Mehmet pashë Deralla: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
vNo edit summary
Rreshti 12: Rreshti 12:
U kthye në vendlindje nga [[Bagdadi]] më 1908,<ref name=":0" /> ishte ndër prijësit e [[Kryengritja e vitit 1910|kryengritjes së 1910]]<ref>{{Cite book|url=http://psi203.cankaya.edu.tr/uploads/files/Kansu,%20Coup%20of%201912.pdf|title=Politics in Post-revolutionary Turkey, 1908-1913|last=Kansu|first=Aykut|publisher=Brill|year=2000|isbn=9789004115873|location=|pages=381}}</ref> dhe të [[Kryengritja e vitit 1912|asaj të 1912]],<ref name=":2" /> u caktua [[mytesarif]] i Prizrenit.<ref name="Gawrych">{{citation|url=https://books.google.com/books?id=wPOtzk-unJgC&pg=PA196|author=George Gawrych|title=The Crescent and the Eagle: Ottoman Rule, Islam and the Albanians, 1874-1913|publisher=I. B. Tauris|isbn=978-1845112875|page=196|date=December 26, 2006}}</ref> Nga 8 deri më 11 të vjeshtës së tretë bujti te [[Hasan bej Biçaku|Hasan bej Biçakçiu]] në [[Elbasani|Elbasan]] së bashku me [[Isa Boletini|Isa Boletinin]] dhe [[Ajdin Draga|Ajdin bej Dragën]], u nisën të nesërmen me [[Mid'hat bej Frashëri|Mid'hat bej Frashërin]] pasi pritën përfaqësuesit e [[Dibra|Dibrës]] me [[Myfti Vehbi Dibra|Myfti Vehbiun]].<ref name=":4">{{Cite book|title=Dokumente historike 1912-1918|last=Nosi|first=Lef|authorlink=Lef Nosi|publisher=ASH, Instituti i Historisë|year=2007|isbn=978-99956-10-04-3|location=Tiranë|pages=60, 73, 79-80|ref=harvnb}}</ref> Pas arritjes në Vlorë, më 4 dhjetor 1914 u krijua Ministria e Luftës dhe Mehmet Pasha u caktua për ta drejtuar.<ref>{{Cite journal|last=Çoku|first=Leonard|date=shtator 2013|title=Reformimi i Ushtrisë Shqiptare deri në anëtarësimin e saj në NATO|url=http://mbrojtja.gov.al/images/revistaushtarake/pdf/revista_ushtarake_shtator_2013.pdf|journal=Revista Ushtarake|volume=3|pages=208|via=}}</ref>
U kthye në vendlindje nga [[Bagdadi]] më 1908,<ref name=":0" /> ishte ndër prijësit e [[Kryengritja e vitit 1910|kryengritjes së 1910]]<ref>{{Cite book|url=http://psi203.cankaya.edu.tr/uploads/files/Kansu,%20Coup%20of%201912.pdf|title=Politics in Post-revolutionary Turkey, 1908-1913|last=Kansu|first=Aykut|publisher=Brill|year=2000|isbn=9789004115873|location=|pages=381}}</ref> dhe të [[Kryengritja e vitit 1912|asaj të 1912]],<ref name=":2" /> u caktua [[mytesarif]] i Prizrenit.<ref name="Gawrych">{{citation|url=https://books.google.com/books?id=wPOtzk-unJgC&pg=PA196|author=George Gawrych|title=The Crescent and the Eagle: Ottoman Rule, Islam and the Albanians, 1874-1913|publisher=I. B. Tauris|isbn=978-1845112875|page=196|date=December 26, 2006}}</ref> Nga 8 deri më 11 të vjeshtës së tretë bujti te [[Hasan bej Biçaku|Hasan bej Biçakçiu]] në [[Elbasani|Elbasan]] së bashku me [[Isa Boletini|Isa Boletinin]] dhe [[Ajdin Draga|Ajdin bej Dragën]], u nisën të nesërmen me [[Mid'hat bej Frashëri|Mid'hat bej Frashërin]] pasi pritën përfaqësuesit e [[Dibra|Dibrës]] me [[Myfti Vehbi Dibra|Myfti Vehbiun]].<ref name=":4">{{Cite book|title=Dokumente historike 1912-1918|last=Nosi|first=Lef|authorlink=Lef Nosi|publisher=ASH, Instituti i Historisë|year=2007|isbn=978-99956-10-04-3|location=Tiranë|pages=60, 73, 79-80|ref=harvnb}}</ref> Pas arritjes në Vlorë, më 4 dhjetor 1914 u krijua Ministria e Luftës dhe Mehmet Pasha u caktua për ta drejtuar.<ref>{{Cite journal|last=Çoku|first=Leonard|date=shtator 2013|title=Reformimi i Ushtrisë Shqiptare deri në anëtarësimin e saj në NATO|url=http://mbrojtja.gov.al/images/revistaushtarake/pdf/revista_ushtarake_shtator_2013.pdf|journal=Revista Ushtarake|volume=3|pages=208|via=}}</ref>


Mehmet pashë Deralla u largua drejt [[Esad pashë Toptani]] dhe ''Pleqësisë së Shqipërisë së Mesme.'' Më tej, me ardhjen e [[Princ Vidi|Princ Vidit]] ishte në grupin e përbërë nga [[Aziz pashë Vrioni|Azis pashë Vrioni]], [[Fejzi bej Alizoti]] dhe [[Mehdi bej Frashëri]] që hipën në motobarkë dhe shkuan drejt jahtit, ku i uruan Princit mirëseardhjen.''<ref name=":Ikonomi">{{Cite book|title=Esat pashë Toptani: njeriu, lufta, pushteti|last=Ikonomi|first=Ilir|publisher=Uet press|year=2016|isbn=978-9928-190-91-8|location=Tiranë|pages=248, 286|ref=harvnb}}</ref>'' Gjatë kryengritjes së Shqipërisë të Mesme u përpoq të bisedonte me kryengritësit<ref name=":2">{{Cite book|url=https://books.google.al/books?id=LqXn2WqOzgwC&pg=PA78&dq=mehmet+dralla&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjhoLPU9pzfAhXPZFAKHfgzBlQQ6AEILjAB#v=onepage&q=mehmet%20dralla&f=false|title=The Six Month Kingdom: Albania 1914|last=Heaton-Armstrong|first=Duncan|publisher=I.B.Tauris|year=2005|isbn=9781850437611|location=|pages=78, 178}}</ref> së bashku me [[Ibrahim Temo|Ibrahim Temon]].<ref>{{Cite book|title=Kryengritja fshatare e Shqipërisë së Mesme 1914-1915|last=Shpuza|first=Gazmend|publisher=Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë, Instituti i Historisë|year=1986|isbn=|location=Tiranë|pages=165}}</ref>
Mehmet pashë Deralla u largua drejt [[Esad pashë Toptani]] dhe ''Pleqësisë së Shqipërisë së Mesme.'' Më tej, me ardhjen e [[Princ Vidi|Princ Vidit]] ishte në grupin e përbërë nga [[Aziz pashë Vrioni|Azis pashë Vrioni]], [[Fejzi bej Alizoti]] dhe [[Mehdi bej Frashëri]] që hipën në motobarkë dhe shkuan drejt jahtit, ku i uruan Princit mirëseardhjen.''<ref name=":Ikonomi">{{Cite book|title=Esat pashë Toptani: njeriu, lufta, pushteti|last=Ikonomi|first=Ilir|publisher=Uet press|year=2016|isbn=978-9928-190-91-8|location=Tiranë|pages=248, 286|ref=harvnb}}</ref>'' Gjatë [[Kryengritja e Shqipërisë së Mesme (1914-1915)|kryengritjes së Shqipërisë të Mesme]] u përpoq të bisedonte me kryengritësit<ref name=":2">{{Cite book|url=https://books.google.al/books?id=LqXn2WqOzgwC&pg=PA78&dq=mehmet+dralla&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjhoLPU9pzfAhXPZFAKHfgzBlQQ6AEILjAB#v=onepage&q=mehmet%20dralla&f=false|title=The Six Month Kingdom: Albania 1914|last=Heaton-Armstrong|first=Duncan|publisher=I.B.Tauris|year=2005|isbn=9781850437611|location=|pages=78, 178}}</ref> së bashku me [[Ibrahim Temo|Ibrahim Temon]].<ref>{{Cite book|title=Kryengritja fshatare e Shqipërisë së Mesme 1914-1915|last=Shpuza|first=Gazmend|publisher=Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë, Instituti i Historisë|year=1986|isbn=|location=Tiranë|pages=165}}</ref>


Më 3 mars 1916 ftohet nga [[Mbreti Zogu I|Ahmet Muhtar Zogolli]] në kongresin që donte të mbante në Elbasan.<ref>{{Harvnb|Nosi|2007|page=250}}.</ref>
Më 3 mars 1916 ftohet nga [[Mbreti Zogu I|Ahmet Muhtar Zogolli]] në kongresin që donte të mbante në Elbasan.<ref>{{Harvnb|Nosi|2007|page=250}}.</ref>

Versioni i datës 9 janar 2019 13:19

Stampa:Kutia Politikan

Mehmet pashë Deralla, Dralla ose Kalkandelenli, shq. Tetovari (tr. Kalkandelen'li Mehmed Paşa Deralla; Gradec, 1843 - Tetovë, 1918) ka qenë ushtarak dhe nëpunës i Perandorisë Osmane, pjesëmarrës në veprimet e Lidhjes së Prizrenit, pjesëmarrës në punimet e Kuvendit të Vlorës dhe ministër i Qeverisë së Përkohshme të Shqipërisë.

Biografia

U lind më 1843 në Gradec të kazasë së Tetovës, i biri i Hasan pashë Derallës,[1] familja e tyre ishte fort e njohur dhe me ndikim të madh në krahinë.[2] U arsimua në Shkup, Manastir dhe institutet ushtarake në Stamboll.[1]

Më 1878 familjarët e tij morën pjesë në mbledhjen e Prizrenit si delegat të Tetovës, i ati dhe Mehmet Esat pashë Tetova firmosën Kararnamenë.[3] Gjatë veprimeve të Lidhjes së Prizrenit ishte shumë i lidhur me Sulejman agë Vokshin[1] dhe u përfshi si komandant i forcave të armatosura në viset e vendlindjes, Shkup, Tetovë e Gostivar.

Më 11 korrik 1898 la komandën e regjimentit të xhandarmërisë (İşkodra Zaptiye Alaybeliği) në Shkodër për t'u caktuar dhe u caktua komandant i xhandarmërisë në Vilajetin e Selanikut. Pas dy viteve dokumentohet se dha dorëheqjen nga të qenët komandant i xhandarmërisë së Vilajetit të Kosovës.[4][5] Më pas më 1319 h (1901/1902) ka qenë komandant i xhandarmërisë në Manastir, pas 4 muajve u caktua me shërbim në Shkup. Pas kësaj u caktua komandant i xhandarmërisë në Vilajetin e Halepit.[4]

U kthye në vendlindje nga Bagdadi më 1908,[4] ishte ndër prijësit e kryengritjes së 1910[6] dhe të asaj të 1912,[7] u caktua mytesarif i Prizrenit.[8] Nga 8 deri më 11 të vjeshtës së tretë bujti te Hasan bej BiçakçiuElbasan së bashku me Isa Boletinin dhe Ajdin bej Dragën, u nisën të nesërmen me Mid'hat bej Frashërin pasi pritën përfaqësuesit e Dibrës me Myfti Vehbiun.[9] Pas arritjes në Vlorë, më 4 dhjetor 1914 u krijua Ministria e Luftës dhe Mehmet Pasha u caktua për ta drejtuar.[10]

Mehmet pashë Deralla u largua drejt Esad pashë Toptani dhe Pleqësisë së Shqipërisë së Mesme. Më tej, me ardhjen e Princ Vidit ishte në grupin e përbërë nga Azis pashë Vrioni, Fejzi bej Alizoti dhe Mehdi bej Frashëri që hipën në motobarkë dhe shkuan drejt jahtit, ku i uruan Princit mirëseardhjen.[11] Gjatë kryengritjes së Shqipërisë të Mesme u përpoq të bisedonte me kryengritësit[7] së bashku me Ibrahim Temon.[12]

Më 3 mars 1916 ftohet nga Ahmet Muhtar Zogolli në kongresin që donte të mbante në Elbasan.[13]

Deralla u përfshi me lëvizjen Kaçake në viset shqiptare të pushtuara nga serbët, prej të cilëve u arrestua dhe burgos. Ndërroi jetë në burgun e Podgoricës, ku thuhet se e helmuan.[1]

Referencat

  1. ^ a b c d Elsie, Robert (2012). A Biographical Dictionary of Albanian History. I.B Tauris. fq. 105. ISBN 978 1 78076 431 3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Vlora, Eqrem bej (2003). Kujtime 1885-1925. Përkthyer nga Afrim Koçi. Tiranë: IDK. fq. 265. ISBN 99927-780-6-7. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ "1878: The Resolutions of the League of Prizren". albanianhistory.net. Përkthyer nga Robert Elsie. Arkivuar nga origjinali më shkurt 20, 2011. {{cite web}}: Burimi ka parametra të panjohur: |month= dhe |coauthors= (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  4. ^ a b c Öztürk, Cemal (nëntor 2012). "According to Documents in Ottoman Archive, Some Members of Interim Albanian Government" kumtesë nga konferenca "Lef Nosi - figurë qendrore e historisë dhe e kulturës shqiptare". researchgate.net. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ Dervishi, Kastriot (2012). Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet. Tiranë: 55. fq. 112. ISBN 9789994356225. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Kansu, Aykut (2000). Politics in Post-revolutionary Turkey, 1908-1913 (PDF). Brill. fq. 381. ISBN 9789004115873. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  7. ^ a b Heaton-Armstrong, Duncan (2005). The Six Month Kingdom: Albania 1914. I.B.Tauris. fq. 78, 178. ISBN 9781850437611. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  8. ^ George Gawrych (dhjetor 26, 2006), The Crescent and the Eagle: Ottoman Rule, Islam and the Albanians, 1874-1913, I. B. Tauris, fq. 196, ISBN 978-1845112875 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  9. ^ Nosi, Lef (2007). Dokumente historike 1912-1918. Tiranë: ASH, Instituti i Historisë. fq. 60, 73, 79–80. ISBN 978-99956-10-04-3. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  10. ^ Çoku, Leonard (shtator 2013). "Reformimi i Ushtrisë Shqiptare deri në anëtarësimin e saj në NATO" (PDF). Revista Ushtarake. 3: 208. {{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  11. ^ Ikonomi, Ilir (2016). Esat pashë Toptani: njeriu, lufta, pushteti. Tiranë: Uet press. fq. 248, 286. ISBN 978-9928-190-91-8. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  12. ^ Shpuza, Gazmend (1986). Kryengritja fshatare e Shqipërisë së Mesme 1914-1915. Tiranë: Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë, Instituti i Historisë. fq. 165. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  13. ^ Nosi 2007, p. 250.