Mihail Gorbaçovi: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
No edit summary |
1l2l3k (diskuto | kontribute) vNo edit summary |
||
Rreshti 1: | Rreshti 1: | ||
[[Skeda:Reagan and Gorbachev hold discussions.jpg|thumb|300px|Gorbaçov dhe Reagan]] |
[[Skeda:Reagan and Gorbachev hold discussions.jpg|thumb|300px|Gorbaçov dhe Reagan]] |
||
'''Mihail Sergejeviç |
'''Mihail Sergejeviç Gorbaçovi''' ({{Audio|ru-Mikhail Sergeyevich Gorbachev.ogg|Михаи́л Серге́евич Горбачёв}}, [{{IPA|mʲɪxʌˈil sʲɪrˈgʲejɪvʲɪʨ gərbʌˈʨof}}], shpesh shkruajtur si '''Mikhail Gorbachev''') lindi më [[2 mars]] [[1931]] në [[Privolnoe]], [[Stavropol]], [[Rusi]]. Ai lindi në një familje që merrej me [[bujqësi]]. U pranua [[1950]] në Universitetin Shtetëror të Moskës dhe [[1955]] u diplomua në Fakultetin e Drejtësisë. Vijoi studimet për një diplomim të dytë për Ekonomi Agrare në Universitetin e Stavropolit, afër familjes së tij dhe rreth vitit 1967 hyri në [[Partia Komuniste e Bashkimit Sovjetik|Partinë Komuniste]]. Në këtë kohë njohu gruan e tij të ardhshme, [[Raisa Titarenko]], me të cilën jeton deri në vdekjen e saj nga [[leucemia]], në [[shtator]] [[1999]]. Në [[1970]], nisi karrierën politike me një emërim si Sekretar i Parë i Komitetit të Partisë në Stavropol. Në [[1979]] u transferua në [[Moskë]] dhe u fut në Byronë Politike të [[PK]]. "Garant i tij ishte [[Yuri Andropov]], ish-shef i [[KGB]] dhe me origjinë nga i njëjti qytet, Stavropol. (Para vdekjes së tij, në [[1984]], Andropovi e promovoi për në krye të Partisë). Gjatë kësaj kohe, Gorbaçovi bëri udhëtime të shumta jashtë vendit, gjatë të cilave mendohet se u reformua edhe mendimi i tij politik. Me vdekjen e [[Kostandin Çernjenko]]s, në [[11 mars]] [[1985]], Gorbaçov u zgjodh Sekretar i Përgjithshëm i Komitetit të Partisë, detyra më e lartë në hierarkinë e vendit komunist. Që në [[1986]] (Kongresi 27 i PK të BS) ai hodhi projektet e tij, që çuan në përfundimin e [[Lufta e Ftohtë|Luftës së Ftohtë]], si Gllasnosti (Transparenca), Perestrojka (Ristrukturimi), dhe Uskorenia (Ndezja e Zhvillimit Ekonomik). Politika e Gorbaçovit ndaloi avancimin e garës për armatim, mes [[SHBA]] dhe [[Bashkimi Sovjetik|BS]], që po shkonte drejt rrezikut të pashmangshëm të një lufte bërthamore. Në [[11 tetor]] [[1986]], u duk qartë që në BS po frynte një erë ndryshe. Gorbaçov takoi [[Lista e Presidentëve të ShBA|presidentin amerikan]], [[Ronald Reagan|Reagan]], në [[Reykjavík]], [[Islandë]]. Në [[1987]], u firmos Traktati për eliminimin e armëve nukleare dhe, një vit më vonë, Gorbaçov hodhi poshtë publikisht "doktrinën Brezhnjev" duke shpallur lejimin e vendeve të bllokut të Lindjes që të kthehen në demokraci. Eliminimi i sistemit të "shteteve komuniste satelite" të BS, e çliroi këtë të fundit edhe nga shpenzimet e papërballueshme ushtarake. Bashkë me ministrin e tij të Jashtëm, [[Eduard Shevardnaxe]], Gorbaçov ndërmori paralelisht edhe tërheqjen e trupave ruse nga [[Afganistani]]. Në [[1988]], Gorbaçov mori edhe detyrën e Kreut të Shtetit. Në [[mars]] [[1990]], Kongresi i Përfaqësuesve të Popullit (pas zgjedhjeve të para demokratike) e zgjodhi Gorbaçovin President. Po këtë vit, ai mori çmimin "[[Çmimi Nobel|Nobel]] për Paqen". Në dhjetor të vitit që vijoi, i nderuar dhe i respektuar nga të gjithë, Gorbaçov dha dorëheqjen. |
||
==Referenca== |
|||
{{reflist}} |
|||
{{Udhëheqësit e Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik}} |
{{Udhëheqësit e Partisë Komuniste të Bashkimit Sovjetik}} |
Versioni i datës 2 dhjetor 2018 15:05
Mihail Sergejeviç Gorbaçovi (Михаи́л Серге́евич Горбачёв (help·info), [mʲɪxʌˈil sʲɪrˈgʲejɪvʲɪʨ gərbʌˈʨof], shpesh shkruajtur si Mikhail Gorbachev) lindi më 2 mars 1931 në Privolnoe, Stavropol, Rusi. Ai lindi në një familje që merrej me bujqësi. U pranua 1950 në Universitetin Shtetëror të Moskës dhe 1955 u diplomua në Fakultetin e Drejtësisë. Vijoi studimet për një diplomim të dytë për Ekonomi Agrare në Universitetin e Stavropolit, afër familjes së tij dhe rreth vitit 1967 hyri në Partinë Komuniste. Në këtë kohë njohu gruan e tij të ardhshme, Raisa Titarenko, me të cilën jeton deri në vdekjen e saj nga leucemia, në shtator 1999. Në 1970, nisi karrierën politike me një emërim si Sekretar i Parë i Komitetit të Partisë në Stavropol. Në 1979 u transferua në Moskë dhe u fut në Byronë Politike të PK. "Garant i tij ishte Yuri Andropov, ish-shef i KGB dhe me origjinë nga i njëjti qytet, Stavropol. (Para vdekjes së tij, në 1984, Andropovi e promovoi për në krye të Partisë). Gjatë kësaj kohe, Gorbaçovi bëri udhëtime të shumta jashtë vendit, gjatë të cilave mendohet se u reformua edhe mendimi i tij politik. Me vdekjen e Kostandin Çernjenkos, në 11 mars 1985, Gorbaçov u zgjodh Sekretar i Përgjithshëm i Komitetit të Partisë, detyra më e lartë në hierarkinë e vendit komunist. Që në 1986 (Kongresi 27 i PK të BS) ai hodhi projektet e tij, që çuan në përfundimin e Luftës së Ftohtë, si Gllasnosti (Transparenca), Perestrojka (Ristrukturimi), dhe Uskorenia (Ndezja e Zhvillimit Ekonomik). Politika e Gorbaçovit ndaloi avancimin e garës për armatim, mes SHBA dhe BS, që po shkonte drejt rrezikut të pashmangshëm të një lufte bërthamore. Në 11 tetor 1986, u duk qartë që në BS po frynte një erë ndryshe. Gorbaçov takoi presidentin amerikan, Reagan, në Reykjavík, Islandë. Në 1987, u firmos Traktati për eliminimin e armëve nukleare dhe, një vit më vonë, Gorbaçov hodhi poshtë publikisht "doktrinën Brezhnjev" duke shpallur lejimin e vendeve të bllokut të Lindjes që të kthehen në demokraci. Eliminimi i sistemit të "shteteve komuniste satelite" të BS, e çliroi këtë të fundit edhe nga shpenzimet e papërballueshme ushtarake. Bashkë me ministrin e tij të Jashtëm, Eduard Shevardnaxe, Gorbaçov ndërmori paralelisht edhe tërheqjen e trupave ruse nga Afganistani. Në 1988, Gorbaçov mori edhe detyrën e Kreut të Shtetit. Në mars 1990, Kongresi i Përfaqësuesve të Popullit (pas zgjedhjeve të para demokratike) e zgjodhi Gorbaçovin President. Po këtë vit, ai mori çmimin "Nobel për Paqen". Në dhjetor të vitit që vijoi, i nderuar dhe i respektuar nga të gjithë, Gorbaçov dha dorëheqjen.