Aqif pashë Elbasani: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Udha (diskuto | kontribute) U kthye versioni 1845489 i bërë nga Fapaf (diskutimet) artikulli ekziston. Po perpiqet te fsheh heqjen e pajustifikuar te materialit duke e "zhvedosur" Etiketat: Ridrejtim i ri Undo |
Fapaf (diskuto | kontribute) U kthye versioni 1845492 i bërë nga Udha (diskutimet) u shpjegua mjaftueshem zhvendosja me kete tjerrjen e kote qe po ben zotrote me sa seriozisht e merr gjetjen e qimes ne qull. Perseris: zhvendosja u be per çeshtje stili, siç e kane titullin me te vogla te gjithe feudalet shqiptare te cileve u mbetet titulli per qellime shquarsie Etiketat: Hoqi ridrejtimin Undo |
||
Rreshti 1: | Rreshti 1: | ||
{{Kutia Politikan |
|||
#RIDREJTO[[Aqif Pashë Elbasani]] |
|||
| Emri = Aqif pashë Elbasani |
|||
| Figura = Aqif Elb.JPG |
|||
| Madhësia e Figurës = 250px |
|||
| Detyra = [[Lista e Ministrave të Punëve të Brendshme të Shqipërisë|Ministër i Brendshëm dhe i Luftës i Shqipërisë]] |
|||
| Fillimi i afatit = 28 maj, 1914 |
|||
| Mbarimi i afatit = 3 shtator, 1914 |
|||
| Paraardhësi = [[Esad pashë Toptani]] |
|||
| Pasardhësi = [[Shahin Dino]] |
|||
| Detyra2 = Regjent |
|||
| Fillimi i afatit2 = 30 janar, 1920 |
|||
| Mbarimi i afatit2 = 22 dhjetor, 1921 |
|||
| Paraardhësi2 = [[Principata e Shqipërisë]] |
|||
| Pasardhësi2 = [[Xhaferr bej Ypi]] |
|||
| Datëlindja = 1860 |
|||
| Vendlindja = [[Elbasani|Elbasan]], [[Perandoria Osmane]] |
|||
| Datëvdekja = 10 Shkurt 1926 |
|||
| Vendvdekja = [[Elbasani|Elbasan]], [[Republika Shqiptare]] |
|||
| Kombësia = Shqiptar |
|||
| Feja = Bektashi |
|||
| Profesioni = nëpunës, ministër |
|||
| Partia = Partia Kombëtare |
|||
}} |
|||
'''Aqif pashë Biçakçiu''' i njohur nga historiografia më tepër si '''Aqif pashë Elbasani''' ([[Elbasani|Elbasan]], 1860 - [[10 Shkurt|10 shkurt]], [[1926]]) ka qenë një figurë politike shqiptare. |
|||
== Biografia == |
|||
Lindi në Elbasan më 1860, i biri i Mustafa pashë Biçakut dhe Shefikat hanëm Alizotit, në oxhakun e Biçakçinjve. Nga e ëma vinte nga një familje e rëndësishme bejlere e [[Gjirokastra|Gjirokastrës]], binte kushëri i parë me [[Esad pashë Toptani|Esad pashë Toptanin]]<ref>E. Vlora, ''Kujtime'', Tiranë: IDK, fq. 569. ISBN 99927-780-6-7</ref>. Mësimet e para i mori në vendlindje, ndërsa ato të lartat në [[Stambolli|Stamboll]]<ref name=":0">[[Kastriot Dervishi|K. Dervishi]], ''[[Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet]]'', Tiranë: 55, fq. 90. ISBN 9789994356225</ref>. |
|||
Shërbeu në funksione të larta administrative dhe ushtarake në [[Perandoria Osmane|Perandorinë Osmane]]. Më 1905 me dekret sulltanor emërohet anëtar i Këshillit Administrativ të [[Sanxhaku i Elbasanit|Sanxhakut të Elbasanit]]. Në vitin 1907 nga sulltan [[Abdyl Hamiti II]] i jepet titulli ''Rumeli Bejlerbej'' për "besnikëri të merituar". Më 1908 me shpalljen e kushtetutës ishte ndër përkrahësit më të mëdhenj të klubit "Bashkimi". Më 1909 mori pjesë në [[Kongresi i Dibrës|Kongresin e Dibrës]]. Më 1910 është ndër kontribuesit e mitingut kundër gërmave arabe që xhonturqit donin t'ua detyronin shqiptarëve. Me fushatat ndëshkimore të Shefqet Turgut Pashës u largua në [[Napoli]], prej ku më 1912 përdori gjithë ndikimin e tij për suksesin e kryengritjes së përgjithshme. |
|||
Në nëntor 1912 delegatët e Elbasanit për në [[Kuvendi i Vlorës|Kuvendin e Vlorës]] ([[Mid'hat bej Frashëri|Frashëri]], [[Shefqet Dajiu|Dajiu]], [[Lef Nosi|Nosi]]) u zgjodhën në shtëpinë e tij. Më 26 nëntor 1912 ngriti flamurin kombëtar në Elbasan. Në prill të 1913 me largimin e trupave serbe nga qyteti, Ismail Qemali e emëroi prefekt të Elbasanit, detyrë të cilën e ushtroi derisa u emërua ministër më 1914. Emërohet ministër i Brendshëm dhe i Luftës në periudhën e [[Princ Vidi|Princ Vidit]]. |
|||
Me kryengritjen e Shqipërisë së Mesme shkoi në [[Bari]]<ref>Gazeta “Liri i Shqipërisë”, Sofje, 21 janar 1915, f.1, lajmi: Në Shkodër.</ref>, ku qëndroi 6 muaj dhe më pas u vendos në [[Shkodër]]. Internohet për disa muaj nga malazezët dhe nga rrethanat e krijuara nga zhvillimet e [[Lufta e Parë Botërore|Luftës së Parë Botërore]] dhe ofensiva austro-hungareze kundër Malit të Zi, u lirua. |
|||
Më 1916 bashkë me [[Mbreti Zogu I|Ahmet bej Zogollin]] ishte nismëtar i kongresit të pambajtur të Elbasanit. Më 1920 është kryetari i Kongresit të Lushnjes, ku me vendosjen e rendit të Regjencës, emërohet si një nga anëtarët e [[Këshilli i Naltë i Regjencës|Këshillit të Naltë]] duke përfaqësuar elementin [[Bektashizmi|bektashi]]. |
|||
Pas trazirave të dhjetorit 1921 dhe pranverës 1922, emigroi në Vienë, ku formoi "Partinë Kombëtare". Në zgjedhjet e 27 dhjetorit 1923 zgjidhet deputet i Korçës në Kuvendin Kushtetues. |
|||
Ndërroi jetë më 10 shkurt 1926<ref name=":0" />.[[Skeda:Bicaku Bastuni.jpeg|parapamje|250px|Bastuni dhe Thika e Aqif Pashë Elbasanit, marrë nga Muzeu Historik Kombëtar.]] |
|||
== Trashëgimia politike == |
|||
Sipas burimeve të përdorura nga historiani [[Kastriot Dervishi]], atentati që çoi në vrasjen e Esad pashë Toptanit ishte i shtyrë nga Aqif Pasha, si rival politik i atyre kohëve - dhe paratë për ta financuar u nxorrën nga fondet e [[Këshilli i Naltë i Regjencës|Këshillit të Naltë]]<ref>{{cite book|author=Kastriot Dervishi|title=Plumba politikës|page=46|url=https://books.google.al/books/about/Plumba_politik%C3%ABs.html?id=2HgtAQAAIAAJ&redir_esc=y|date=2010|publisher="55"|isbn=978-99943-56-43-0}}</ref>. |
|||
Më 1926, me rastin e vdekjes, gazeta “Liria Kombëtare”, e vlerësonte si “njeri pozitiv” duke e përjashtuar nga bejlerët dhe pashallarët “e liq”<ref>Gazeta Liria Kombëtare, 28 korrik 1926, f. 1</ref>. Nuk ka mbetur jashtë as nga botimet memuaristike: [[Sejfi Vllamasi]] e cilëson si patriot “të flaktë”, por “kokëfortë dhe këmbëngulës deri në fund”<ref>19 S. Vllamasi, Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942), Tiranë, 1995, f. 136-137</ref>. Veprimtaria politike e Aqif pashë Elbasanit është vlerësuar po ashtu nga pushteti politik. Në vitin 1962 ai është dekoruar me urdhërin “Për veprimtari patriotike” të klasit II-të<ref>Gazeta “Zëri i Popullit”, 27 nëntor 1962</ref>. |
|||
Në vitet e pluralizmit politik, është ngritur për të një përmendore, e vendosur në njërin prej shesheve publike të Elbasanit<ref>Kotherja 2012, p. 122.</ref>. |
|||
== Referencat == |
|||
==== Citimet ==== |
|||
<references /> |
|||
==== Burimet ==== |
|||
*''Pavarësia e Elbasanit 1912: (35 firmëtarët)'', Hyqmet Kotherja, Tirana, Shtëpi Botimi "2 Lindje, 2 Perëndime", 2012, {{ISBN|9789995606503}} |
|||
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] |
|||
[[Kategoria:Lindje 1860]] |
|||
[[Kategoria:Vdekje 1926]] |
|||
[[Kategoria:Ministra të Shqipërisë]] |
|||
[[Kategoria:Pashallarë]] |
|||
[[Kategoria:Njerëz nga Elbasani]] |
Versioni i datës 4 mars 2018 00:56
Stampa:Kutia Politikan Aqif pashë Biçakçiu i njohur nga historiografia më tepër si Aqif pashë Elbasani (Elbasan, 1860 - 10 shkurt, 1926) ka qenë një figurë politike shqiptare.
Biografia
Lindi në Elbasan më 1860, i biri i Mustafa pashë Biçakut dhe Shefikat hanëm Alizotit, në oxhakun e Biçakçinjve. Nga e ëma vinte nga një familje e rëndësishme bejlere e Gjirokastrës, binte kushëri i parë me Esad pashë Toptanin[1]. Mësimet e para i mori në vendlindje, ndërsa ato të lartat në Stamboll[2].
Shërbeu në funksione të larta administrative dhe ushtarake në Perandorinë Osmane. Më 1905 me dekret sulltanor emërohet anëtar i Këshillit Administrativ të Sanxhakut të Elbasanit. Në vitin 1907 nga sulltan Abdyl Hamiti II i jepet titulli Rumeli Bejlerbej për "besnikëri të merituar". Më 1908 me shpalljen e kushtetutës ishte ndër përkrahësit më të mëdhenj të klubit "Bashkimi". Më 1909 mori pjesë në Kongresin e Dibrës. Më 1910 është ndër kontribuesit e mitingut kundër gërmave arabe që xhonturqit donin t'ua detyronin shqiptarëve. Me fushatat ndëshkimore të Shefqet Turgut Pashës u largua në Napoli, prej ku më 1912 përdori gjithë ndikimin e tij për suksesin e kryengritjes së përgjithshme.
Në nëntor 1912 delegatët e Elbasanit për në Kuvendin e Vlorës (Frashëri, Dajiu, Nosi) u zgjodhën në shtëpinë e tij. Më 26 nëntor 1912 ngriti flamurin kombëtar në Elbasan. Në prill të 1913 me largimin e trupave serbe nga qyteti, Ismail Qemali e emëroi prefekt të Elbasanit, detyrë të cilën e ushtroi derisa u emërua ministër më 1914. Emërohet ministër i Brendshëm dhe i Luftës në periudhën e Princ Vidit.
Me kryengritjen e Shqipërisë së Mesme shkoi në Bari[3], ku qëndroi 6 muaj dhe më pas u vendos në Shkodër. Internohet për disa muaj nga malazezët dhe nga rrethanat e krijuara nga zhvillimet e Luftës së Parë Botërore dhe ofensiva austro-hungareze kundër Malit të Zi, u lirua.
Më 1916 bashkë me Ahmet bej Zogollin ishte nismëtar i kongresit të pambajtur të Elbasanit. Më 1920 është kryetari i Kongresit të Lushnjes, ku me vendosjen e rendit të Regjencës, emërohet si një nga anëtarët e Këshillit të Naltë duke përfaqësuar elementin bektashi.
Pas trazirave të dhjetorit 1921 dhe pranverës 1922, emigroi në Vienë, ku formoi "Partinë Kombëtare". Në zgjedhjet e 27 dhjetorit 1923 zgjidhet deputet i Korçës në Kuvendin Kushtetues.
Ndërroi jetë më 10 shkurt 1926[2].
Trashëgimia politike
Sipas burimeve të përdorura nga historiani Kastriot Dervishi, atentati që çoi në vrasjen e Esad pashë Toptanit ishte i shtyrë nga Aqif Pasha, si rival politik i atyre kohëve - dhe paratë për ta financuar u nxorrën nga fondet e Këshillit të Naltë[4]. Më 1926, me rastin e vdekjes, gazeta “Liria Kombëtare”, e vlerësonte si “njeri pozitiv” duke e përjashtuar nga bejlerët dhe pashallarët “e liq”[5]. Nuk ka mbetur jashtë as nga botimet memuaristike: Sejfi Vllamasi e cilëson si patriot “të flaktë”, por “kokëfortë dhe këmbëngulës deri në fund”[6]. Veprimtaria politike e Aqif pashë Elbasanit është vlerësuar po ashtu nga pushteti politik. Në vitin 1962 ai është dekoruar me urdhërin “Për veprimtari patriotike” të klasit II-të[7].
Në vitet e pluralizmit politik, është ngritur për të një përmendore, e vendosur në njërin prej shesheve publike të Elbasanit[8].
Referencat
Citimet
- ^ E. Vlora, Kujtime, Tiranë: IDK, fq. 569. ISBN 99927-780-6-7
- ^ a b K. Dervishi, Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet, Tiranë: 55, fq. 90. ISBN 9789994356225
- ^ Gazeta “Liri i Shqipërisë”, Sofje, 21 janar 1915, f.1, lajmi: Në Shkodër.
- ^ Kastriot Dervishi (2010). Plumba politikës. "55". fq. 46. ISBN 978-99943-56-43-0.
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!) - ^ Gazeta Liria Kombëtare, 28 korrik 1926, f. 1
- ^ 19 S. Vllamasi, Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942), Tiranë, 1995, f. 136-137
- ^ Gazeta “Zëri i Popullit”, 27 nëntor 1962
- ^ Kotherja 2012, p. 122.
Burimet
- Pavarësia e Elbasanit 1912: (35 firmëtarët), Hyqmet Kotherja, Tirana, Shtëpi Botimi "2 Lindje, 2 Perëndime", 2012, ISBN 9789995606503