Ené Ankiziadi: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar]

← Redaktim më i vjetër Ndryshimi më pas →

Content deleted Content added

Inline

Versioni i datës 27 shkurt 2018 19:45

Ené Ankiziadi (ose Eneu, -o, -a, nga latinishtja Ænēās, -ae, nga greqishtja e lashtë Αἰνείας, Aineías) ishte një hero Dardan i Trojës, biri i princit Ankiz dhe perëndeshës Afërditë (Venus). Ati i tij ishte kushëriri i parë i mbretit Priam të Trojës (të dy ishin nipërit e Ilit, themeluesi i Trojës), duke e bërë Enenë një kushëri të dytë për fëmijët e Priamit (si Hektori dhe Paridi). Ai është një personazh në mitologjinë greke dhe përmendet në Iliadën e Homerit. Eneu merr trajtim të plotë në mitologjinë romake, më gjerësisht në Eneidën e Virgjilit, ku ai është një paraardhës i Remit dhe Romulit. Ai u bë heroi i parë i vërtetë i Romës.

Prejardhja e emrit

Æneas është emri latin i emrit greqisht të lashtë Αἰνείας (Aineías). Në Himnin Homerik të Afërditës, Eneu paraqitet për herë të parë me Afërditën duke e quajtur atë Αἰνείας (Aineías) për αὶνóν ἄχος ("hidhërimi i tmerrshëm") që e ka shkaktuar, ku Aineías rrjedh nga mbiçmimi αὶνóν (ainon, që do të thotë "i tmerrshëm".^[1] Kjo është një etimologji popullore për emrin, e shfrytëzuar me sa duket nga Homeri në Iliadën.^[2]

Etimologjia e emrit është e paqartë, por tradicionalisht është e lidhur me αἶνος (a'nos, "lëvdatë, përrallë"), me prejardhje të pasigurt. Studiuesi Julius Pokorny e lidh këtë fjalë me proto-indo-evropianën *h2ey- ("fjalim i rëndësishëm").^[3]

Epitete

Në imitim të Iliadës, Virgjili merr hua epitete të Homerit, duke përfshirë: Anchisiades, magnanimum, magnus, heros, dhe bonus. Megjithëse ai merr hua shumë, Virgjili i jep Enesë dy epitete të tijën në Eneidën: pater dhe pius. Epitetet e aplikuara nga Virgjili janë një shembull i një qëndrimi të ndryshëm nga ai i Homerit, përderisa Odiseu është poikilios ("i urtë"), Eneu përshkruhet si piusi ("i devotshëm"), që përcjell një ton të fortë moral. Qëllimi i këtyre epiteteve duket se e imponon nocionin e dorës hyjnore të Enesë si ati dhe themeluesi i racës romake, dhe përdorimi i tyre duket se është rrethanor: kur Eneu lutet, ai i referohet vetes si pius dhe përmendet si i tillë nga autori vetëm kur personazhi vepron në emër të perëndive për të përmbushur detyrën e tij hyjnore. Po ashtu, Eneu quhet hakmarrës kur vepron në interes të njerëzve të tij.^[4]

Mitologjia greke

Himni homerik i Afërditës

Në Iliadën e Homerit

Në burime të tjera

Mitologjia romake

Në Eneidën e Virgjilit

Në burime të tjera

Familja dhe pasardhësit legjendarë

Referencat

^ Gregory Nagy (Translator), Homeric Hymn to Aphrodite 198-199: "His name will be Aineias [Aeneas], since it was an unspeakable [ainos] akhos that took hold of me—grief that I had fallen into the bed of a mortal man."
^ Andrew Faulkner, The Homeric Hymn to Aphrodite: Introduction, Text, and Commentary (2008) p.257
^ Cf. Wiktionary: "Αἰνείας" dhe *αἶνος.
^ Milman Parry (Author), Adam Parry (Editor), The Making of Homeric Verse: The Collected Papers of Milman Parry (1971) p.169

Bibliografia

Burime parësore (greke dhe romake)

Homeri, Iliada II. 819–21; V. 217–575; XIII. 455–544; XX. 75–352.
Apolodori, Biblioteka III. xii. 2; Epitome III. 32–IV. 2; V. 21.
Virgjili, Eneida.
Ovidi, Metamorfoza XIII. 623-715; XIV. 75-153; 581–608.
Ovidi, Heroida, VII.
Livi, 1.1-2.
Dictys Cretensis.
Dares Phrygius.

Burime dytësore

Cramer, D. “Wrath of Aeneas.” Syllecta Classica, vol. 11, 2000, pp. 16-33.
De Vasconcellos, P. S. “A Sound Play on Aeneas' Name in the Aeneid: A Brief Note on VII.69.” Vergilius (1959-), vol. 61, 2015, pp. 125–129.
Farron, S. “The Aeneas-Dido Episode as an Attack on Aeneas' Mission and Rome.” Greece & Rome, vol. 27, no. 1, 1980, pp. 34–47.
Gowers, E. “Trees and Family Trees in the Aeneid.” Classical Antiquity, vol. 30, no. 1, 2011, pp. 87–118.
Grillo, L. “Leaving Troy and Creusa: Reflections on Aeneas’ Flight.” The Classical Journal, vol. 106, no. 1, 2010, pp. 43–68.
Noonan, J. “Sum Pius Aeneas: Aeneas and the Leader as Conservator/Σωτήρ” The Classical Bulletin. vol. 83, no. 1, 2007, pp. 65-91.
Putnam, M. C. J. The Humanness of Heroes: Studies in the Conclusion of Virgil’s Aeneid. The Amsterdam Vergil lectures, 1. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2011.
Starr, R. J. “Aeneas the Rhetorician : ‘Aeneid IV’, 279-295.” Latomus, vol. 62, no. 1, 2003, pp. 36–46.
Scafoglio, G. “Betrayal of Aeneas.” Greek, Roman and Byzantine Studies, vol. 53 no. 1, 2013, pp. 1-14.
Schauer, M. Aeneas dux in Vergils Aeneis. Eine literarische Fiktion in augusteischer Zeit. Zetemata vol. 128. Munich: C.H. Beck, 2007.

[1] Gregory Nagy (Translator), Homeric Hymn to Aphrodite 198-199: "His name will be Aineias [Aeneas], since it was an unspeakable [ainos] akhos that took hold of me—grief that I had fallen into the bed of a mortal man."

[2] Andrew Faulkner, The Homeric Hymn to Aphrodite: Introduction, Text, and Commentary (2008) p.257

[3] Cf. Wiktionary: "Αἰνείας" dhe *αἶνος.

[4] Milman Parry (Author), Adam Parry (Editor), The Making of Homeric Verse: The Collected Papers of Milman Parry (1971) p.169

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Rreshti 4: / Rreshti 4: @@
 ''Æneas'' është emri [[latinisht|latin]] i emrit [[greqishtja e lashtë|greqisht të lashtë]] Αἰνείας (Aineías). Në ''Himnin Homerik të Afërditës'', Eneu paraqitet për herë të parë me [[Afërdita|Afërditën]] duke e quajtur atë Αἰνείας (''Aineías'') për αὶνóν ἄχος ("hidhërimi i tmerrshëm") që e ka shkaktuar, ku ''Aineías'' rrjedh nga mbiçmimi αὶνóν (''ainon'', që do të thotë "i tmerrshëm".<ref>Gregory Nagy (Translator), ''[http://www.uh.edu/~cldue/texts/aphrodite.html#_ftn18 Homeric Hymn to Aphrodite]'' 198-199: "His name will be Aineias [Aeneas], since it was an unspeakable [ainos] ''akhos'' that took hold of me—grief that I had fallen into the bed of a mortal man."</ref> Kjo është një etimologji popullore për emrin, e shfrytëzuar me sa duket nga Homeri në ''Iliadën''.<ref>Andrew Faulkner, ''[https://books.google.com/books?id=VuATDAAAQBAJ&lpg=PA257&dq=aeneas%20etymology&pg=PA257#v=onepage&q&f=false The Homeric Hymn to Aphrodite: Introduction, Text, and Commentary]'' (2008) p.257</ref>
-Etimologjia e emrit është e pasigurt, por tradicionalisht është e lidhur me αἶνος (a'nos, "lëvdatë, përrallë"), me prejardhje të pasigurt. Studiuesi [[Julius Pokorny]] e lidh këtë fjalë me [[Gjuha proto-indo-evropiane|proto-indo-evropianën]] ''*h2ey-'' ("fjalim i rëndësishëm").<ref>Cf. [[Wiktionary]]: [[wikt:Αἰνείας|"Αἰνείας"]] dhe [[wikt:αἶνος|''*αἶνος'']].</ref>
+Etimologjia e emrit është e paqartë, por tradicionalisht është e lidhur me αἶνος (a'nos, "lëvdatë, përrallë"), me prejardhje të pasigurt. Studiuesi [[Julius Pokorny]] e lidh këtë fjalë me [[Gjuha proto-indo-evropiane|proto-indo-evropianën]] ''*h2ey-'' ("fjalim i rëndësishëm").<ref>Cf. [[Wiktionary]]: [[wikt:Αἰνείας|"Αἰνείας"]] dhe [[wikt:αἶνος|''*αἶνος'']].</ref>
+=== Epitete ===
+Në imitim të ''[[Iliada|Iliadës]]'', [[Virgjili]] merr hua epitete të [[Homeri]]t, duke përfshirë: ''Anchisiades'', ''magnanimum'', ''magnus'', ''heros'', dhe ''bonus''. Megjithëse ai merr hua shumë, Virgjili i jep Enesë dy epitete të tijën në ''Eneidën'': ''pater'' dhe ''pius''. Epitetet e aplikuara nga Virgjili janë një shembull i një qëndrimi të ndryshëm nga ai i Homerit, përderisa [[Odiseu]] është ''poikilios'' ("i urtë"), Eneu përshkruhet si ''piusi'' ("i devotshëm"), që përcjell një ton të fortë moral. Qëllimi i këtyre epiteteve duket se e imponon nocionin e dorës hyjnore të Enesë si ati dhe themeluesi i racës [[Roma e lashtë|romake]], dhe përdorimi i tyre duket se është rrethanor: kur Eneu lutet, ai i referohet vetes si ''pius'' dhe përmendet si i tillë nga autori vetëm kur personazhi vepron në emër të perëndive për të përmbushur detyrën e tij hyjnore. Po ashtu, Eneu quhet hakmarrës kur vepron në interes të njerëzve të tij.<ref>Milman Parry (Author), Adam Parry (Editor), ''[https://books.google.com/books?id=cbvyswUgSnEC&lpg=PA169&ots=9KObiMHxbR&dq=aeneas%20epithets&pg=PA169#v=onepage&q&f=false The Making of Homeric Verse: The Collected Papers of Milman Parry]'' (1971) p.169</ref>
 == Mitologjia greke ==