Llojet e rrezikuara: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
No edit summary
Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari
No edit summary
Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari
Rreshti 1: Rreshti 1:
{{Statusi i ruajtjes}}
{{Statusi i ruajtjes}}
Një '''specie e rrezikuar''' është një specie e cila është kategorizuar si shumë e mundshme për t'u zhdukur. I rrezikuar (EN), siç kategorizohet nga [[Lista e kuqe e BNRN-së|Lista e Kuqe e Bashkimit Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës]] (BNRN), është statusi i dytë më i ashpër i konservimit për popullatat e egra në skemën e [[BNRN]] pas Krizave të Kritikuara.
Një '''specie e rrezikuar''' është një specie e cila është kategorizuar si shumë e mundshme për t'u zhdukur. I rrezikuar (EN), siç kategorizohet nga [[Lista e Kuqe e BNRN-së|Lista e Kuqe e Bashkimit Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës]] (BNRN), është statusi i dytë më i ashpër i konservimit për popullatat e egra në skemën e [[BNRN]] pas Krizave të Kritikuara.


Në vitin 2012, lista e kuqe e IUCN paraqiti 3079 kafshë dhe 2655 specie bimore si të rrezikuara (EN) në mbarë botën. Shifrat për vitin 1998 ishin respektivisht 1102 dhe 1197.<ref name="iucn 2012.2">{{cite web |url=http://www.iucnredlist.org/documents/summarystatistics/2012_2_RL_Stats_Table_2.pdf |title=IUCN Red List version 2012.2: Table 2: Changes in numbers of species in the threatened categories (CR, EN, VU) from 1996 to 2012 (IUCN Red List version 2012.2) for the major taxonomic groups on the Red List |accessdate=2012-12-31 |publisher=[[IUCN]] |year=2012 |format=PDF}}</ref>
Në vitin 2012, lista e kuqe e IUCN paraqiti 3079 kafshë dhe 2655 specie bimore si të rrezikuara (EN) në mbarë botën. Shifrat për vitin 1998 ishin respektivisht 1102 dhe 1197.<ref name="iucn 2012.2">{{cite web |url=http://www.iucnredlist.org/documents/summarystatistics/2012_2_RL_Stats_Table_2.pdf |title=IUCN Red List version 2012.2: Table 2: Changes in numbers of species in the threatened categories (CR, EN, VU) from 1996 to 2012 (IUCN Red List version 2012.2) for the major taxonomic groups on the Red List |accessdate=2012-12-31 |publisher=[[IUCN]] |year=2012 |format=PDF}}</ref>

Versioni i datës 9 gusht 2018 08:22

Statusi i ruajtjes
Bretkosa e artë, e parë për herë të fundit në 1989
Statusi "I zhdukur"
Statusi "I rrezikuar"
Statusi "S'ka rrezik"
Versioni i statusit të ruajtjes, BNRN ( versioni 3.1, 2001)

Një specie e rrezikuar është një specie e cila është kategorizuar si shumë e mundshme për t'u zhdukur. I rrezikuar (EN), siç kategorizohet nga Lista e Kuqe e Bashkimit Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës (BNRN), është statusi i dytë më i ashpër i konservimit për popullatat e egra në skemën e BNRN pas Krizave të Kritikuara.

Në vitin 2012, lista e kuqe e IUCN paraqiti 3079 kafshë dhe 2655 specie bimore si të rrezikuara (EN) në mbarë botën. Shifrat për vitin 1998 ishin respektivisht 1102 dhe 1197.[1]

Shumë vende kanë ligje që mbrojnë speciet e ruajtura, për shembull, ndalimi i gjuetisë, kufizimi i zhvillimit të tokës ose krijimi i ruajtjeve. Numrat e popullsisë, tendencat dhe statusi i ruajtjes së specieve mund të gjenden në listat e organizmave sipas popullsisë.

Statusi i ruajtjes


Statusi i ruajtjes së një specie tregon gjasat që ajo të zhduket. Shumë faktorë konsiderohen gjatë vlerësimit të statusit të ruajtjes së një specieje; p.sh. statistika të tilla si numri i mbetur, rritja ose zvogëlimi i përgjithshëm i popullsisë me kalimin e kohës, nivelet e suksesit të mbarështimit ose kërcënimet e njohura.[2] Statusi i ruajtjes së një specie tregon gjasat që ajo të zhduket. Shumë faktorë konsiderohen gjatë vlerësimit të statusit të ruajtjes së një specieje; p.sh. statistika të tilla si numri i mbetur, rritja ose zvogëlimi i përgjithshëm i popullsisë me kalimin e kohës, nivelet e suksesit të mbarështimit ose kërcënimet e njohura. Lista e Kuqe e IUCN e Specieve të Kërcënuara është renditja më e njohur e statusit të ruajtjes në mbarë botën dhe sistemi i renditjes.[3]

Mbi 50% e specieve të botës vlerësohet të jenë në rrezik të zhdukjes. Në nivel ndërkombëtar, 199 vende kanë nënshkruar një marrëveshje për të krijuar plane veprimi për biodiversitetin që do të mbrojnë speciet e rrezikuara dhe të tjera të kërcënuara. Në Shtetet e Bashkuara, plane të tilla zakonisht quhen Plani i Rimëkëmbjes së Specieve. Lista e Kuqe e IUCN e Specieve të Kërcënuara është renditja më e njohur e statusit të ruajtjes në mbarë botën dhe sistemi i renditjes.[4]

Rrëqebulli Iberian (Lynx pardinus), një specie e rrezikuar

Lista e kuqe e BNRN-së

Tigri Siberian është një specie e listuar si e rrezikuar në listën e BNRN (Deri tani tre nënlloje të tigrit janë zhdukur).[5]
Krokodili Siames, një specie e rrezikuar
Breshka e detit Kemp, një specie e rrezikuar
Ujku Meksikan, një specie e rrezikuar. (Specia më e rrezikuar në natyrë të egër)

Referencat

  1. ^ "IUCN Red List version 2012.2: Table 2: Changes in numbers of species in the threatened categories (CR, EN, VU) from 1996 to 2012 (IUCN Red List version 2012.2) for the major taxonomic groups on the Red List" (PDF). IUCN. 2012. Marrë më 2012-12-31. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ "NatureServe Conservation Status". NatureServe. prill 2007. Marrë më 2 qershor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  3. ^ "Red List Overview". IUCN. shkurt 2011. Arkivuar nga origjinali më maj 27, 2012. Marrë më 2 qershor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Parametri i panjohur |deadurl= është injoruar (sugjerohet |url-status=) (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  4. ^ "Threatened Species". Conservation and Wildlife. Arkivuar nga origjinali më shtator 13, 2012. Marrë më 2 qershor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Parametri i panjohur |deadurl= është injoruar (sugjerohet |url-status=) (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  5. ^ "The Tiger". Sundarbans Tiger Project. Arkivuar nga origjinali më 17 shtator 2012. Marrë më 2 qershor 2012. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!); Parametri i panjohur |deadurl= është injoruar (sugjerohet |url-status=) (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)