Arkitektura: Dallime mes rishikimesh

[redaktim i pashqyrtuar]

[Redaktim i kontrolluar]

← Redaktim më i vjetër Ndryshimi më pas →

Content deleted Content added

Inline

Versioni i datës 14 nëntor 2018 18:10

Arkitektura (nga greq. αρχή = e para, krye, dhe τέχνη = zejtari, artizanat, ndërtimtari = kryendërtimtaria) është arti dhe shkenca e projektimit të ndërtesave dhe strukturave. Një përkufizim më i gjërë do të përfshinte në qëllimet e saj projektimin e çdo gjëjë të ndërtuar duke filluar në makronivel me planifikimin e qyteteve dhe projektimin urbanistik (qytetës) deri tek mikroniveli i mobiljeve (orendive). Zakonisht projektimi arkitekturor lidhet me ndërtimin dhe çmimin e ndërtesës, si edhe me funksionalitetin dhe estetikën e përdoruesit.

Arkitektura shpesh merret me përpunimin e hapësirës, vëllimit, formës, dritës, hijes, dhe elementeve abstrakte për të arritur një përfundim estetik. Kjo gjë e dallon arkitekturën prej shkencave të zbatuara dhe inxhinierisë, të cilat përqëndrohen më shumë në aspektet e funksionalitetit dhe realizimit të projektit, sesa në estetikën e tij.

Partenoni në majë të Akropolit, Athinë, Greqi.

Qëllimi

Sipas punëve më të lashta për subjektin e arkitekturës, të Vitruviusit në De Architectura, një ndërtesë e mirë duhet të tregojë "Bukuri" (Venustas), "Fortësi" (Firmitas) dhe "Funksionalitet" (Utilitas); arkitektura mund të themi është një barazpeshë dhe bashkërenditje e këtyre tre elementeve, dhe asnjëri nga të tre nuk duhet të jetë më i fuqishëm se dy të tjerët. Përkufizimi i kohëve moderne e sheh arkitekturën si një ndërthurje të estetikës, strukturës dhe funksionit. Sidoqoftë nga një pikëpamje tjetër, vetë funksioni përmbledh të tre kriteret duke përfshirë ato estetike dhe psikologjike.

Arkitektura është ë lidhur me shumë disiplina duke përfshirë matematikën, shkencën, artin, teknologjinë, Shkencat shoqërore, politikën, historinë, filozofinë e të tjera. Me fjalët e In Vitruvius' - it, "Arkitektura është një shkencë që lind nga shumë shkenca dhe përmirsohet me anë të edukimit: me ndihmën e të cilit një gjykim formohet mbi punën e arteve të tjera". Ai shton se një arkitekt i mirë duhet të ketë dijeni të mjaftueshme edhe në fusha si muzika, astronomia, etj. Filozofia është një fushë mjaft e parapëlqyer dhe e rëndësishme në përkufizimin e arkitekturës, bile zakonisht kur dikush i referohet një arkitekti e dallon atë nga lloji i filozofisë që ai vë në jetë. Racionalizmi, empiricizmi, strukturalizmi, poststrukturalizmi, dhe fenomenologjia janë disa nga degët e filozofisë që ndikojnë tek ariktektura.

Teoria dhe Praktika

Rëndësia e teorisë në praktikë nuk duhet mbivlerësuar siç ndodh shpesh. Vitruviusi vazhdon: "Praktika dhe teoria janë prindërit e arkitekturës. Praktika është mënyra e shpeshtë dhe e menduar gjërë në kryerjen e një pune të dhënë. Teoria është rezultati i arsyetimit i cili tregon dhe shpjegon se materiali i krijuar është transformuar në mënyrë që të plotësojë kushtet e projektit.

Arkitektura dhe ndërtesat

Historia arkitekturore

Përmbyllje

Thënie

"Unë e quaj arkitekturën muzikë të ngurtësuar". Johan Volfgang fon Gëte

Shiko edhe

Lidhje të jashtme

@@ Rreshti 1: / Rreshti 1: @@
 {{pa referenca|data=Shtator 2018}}
-'''Arkitektura''' (nga [[Greqishtja e lashtë|greq.]] ''αρχή'' = ''e para'', ''krye'', dhe ''τέχνη'' = ''zejtari'', ''artizanat'', ndërtimtari = kryendërtimtaria) është [[arti]] dhe [[shkenca]] e [[projektimi]]t të [[ndërtesa]]ve dhe [[struktura]]ve. Një përkufizim më i gjërë do të përfshinte në qëllimet e saj projektimin e çdo gjëjë të ndërtuar duke filluar në [[Makroniveli|makronivel]] me [[planifikimi]]n e qyteteve dhe projektimin [[Urbanistika|urbanistik]] (qytetës) deri tek [[mikroniveli]] i [[Mobilja|mobiljeve]] (orendive). Zakonisht projektimi arkitekturor lidhet me ndërtimin dhe çmimin e ndërtesës, si edhe me funksionalitetin dhe [[Estetika|estetikën]] e përdoruesit dhe te punetorit.
+'''Arkitektura''' (nga [[Greqishtja e lashtë|greq.]] ''αρχή'' = ''e para'', ''krye'', dhe ''τέχνη'' = ''zejtari'', ''artizanat'', ndërtimtari = kryendërtimtaria) është [[arti]] dhe [[shkenca]] e [[projektimi]]t të [[ndërtesa]]ve dhe [[struktura]]ve. Një përkufizim më i gjërë do të përfshinte në qëllimet e saj projektimin e çdo gjëjë të ndërtuar duke filluar në [[Makroniveli|makronivel]] me [[planifikimi]]n e qyteteve dhe projektimin [[Urbanistika|urbanistik]] (qytetës) deri tek [[mikroniveli]] i [[Mobilja|mobiljeve]] (orendive). Zakonisht projektimi arkitekturor lidhet me ndërtimin dhe çmimin e ndërtesës, si edhe me funksionalitetin dhe [[Estetika|estetikën]] e përdoruesit.
 Arkitektura shpesh merret me përpunimin e [[Hapësira|hapësirës]], [[vëllimi]]t, formës, [[Drita|dritës]], [[Hija|hijes]], dhe elementeve abstrakte për të arritur një përfundim estetik. Kjo gjë e dallon arkitekturën prej [[Shkencat e zbatuara|shkencave të zbatuara]] dhe [[Inxhinieria|inxhinierisë]], të cilat përqëndrohen më shumë në aspektet e funksionalitetit dhe realizimit të projektit, sesa në estetikën e tij.