani mashkull e një tigreshë. Janë pothuajse dy herë më të mëdhenj se tigri apo luani dhe kanë ngjashmëri me të dy palët, por nganjëherë ato mund t'i ngjanë më shumë njërit se tjetrit si rrethojë e kombinimit gjenetik.

Luanët kryqëzohen me tigrat veçanërisht me speciet siberiane edhe bengale për të krijuar hibride të quajtur ligers ose tigons. Gjithashtu ata kryqëzohen edhe me leopardë për të krijuar leoponet dhe me jaguarët për të krijuar jaglionet. Hibridet mbahen të mbyllur në kopshte zoologjike në Kinë. Ligri krijohet nga kryqëzimi i një luani me një tigreshe, meqenëse geni i rritjes mungon nga femra tigreshe atere ky gen merret nga luani mashkull dhe rezulton që ligrat rriten më tepër sesa prindërit e tyre. Ligrat meshkuj nuk mund të riprodhohen pra janë sterile kurse ligrat femra kanë aftësinë për fertilitet, pra kanë aftësi për tu riprodhuar. Ligrat janë 3 deri në 3,7 metra të gjatë dhe mund të peshojnë deri në 360 deri në 450 kg ose më shumë. Tigonet janë kryqëzimi i një luaneshe me një tigër.

Shëndeti i luanëve

Luanët e rritur nuk kanë predatore, ata vdesin duke u sulmuar nga njerëzit ose nga luanët e tjerë. Luanët meshkuj janë me agresore në lidhje me dyluftimin që bëhet midis dy luanëve meshkuj. Në fakt edhe pse një luan mund të jetojë deri në 15-16 vjet ai e arrin këtë vetëm duke shmangur sulmet nga rivalet e tjerë, por shumica e luanëve meshkuj nuk jetojnë më shumë se 10 vjet. Kjo është arsyeja pse luanët meshkuj kanë jetëgjatësinë më të vogël se të femrave, gjithsesi të dyja sekset mund të vriten nga luanë të tjerë rivale.

Karakteristikat fizike

Luanit është e lartë (në krah) e felines, dhe gjithashtu është i familjes së maces i dytë-rëndë pas tigër. Me këmbët e fuqishme, një nofulla të fortë, dhe 8 cm (3,1 in) dhëmbë të gjatë i qenit, e luanit mund të sjellë poshtë dhe vrasin pre të mëdha. kafkë i luanit është shumë e ngjashme me atë të tigër, edhe pse rajoni frontal është zakonisht më shumë në depresion dhe të rrafshuar, me një rajon paksa më të shkurtër postorbital. kafkë e luanit e ka hapje më të gjerë hundës se tigër. Megjithatë, për shkak të sasisë së ndryshim kafkë në dy lloje, zakonisht, vetëm struktura e nofullës të ulët mund të përdoret si një tregues i besueshëm i llojeve. [38] ngjyrim Lion ndryshon nga amator dritë të verdhë, ngjyrë të kuqe, ose të errëta ochraceous kafe. Underparts në përgjithësi janë të lehta dhe të tufë bisht është e zezë. Lion cubs janë të lindur me rosettes kafe (njolla) mbi trupin e tyre, jo si ato të një leopardi. Edhe pse këto zbehet si luanë arrijnë moshën e rritur, spote zbehta shpesh mund të jetë ende shihet në të këmbëve dhe underparts, veçanërisht në lionesses.

Luanët janë vetëm anëtarë të familjes mace për të shfaqur qartë seksuale-dytrajtësi që është, meshkujve dhe femrave shohim dukshëm të ndryshme. Ata gjithashtu kanë role të specializuara që çdo gjinore luan në krenari. Për shembull, luaneshë, gjuetar, i mungon trasha mane rëndë meshkuj. Kjo duket të pengojë aftësinë e meshkujve për të qenë camouflaged kur drerësh pre dhe për të krijuar mbinxehje në ndjekje. Ngjyra e mane mashkull ndryshon nga flokëverdhë të zezë, në përgjithësi duke u bërë errët si e luanit rritet më të vjetër.

Gjatë konfrontime me të tjerët, krifa bën luanin te duket më i madh. Peshat për të rritur kuriozitete sërë midis 150–250 kg për femra dhe 120–182 kg për femra.[4] Nowell dhe mesatare Jackson raportin peshat e 181 kg për meshkuj dhe 126 kg për femrat, një e shtënë mashkull pranë malit Kenia u shpreh në 272 kg.[24] Luanët priren të ndryshojnë në madhësi në varësi të mjedisit të tyre dhe të zonës, duke rezultuar në një përhapje të gjerë në peshave të regjistruar. Për shembull, kuriozitete në Afrikën jugore të priren të jenë rreth 5 për qind më të rënda se ato në Afrikën Lindore, në përgjithësi. [39]

Shef dhe gjatësi trupi është 170–250 cm te meshkujt dhe 140–175 cm te femrat, lartësi sup është rreth 123 cm te meshkujt dhe 107 cm te femrat. Kohëzgjatja bisht është 90–105 cm te meshkujt dhe 70–100 cm te femrat.[4] Luanit gjatë njohur ishte një e zezë shtënë-maned mashkull pranë Mucsso, Angola jugore në tetor 1973, i njohur luan rëndë ishte një e shtënë kanibal në 1936 vetëm jashtë Hectorspruit në Transvaal lindore, Afrika e Jugut dhe peshonte 313 kg.[40] Luanët në robëri kanë tendencë të jetë më e madhe se sa luanë në-luan egër rëndë në arkiv është një mashkull në Colchester kopshtin zoologjik në Angli me emrin Simba në 1970, e cila peshonte 375 kg.

Një malin formë të skeletit të një Luani Afrikan Sulmuar një Eland të përbashkët në shfaqje në Muzeun e Osteology, Oklahoma City, Oklahoma Karakteristika më dalluese të përbashkëta nga të dy femrave dhe meshkujve është se bisht përfundon në një xhufkë flokë. Në disa kuriozitete, xhufkë fsheh një vështirë shpinë "" ose të "nxisë", rreth 5 mm e gjatë, e formuar nga pjesët përfundimtare të kockave bisht te përziera bashke. Luan është felid vetëm për të pasur një tufa-tufa-bisht funksion të xhufkë dhe shpinë janë të panjohur. Mungon në lindje, xhufkë zhvillon rreth 5 ½ muaj nga mosha dhe është e gatshme të identifikueshme në 7 muaj.

Luani, simboli i fuqisë 

Luani simbolizonte fuqinë dhe sovranitetin si dhe është shoqëruar me diellin, me floririn dhe me forcën penetruese të dritës dhe fjalës.

Krishna është luani midis krijesave të egra, Buda është luani i Shakyas dhe Krishti është luani i Judës. Buda përdor luanin si fron. Është fuqia e Shakti-të, që është energjia hyjnore. Është forma e avatarës “Nara-Simba” (njeriu-luan), simbol i forcës dhe kurajos dhe shkatërrues i së keqes dhe injorancës. Si fuqi e Darmës, Luani korespondon me Vairochana-në dhe me Manjushri-në, mbartësi i diturisë. Kur Buda mësoi Darman, zëri i tij ishte hungërima e luanit duke nxjerrë në dukje forcën e ligjit.

Simbol i fuqisë, por Luani është gjithashtu dhe simbol i drejtësisë. Kjo është arsyeja që Luanët dekoronin fronin e Solomonit, po ashtu dhe fronet e Mbretërve të Francës si dhe ato të peshkopëve mesjetar. Është gjithashtu simbol i Krishtit si gjykatës dhe emblemë e Shën Mark Ungjillorit. Sipas ikonografisë mesjetare, vetëm koka dhe pjesa e përparme e luanit të Judës janë shoqëruar me natyrën hyjnore të Krishtit.

Një kuptim negativ i është bashkangjitur gjithashtu Luanit: sipas Shën Gjonit të Kryqit, çrregullimi i urisë së tërbuar të Luanit është simbol i instinktit dhe forcës së pakontrolluar.

Në Lindjen e Largët, Luani ka lidhje të madhe me Dragoin. Luan rolin mbrojtës kundër influencës së keqe.

Ikonografia Hinduiste e sheh Luanin si kafshë diellore dhe si pasqyrim të fjalës. Pasqyron aspektin tmerrues të Majas, fuqinë e manifestimit.

Në Egjiptin e Lashtë, luanët konsideroheshin kafshë diellore, zakonisht të vizatuar në çift, njëri duke parë nga lindja dhe tjetri nga perëndimi, në boshtin e drejtimit të diellit, duke simbolizuar të djeshmen dhe të nesërmen. Zakonisht ato përfaqësojnë forcën që siguron ciklin e ditës dhe natës, të përpjekjes dhe çlodhjes.Si rrjedhim luani simbolizon kthimin e diellit dhe ripërtëritjen e forcës, por gjithashtu dhe vetërilindjen. Kalorësi me Luanin, në legjendat Arturiane, është praktikisht e vetmja evidencë e prezencës së luanit në simbolizmin Kelt.

Muslimanët shohin te Aliu, djali i Muhamedit, luanin e Allahut. Pseudo-Dionisi Aeropagiti shpjegoi se teologjia i dha Engjëjve të caktuar formën e luanit sepse forma shfaqte autoritetin dhe forcën e parrezistueshme të inteligjencës së shenjtë. Ai gjithashtu përmendi tek Libri i Zbulesës se i pari nga katër krijesat e gjalla që i janë dhënë sytë para dhe mbrapa, që rrethonte fronin e parajsës, është përshkruar si Luani.

Shiko dhe

Referencat

  1. ^ Nowak, Ronald M. (1999). Walker's Mammals of the World. Baltimore: Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-5789-9. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Harington, C. R. "Dick" (1969). "Pleistocene remains of the lion-like cat (Panthera atrox) from the Yukon Territory and northern Alaska". Canadian Journal of Earth Sciences. 6 (5): 1277–88. doi:10.1139/e69-127. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Smuts, G. L. (1982). Lion. Johannesburg: Macmillan South Africa. fq. 231. ISBN 0-86954-122-6. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ African Lion Panthera leo. Phoenix Zoo Fact Sheet.
  5. ^ Lions' nocturnal chorus. Earth-touch.com. Retrieved on 31 July 2013.
  6. ^ Nowell, Kristin; Jackson, Peter (1996). "Panthera Leo". Wild Cats: Status Survey and Conservation Action Plan (PDF). Gland, Switzerland: IUCN/SSC Cat Specialist Group. fq. 17–21, 37–41. ISBN 2-8317-0045-0. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ Black, S. A.; Fellous, A.; Yamaguchi, N.; Roberts, D. L. (2013). "Examining the Extinction of the Barbary Lion and Its Implications for Felid Conservation". PLoS ONE. 8 (4): e60174. Bibcode:2013PLoSO...860174B. doi:10.1371/journal.pone.0060174. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: DOI i lirë i pashënjuar (lidhja)
  8. ^ Yadav, P. R. (2004). Vanishing And Endangered Species. Discovery Publishing House. fq. 176–78. ISBN 81-7141-776-0. Marrë më 14 dhjetor 2010. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  9. ^ Burger, Joachim; Hemmer, Helmut (2006). "Urgent call for further breeding of the relic zoo population of the critically endangered Barbary lion (Panthera leo leo Linnaeus 1758)" (PDF). European Journal of Wildlife Research. 52: 54. doi:10.1007/s10344-005-0009-z. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ Black, Simon; Yamaguchi, Nobuyuki; Harland, Adrian; Groombridge, Jim (2010). "Maintaining the genetic health of putative Barbary lions in captivity: an analysis of Moroccan Royal Lions". European Journal of Wildlife Research. 56: 21–31. doi:10.1007/s10344-009-0280-5. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ "Asiatic Lion—History". Asiatic Lion Information Centre. Wildlife Conservation Trust of India. 2006. Marrë më 15 shtator 2007. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  12. ^ Singh, H. S.; Gibson, L. (2011). "A conservation success story in the otherwise dire megafauna extinction crisis: The Asiatic lion (Panthera leo persica) of Gir forest". Biological Conservation. 144 (5): 1753–1757. doi:10.1016/j.biocon.2011.02.009. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ Burger, Joachim; Rosendahl, Wilfried; Loreille, Odile; Hemmer, Helmut; Eriksson, Torsten; Götherström, Anders; Hiller, Jennifer; Collins, Matthew J.; Wess, Timothy; Alt, Kurt W. (2004). "Molecular phylogeny of the extinct cave lion Panthera leo spelaea" (PDF). Molecular Phylogenetics and Evolution (fulltext). 30 (3): 841–49. doi:10.1016/j.ympev.2003.07.020. PMID 15012963. Marrë më 20 shtator 2007. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  14. ^ a b Sunquist, M. E. and Sunquist, F. C. (2009). Family Felidae (Cats). In: Don E. Wilson, Russell A. Mittermeier (eds.): Handbook of the Mammals of the World. Volume 1: Carnivores. Lynx Edicions, 2009, ISBN 978-84-96553-49-1, pp. 137 ff.
  15. ^ a b c d Macdonald, David Wayne (2006). The Encyclopedia of Mammals. fq. 628–635. ISBN 0-87196-871-1. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  16. ^ F. M. Angelici, A. Mahama & L. Rossi (20 korrik 2015). "The lion in Ghana: its historical and current status" (PDF). Animal Biodiversity and Conservation. 38.2: 151–162. Marrë më 26 shkurt 2016. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  17. ^ "A New, Genetically Distinct Lion Population is Found". News Watch. National Geographic Society. 30 nëntor 2012. Marrë më 23 janar 2013. The Addis Ababa zoo lions have dark manes and small bodies, unlike other African lions. But life in captivity can sometimes influence appearance. A team of researchers, led by the Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology in Germany and the University of York in the UK, checked to see if the lions really are different by comparing DNA samples of 15 lions from the zoo to six populations of wild lions. Their genetic analysis revealed that the gene sequence of all fifteen lions were unique and showed little sign of inbreeding. The study was recently published in the European Journal of Wildlife Research. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  18. ^ Bruche, Susann; Gusset, Markus; Lippold, Sebastian; Barnett, Ross; Eulenberger, Klaus; Junhold, Jörg; Driscoll, Carlos A.; Hofreiter, Michael (2012). "A genetically distinct lion (Panthera leo) population from Ethiopia". European Journal of Wildlife Research. 59 (2): 215–225. doi:10.1007/s10344-012-0668-5. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Lidhje të jashtme