Anamorava: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
No edit summary |
|||
| Rreshti 4: | Rreshti 4: | ||
'''Anamorava''' përbëhet prej pjesës së luginës dhe skajeve malore të maleve të [[Malet e Karadakut|Karadakut]] në të djathtë dhe maleve të [[Zhegocit]] e [[Koznikut]] në të majtë. Anamorava përbëhet prej fushës së [[Vitia|Vitisë]], të [[Gjilani]]t dhe të [[Kamenica|Dardanës]] (Kamenicës) me një sipërfaqe rreth 650 km katrorë, me nji gjatësi mbi 40 km dhe gjerësi mbi 16 km, me fund të lartë 500 m dhe anët e larta deri 1000 m.Pjesa më e madhe e Anamoravës shtrihet në Moravën e Epërme edhe në Moravën e Poshtme, kurse për përkufizimin natyror të këtyre dy pjesëve, si në literaturë, ashtu edhe në popull ka mendime të ndryshme.<ref>{{cite book|last1=Hadjivasilevic|first1=Jovan|title=Vranje kroz vekove|date=1993|location=Vranje}}</ref> |
'''Anamorava''' përbëhet prej pjesës së luginës dhe skajeve malore të maleve të [[Malet e Karadakut|Karadakut]] në të djathtë dhe maleve të [[Zhegocit]] e [[Koznikut]] në të majtë. Anamorava përbëhet prej fushës së [[Vitia|Vitisë]], të [[Gjilani]]t dhe të [[Kamenica|Dardanës]] (Kamenicës) me një sipërfaqe rreth 650 km katrorë, me nji gjatësi mbi 40 km dhe gjerësi mbi 16 km, me fund të lartë 500 m dhe anët e larta deri 1000 m.Pjesa më e madhe e Anamoravës shtrihet në Moravën e Epërme edhe në Moravën e Poshtme, kurse për përkufizimin natyror të këtyre dy pjesëve, si në literaturë, ashtu edhe në popull ka mendime të ndryshme.<ref>{{cite book|last1=Hadjivasilevic|first1=Jovan|title=Vranje kroz vekove|date=1993|location=Vranje}}</ref> |
||
Pjesa e krahinës të Anamoravës në [[Komuna e Dardanës|komunen të Dardanës]] përmban këto fshatra: Topanicë, Shipashnica e Poshtme, Shipashnicë e Epërme, Strelicë, Rogaçicë, Petroc, Novosellë, Muçivërca, Moçar, Koretin, Kopernicë, Kolloleç, Karaçevë e Poshtme, Karaçevë e Epërme, Hogosht, Hodonoc, Grizimë, Dajkoc, Çarrakoc, Bllatë, Berivojcë.<ref name="Sadiku">{{cite web|last=Sadiku|first=Sinan|title=Shtrirja hapësinore e Gallapit në komunën e Dardanës dhe emërtimi i vendbanimeve|url=http://www.zemrashqiptare.net/news/id_26612/Sinan-Sadiku:-Shtrirja-hap%C3%ABsinore-e-Gallapit-n%C3%AB-komun%C3%ABn-e-Dardan%C3%ABs-dhe-em%C3%ABrtimi-i-vendbanimeve.html|publisher=Zemra Shqiptare|accessdate=3 |
Pjesa e krahinës të Anamoravës në [[Komuna e Dardanës|komunen të Dardanës]] përmban këto fshatra: Topanicë, Shipashnica e Poshtme, Shipashnicë e Epërme, Strelicë, Rogaçicë, Petroc, Novosellë, Muçivërca, Moçar, Koretin, Kopernicë, Kolloleç, Karaçevë e Poshtme, Karaçevë e Epërme, Hogosht, Hodonoc, Grizimë, Dajkoc, Çarrakoc, Bllatë, Berivojcë.<ref name="Sadiku">{{cite web|last=Sadiku|first=Sinan|title=Shtrirja hapësinore e Gallapit në komunën e Dardanës dhe emërtimi i vendbanimeve|url=http://www.zemrashqiptare.net/news/id_26612/Sinan-Sadiku:-Shtrirja-hap%C3%ABsinore-e-Gallapit-n%C3%AB-komun%C3%ABn-e-Dardan%C3%ABs-dhe-em%C3%ABrtimi-i-vendbanimeve.html|publisher=Zemra Shqiptare|accessdate=3 shkurt 2018}}</ref> |
||
Anamorava është një hapsirë relativisht e gjerë me vlera natyrore, ekonomike, historike e kulturore që shtrihet në pjesën juglindore të [[Republika e Kosovës|Republikës së Kosovës]] dhe përfshin rajonet e Moravës së epërme e të poshtme, Karadakut, një pjesë të Gallapit, Zhegocit dhe Novobërdës.<ref>{{cite book|last1=Hadjivasiljevic|first1=Jovan|title=Skoplje i njegova okolina|date=1969|publisher=|location=Beograd}}</ref> |
Anamorava është një hapsirë relativisht e gjerë me vlera natyrore, ekonomike, historike e kulturore që shtrihet në pjesën juglindore të [[Republika e Kosovës|Republikës së Kosovës]] dhe përfshin rajonet e Moravës së epërme e të poshtme, Karadakut, një pjesë të Gallapit, Zhegocit dhe Novobërdës.<ref>{{cite book|last1=Hadjivasiljevic|first1=Jovan|title=Skoplje i njegova okolina|date=1969|publisher=|location=Beograd}}</ref> |
||
Versioni i datës 7 dhjetor 2018 19:39
Anamorava është rajon i cili gjendet në pjesën juglindore të Kosovës.
Gjeografia
Anamorava përbëhet prej pjesës së luginës dhe skajeve malore të maleve të Karadakut në të djathtë dhe maleve të Zhegocit e Koznikut në të majtë. Anamorava përbëhet prej fushës së Vitisë, të Gjilanit dhe të Dardanës (Kamenicës) me një sipërfaqe rreth 650 km katrorë, me nji gjatësi mbi 40 km dhe gjerësi mbi 16 km, me fund të lartë 500 m dhe anët e larta deri 1000 m.Pjesa më e madhe e Anamoravës shtrihet në Moravën e Epërme edhe në Moravën e Poshtme, kurse për përkufizimin natyror të këtyre dy pjesëve, si në literaturë, ashtu edhe në popull ka mendime të ndryshme.[1]
Pjesa e krahinës të Anamoravës në komunen të Dardanës përmban këto fshatra: Topanicë, Shipashnica e Poshtme, Shipashnicë e Epërme, Strelicë, Rogaçicë, Petroc, Novosellë, Muçivërca, Moçar, Koretin, Kopernicë, Kolloleç, Karaçevë e Poshtme, Karaçevë e Epërme, Hogosht, Hodonoc, Grizimë, Dajkoc, Çarrakoc, Bllatë, Berivojcë.[2] Anamorava është një hapsirë relativisht e gjerë me vlera natyrore, ekonomike, historike e kulturore që shtrihet në pjesën juglindore të Republikës së Kosovës dhe përfshin rajonet e Moravës së epërme e të poshtme, Karadakut, një pjesë të Gallapit, Zhegocit dhe Novobërdës.[3]
Gjith fshatrat të komunës së Ranillugut i takojnë krahinës të Anamoravës.
Toponimet në anamoravë(Lugina e Moravës së Binçës)
Sipas toponimeve edhe emra vendesh të tjerë të këtij krahu, del se shumë emërtime të Anamoravës (Lugina e Moravës së Binçës) janë të burimit shqip, porse sundimi i gjatë romak, serb dhe osman, ku më pak e ku më shumë, kanë lanë gjurmët e tyre edhe në toponiminë e kësaj treve, por pa mundur kurrë të shlyejnë vazhdimësinë ilire-shqiptare në këtë anë.
Historia
Gjeologjia
Përbëhet nga shtresa të vjetra dhe derdhjeve vullkanike, ka toka të mira.Fusha e Moravës veqohet me formacione të rejatë kenozoikut. Dominojnë sendimetet e konglomeratit, të zallit dhe rërës së moshës së neogjenit, duke e bërë këtë hapsirë më hoogjene në aspektin litologjik.
Relievi
Fusha e Moravës paraqet pjesën më të ulët të relievit të Kosovës jug-lindore. Fusha e Moravës me lartësinë prej 450–500 m,jo vetëm se është më e ulët, por edhe diferencat janë më të vogla në mes rrafshinës aluviale dhe të terracave të liqenit të dikurshëm.
Klima
Klima e Anamoravës është e mesme kontinentale , ngase ka një lartësi relative mbidetare prej 410 m. Nuk ka erëra të forta në këtë fushë. Rëndom frynë veriu i cili vjen nga verilindja. Kjo erë është e thatë, e ndonjëherë kur vjen me të shiu është i imët dhe i shkurtër. Kjo erë është e ftohtë, gjatë dimrit shpesh sjell borë të imtë. Era perëndimore e cila vjen nga drejtimi i Prishtinës , nëpër Bresalc e Pasjak në Anamoravë sjell shi e herë, herë është shumë e fortë. Në popull njihet si “ Era e Kosovës”, dhë për këtë erë thonë se “ edhe lagë edhe thanë”. Nga jugu , kah Malet e Karadakut fryen "era" - jugu erë e nxehtë me plot lagështi, e cila dimrit sjell mot të butë, për këtë erë në Karadak thonë se “ e shkrinë borën”. Anamorava dhe vendbanimet për rreth kanë dimra të butë. Përgjatë fushë së Anamoravës si në at të Epërmen dhe në at të Poshtmen janë prezent rrymat e erërave. Pjesa më e nxehtë është Anamorava e Poshtme kurse pjesët më të larta janë më të ftohta. Luginat mund të konstatojmë se janë më të mbrojtura nga erërat se sa kodrat për rreth. Dominojnë erërat veriore dhe perëndimore të cilat sjellin të reshura.
Mesatarja e temperaturave vjetore për Anamoravën është 10.6 gradë celsius. Temperatura mesatare e muajit më të ftohtë është ajo e janaritn -0,9 gradë C, e muajit më të ngroht e korrikut me 20,7 gradë C. Në Anamoravë janë më të vogla se sa në viset më të larta në shpatijet e Maleve të Karadakut.[4]
Hidrografia
Nëpër Fushën e Anamoravës rrjedh lumi Morava e Binqes me degët e veta si Lumi i Karadakut, Llapushës nga ana e djathtë dhe lumi i Livoqit, Mirushës, Stanishorit , Përlepnicës dhe Krivarekës nga ana e djathtë.
Ekonomia
Dikurë krahinë agrare, në të cilën janë kultivuar gruri e duhani, më vonë fiton edhe tiparet industriale, sidomos qendra e këtij regjioni Gjilani, tash qytet me rreth 80 000 banorë me industri tekstili, të duhanit, të radiatorëve, të baterive etj. Vitia, qendër komunale, paraqet një qytetzë agrare me industroi fillestare metalike, me Banjën e Kllokotit afër, ndërsa Dardana po ashtu qendër komunale, qytet i vogël agrar industrial, me industri të qeramikës.
Demografia
Shih edhe
Referencat
- ^ Hadjivasilevic, Jovan (1993). Vranje kroz vekove. Vranje.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja) - ^ Sadiku, Sinan. "Shtrirja hapësinore e Gallapit në komunën e Dardanës dhe emërtimi i vendbanimeve". Zemra Shqiptare. Marrë më 3 shkurt 2018.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Hadjivasiljevic, Jovan (1969). Skoplje i njegova okolina. Beograd.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja (lidhja) - ^ Dr. Riza Çavolli:Gjeografia Regjionale e Kosovës:, ETMMK, Prishtinë, 1997.
|
Ky artikull me tematikë në lidhje me gjeografinë e Kosovës është një faqe cung. Ju mund të ndihmoni Wikipedia-n duke e përmirësuar atë. |