Ilo Mitkë Qafëzëzi: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
+ |
No edit summary |
||
| Rreshti 1: | Rreshti 1: | ||
[[Skeda:Ilo Mitkë Qafëzëzi.jpg|thumb|300px|Ilo Mitkë Qafëzëzi]] |
[[Skeda:Ilo Mitkë Qafëzëzi.jpg|thumb|300px|Ilo Mitkë Qafëzëzi]] |
||
'''Ilo Mitkë Qafëzëzi''' ([[Korçë]], [[1889]] - |
'''Ilo Mitkë Qafëzëzi''' ([[Korçë]], [[1889]] - [[1955]]) ka qenë një studjues tejet prodhimtar në lëmën e historisë. |
||
== Biografia == |
== Biografia == |
||
U lind në Korçë më 1889, në një familje me prejardhjen nga [[Qafzezi|Qafëzezi]] i [[Kazaja e Kolonjës|Kolonjës]]. Shkoi në [[Rumani]] që kur ishte 13 vjeç, pastaj emigroi në [[Amerikë]] si punëtor i një fabrike deri në vitin 1924, kur u kthye përfundimisht në Korçë dhe punoi si mësues e drejtor shkolle. Më 1924 u kthye në [[Shqipëria|Shqipëri]] dhe nisi punë në fillim si mësues dhe më pas si drejtor i shkollës vllehe në Korçë.<ref name="Mann1955">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=gY-AAAAAIAAJ|title=Albanian literature: an outline of prose, poetry, and drama|author=Stuart Edward Mann|publisher=B. Quaritch|year=1955|page=108}}</ref> Deri në [[Lufta e Dytë Botërore|Luftën e Dytë Botërore]] ishte biografisti më i mirënjohur shqiptar.<ref name="Shipley1946">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=u1IGAQAAIAAJ|title=Encyclopedia of literature|author=Joseph Twadell Shipley|publisher=Philosophical Library|year=1946|page=18}}</ref> |
U lind në Korçë më 1889, në një familje me prejardhjen nga [[Qafzezi|Qafëzezi]] i [[Kazaja e Kolonjës|Kolonjës]] me prejardhje të përzier shqiptaro-vllehe. Shkoi në [[Rumani]] që kur ishte 13 vjeç, pastaj emigroi në [[Amerikë]] si punëtor i një fabrike deri në vitin 1924, kur u kthye përfundimisht në Korçë dhe punoi si mësues e drejtor shkolle. Më 1924 u kthye në [[Shqipëria|Shqipëri]] dhe nisi punë në fillim si mësues dhe më pas si drejtor i shkollës vllehe në Korçë.<ref name="Mann1955">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=gY-AAAAAIAAJ|title=Albanian literature: an outline of prose, poetry, and drama|author=Stuart Edward Mann|publisher=B. Quaritch|year=1955|page=108}}</ref> Deri në [[Lufta e Dytë Botërore|Luftën e Dytë Botërore]] ishte biografisti më i mirënjohur shqiptar.<ref name="Shipley1946">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=u1IGAQAAIAAJ|title=Encyclopedia of literature|author=Joseph Twadell Shipley|publisher=Philosophical Library|year=1946|page=18}}</ref> |
||
== Vepra == |
|||
Si autodidakt, Qafëzezi qe shumë prodhimtar me shkrimet e tij historike ndër të përkohshmet historike dhe buletinet. Botoi gjithashtu punime të rëndësishme historike mbi Voskopojën, Vithkuqin dhe Beratin; zbuloi dorëshkrimin e veprës së [[Teodor Kavalioti|Theodor Kavaliotit]] dhe gjithashtu botimin e parë të ''Εισαγωγική Διδασκαλία'' të [[Daniel Voskopojari|Daniel Voskopojarit]], botuar në [[Venecia|Venedik]] më 1794. Më tej zbuloi dorëshkrime të [[Kostë Berati|Kostandin Beratit]] dhe [[Naum Veqilharxhi|Naum Veqilharxhit]] |
Si autodidakt, Qafëzezi qe shumë prodhimtar me shkrimet e tij historike ndër të përkohshmet historike dhe buletinet. Botoi gjithashtu punime të rëndësishme historike mbi Voskopojën, Vithkuqin dhe Beratin; zbuloi dorëshkrimin e veprës së [[Teodor Kavalioti|Theodor Kavaliotit]] dhe gjithashtu botimin e parë të ''Εισαγωγική Διδασκαλία'' të [[Daniel Voskopojari|Daniel Voskopojarit]], botuar në [[Venecia|Venedik]] më 1794. Më tej zbuloi dorëshkrime të [[Kostë Berati|Kostandin Beratit]] dhe "Evëtarin" e [[Naum Veqilharxhi|Naum Veqilharxhit]], datuar më 1844. Qafëzezi rizbuloi dhe përktheu në [[Gjuha shqipe|gjuhën shqipe]] [[Alipashiada|Alipashiaden]], një poemë për [[Ali Pashë Tepelena|Ali pashë Tepelenën]] shkruar nga Haxhi Shehreti.<ref name="Bitraku">{{cite web|last1=Bitraku|first1=ApostolIlo Qafëzezi, një thesar ende i pazbuluar i kulturës|title=Ilo Qafëzezi, një thesar ende i pazbuluar i kulturës|url=http://www.arkivalajmeve.com/Ilo-Qafezezi-nje-thesar-ende-i-pazbuluar-i-kultures.431069/|website=Infoarkiva|accessdate=21 September 2015}}</ref> Pas hyrjes së regjimit komunist, [[Sigurimi i Shtetit]] i sekuestroi 30 dorëshkrime Qafëzezit.<ref>{{Harvnb|Ndoja|2013|pages=127-128}}.</ref> |
||
=== Tjetërsim i veprës intelektuale === |
|||
Në vitet e para të regjimit komunist, dorëshkrimet e Qafëzezit u tjetërsuan nga redaksia e gazetës "Bashkimi" nëpërmjet [[Shefqet Musaraj|Shefqet Musarait]]<ref>{{Cite book|title=Tjetërsimi i veprës intelektuale gjatë komunizmit në Shqipëri|last=Ndoja|first=Leka|publisher=ISKK|year=2013|isbn=978-9928-168-12-2|location=Tiranë|pages=49|ref=harvnb}}</ref> dhe [[Nako Spiru|Nako Spirus]] që i kish marrë 13 dorëshkrime për t'ia shpënë jugosllavëve në [[Beogradi|Beograd]].<ref>{{Harvnb|Ndoja|2013|page=122}}.</ref> Qafëzezi ndihmoi Dhimitër Shuteriqin për studimet e letërsisë së vjetër shqipe, gjithashtu i akuzuar për tjetërsim edhe Shuteriqi si Musaraj nga studjuesi paleograf korçar<ref>{{Harvnb|Ndoja|2013|page=87}}.</ref> për shfrytëzimin pa kriter dhe pa leje të dorëshkrimeve të tij që gjendeshin në Institutin e Historisë që në kohën e luftës<ref>{{Harvnb|Ndoja|2013|page=94}}.</ref> pa ia cituar "pronjërinë intelektuale". Shuteriqi nuk e paraqiste me akribinë shkencore dhe të së drejtës ndihmën e Qafëzezit, pikë së pari, për studimet me karakter peigrafik të shkrimtarëve të vjetë shqiptarë, sidomos të shkollës së Voskopojës (Kavalioti, Dhanili, Berati).<ref>{{Harvnb|Ndoja|2013|page=96}}.</ref> |
|||
== Referencat == |
== Referencat == |
||
{{reflist|2}} |
|||
<references /> |
|||
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] |
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Lindje 1889]] |
||
[[Kategoria:Vdekje 1955]] |
|||
[[Kategoria:Mësues shqiptarë]] |
[[Kategoria:Mësues shqiptarë]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Njerëz nga Korça]] |
||
Versioni i datës 1 qershor 2018 23:33
Ilo Mitkë Qafëzëzi (Korçë, 1889 - 1955) ka qenë një studjues tejet prodhimtar në lëmën e historisë.
Biografia
U lind në Korçë më 1889, në një familje me prejardhjen nga Qafëzezi i Kolonjës me prejardhje të përzier shqiptaro-vllehe. Shkoi në Rumani që kur ishte 13 vjeç, pastaj emigroi në Amerikë si punëtor i një fabrike deri në vitin 1924, kur u kthye përfundimisht në Korçë dhe punoi si mësues e drejtor shkolle. Më 1924 u kthye në Shqipëri dhe nisi punë në fillim si mësues dhe më pas si drejtor i shkollës vllehe në Korçë.[1] Deri në Luftën e Dytë Botërore ishte biografisti më i mirënjohur shqiptar.[2]
Vepra
Si autodidakt, Qafëzezi qe shumë prodhimtar me shkrimet e tij historike ndër të përkohshmet historike dhe buletinet. Botoi gjithashtu punime të rëndësishme historike mbi Voskopojën, Vithkuqin dhe Beratin; zbuloi dorëshkrimin e veprës së Theodor Kavaliotit dhe gjithashtu botimin e parë të Εισαγωγική Διδασκαλία të Daniel Voskopojarit, botuar në Venedik më 1794. Më tej zbuloi dorëshkrime të Kostandin Beratit dhe "Evëtarin" e Naum Veqilharxhit, datuar më 1844. Qafëzezi rizbuloi dhe përktheu në gjuhën shqipe Alipashiaden, një poemë për Ali pashë Tepelenën shkruar nga Haxhi Shehreti.[3] Pas hyrjes së regjimit komunist, Sigurimi i Shtetit i sekuestroi 30 dorëshkrime Qafëzezit.[4]
Tjetërsim i veprës intelektuale
Në vitet e para të regjimit komunist, dorëshkrimet e Qafëzezit u tjetërsuan nga redaksia e gazetës "Bashkimi" nëpërmjet Shefqet Musarait[5] dhe Nako Spirus që i kish marrë 13 dorëshkrime për t'ia shpënë jugosllavëve në Beograd.[6] Qafëzezi ndihmoi Dhimitër Shuteriqin për studimet e letërsisë së vjetër shqipe, gjithashtu i akuzuar për tjetërsim edhe Shuteriqi si Musaraj nga studjuesi paleograf korçar[7] për shfrytëzimin pa kriter dhe pa leje të dorëshkrimeve të tij që gjendeshin në Institutin e Historisë që në kohën e luftës[8] pa ia cituar "pronjërinë intelektuale". Shuteriqi nuk e paraqiste me akribinë shkencore dhe të së drejtës ndihmën e Qafëzezit, pikë së pari, për studimet me karakter peigrafik të shkrimtarëve të vjetë shqiptarë, sidomos të shkollës së Voskopojës (Kavalioti, Dhanili, Berati).[9]
Referencat
- ^ Stuart Edward Mann (1955). Albanian literature: an outline of prose, poetry, and drama. B. Quaritch. fq. 108.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Joseph Twadell Shipley (1946). Encyclopedia of literature. Philosophical Library. fq. 18.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Bitraku, ApostolIlo Qafëzezi, një thesar ende i pazbuluar i kulturës. "Ilo Qafëzezi, një thesar ende i pazbuluar i kulturës". Infoarkiva. Marrë më 21 shtator 2015.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve (lidhja) - ^ Ndoja 2013, pp. 127-128.
- ^ Ndoja, Leka (2013). Tjetërsimi i veprës intelektuale gjatë komunizmit në Shqipëri. Tiranë: ISKK. fq. 49. ISBN 978-9928-168-12-2.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Ndoja 2013, p. 122.
- ^ Ndoja 2013, p. 87.
- ^ Ndoja 2013, p. 94.
- ^ Ndoja 2013, p. 96.