Shahin Kolonja: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [Redaktim i kontrolluar] |
No edit summary |
Refuzoi ndryshimin e fundit të tekstit (nga 185.200.215.168) dhe riktheu rishikimin 1926025 nga GrepfrutAroma |
||
| Rreshti 2: | Rreshti 2: | ||
== Biografia == |
== Biografia == |
||
U lind në vitin 1865 (ose 1867) në fshatin [[Starje]] të [[Kazaja e Kolonjës|kazasë së Kolonjës]], i biri i Kahreman beut të familjes Ypi, njëra prej familjeve [[Bektashi|bektashie]] më të rëndësishme të krahinës.<ref>{{Cite journal|last=Olgun|first=Said|date=|title=Bir Arnavut Milliyetçisi: Şahin Kolonya (1867-1917)|url=https://www.researchgate.net/publication/326752243_Bir_Arnavut_Milliyetcisi_Sahin_Kolonya_1867-1917|journal=Journal of Ottoman Legacy Studies (JOLS)|volume=5|pages=187-205|via=}}</ref> Ndoqi dhe kreu ''ryzhdijen'' në [[Korçë]] dhe shkollimet e larta i vijoi në Shkollën Civile e Administratës Mbretërore "Mülkiye-i-Sehahané" për ekonomi dhe administratë civile më 1891. Gjatë studimeve në kryeqytet u njoh me [[Ibrahim Temo|Ibrahim Temon]] dhe vëllezërit Frashëri, Samiun me Naimin. Pas shkollës caktohet zëvendësdrejtor i Shkollës Bujqësore në Selanik, ku më pas dha edhe mësim.<ref name=":1">{{Cite book|title=Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy|last=Özdalga|first=Elisabeth|publisher=Routledge|year=2013|isbn=9781134294732|location=|pages=312-313}}</ref> |
U lind në vitin 1865 (ose 1867) në fshatin [[Starje]] të [[Kazaja e Kolonjës|kazasë së Kolonjës]], i biri i Kahreman beut të familjes Ypi, njëra prej familjeve [[Bektashi|bektashie]] më të rëndësishme të krahinës.<ref>{{Cite journal|last=Olgun|first=Said|date=|title=Bir Arnavut Milliyetçisi: Şahin Kolonya (1867-1917)|url=https://www.researchgate.net/publication/326752243_Bir_Arnavut_Milliyetcisi_Sahin_Kolonya_1867-1917|journal=Journal of Ottoman Legacy Studies (JOLS)|volume=5|pages=187-205|via=}}</ref> Në vogëlinë e tij nxuri shkrim e këndim të [[Gjuha shqipe|gjuhës shqipe]] nga [[Petro Nini Luarasi]]. Ndoqi dhe kreu ''ryzhdijen'' në [[Korçë]] dhe shkollimet e larta i vijoi në Shkollën Civile e Administratës Mbretërore "Mülkiye-i-Sehahané" për ekonomi dhe administratë civile më 1891. Gjatë studimeve në kryeqytet u njoh me [[Ibrahim Temo|Ibrahim Temon]] dhe vëllezërit Frashëri, Samiun me Naimin. Pas shkollës caktohet zëvendësdrejtor i Shkollës Bujqësore në Selanik, ku më pas dha edhe mësim.<ref name=":1">{{Cite book|title=Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy|last=Özdalga|first=Elisabeth|publisher=Routledge|year=2013|isbn=9781134294732|location=|pages=312-313}}</ref> |
||
Më 1893 u transferua në gjimnazin e shtetit (''idadijen'') në [[Edrene]], ku jepte turqisht, fizikë dhe matematikë<ref name=":1" /> (astronomi).<ref name=":0">{{Cite book|title=Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942)|last=Vllamasi|first=Sejfi|publisher=Vllamasi|year=2012|isbn=978-9928-140-54-8|location=Tiranë|pages=32, 34, 52}}</ref> Më 1896 transferohet në ''idadijen e'' Gymylçinës (Komotinit) ku dha histori, gjeografi e turqisht. Atje bënte propagandë patriotike mes shqiptarëve të atjeshëm, të cilët i organizonte dhe u shpërndante libra, gazeta dhe të gjitha mjetet propagandistike kombëtare.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> Më 1898, pasi kishte arritur moshën, u emërua kajmekam i Kozanit në [[Vilajeti i Manastirit|Vilajetin i Manastirit]], bisedoi për idenë e tij të botimit me konsullin austro-hungarez të Manastirit. Më 1900 u transferua në Malin e Athosit (''Ayonoros''), por pas pak kohe u pezullua pasi kishte marrë një letër nga [[Ismail Qemali|Ismail Qemal bej Vlora]], që e ftonte në Evropë që të botonin një të përkohshme. Gjatë një qëndrimi në Stamboll, përktheu në gjuhën turke traktatin politik të Sami Frashërit ''Shqipëria ç'ka qenë, ç'është dhe ç'do të bëhet.'' Në nëntor të 1900, u emërua kajmekam i [[Vlora|Vlorës]], u largua për në Bruksel ku pasi takoi Faik Konicën dhe Ismail Qemalin, nuk ranë dakord mbi çështjen e botimit të një të përkohshmeje.<ref name=":1" /> U vendos në [[Sofja|Sofie]], ku nga nëntori i 1901 e deri më 1908 botoi në Sofje gazetën ''Drita,''<ref>{{Cite book|title=Shënime historike|last=Merlika-Kruja|first=Mustafa|publisher=Omsca-1|year=2011|isbn=978-9928-132-00-0|location=Tiranë|pages=427}}</ref> i ndihmuar nga [[Kristo Luarasi|Kristo Luarasit]], që zotëronte një shtypshkronjë dhe me ndihmën financiare austro-hungareze. ''Drita'' ishte e përkohshmja më e lexuar e kohës, që në radhët e saj mbante qëndrim kundër despotizmit të [[Abdyl Hamiti II|Abdyl Hamidit]] dhe kundër [[Xhonturqit|Xhonturqve]]. Pas revolucionit të xhonturqve më 1908, u kthye në Perandorinë Osmane dhe u zgjodh deputet i Korçë në Mexhlisin e porsahapur, mori pjesë më tej në punimet e [[Kongresi i Manastirit|Kongresit të Manastirit]] për gjuhën shqipe. U bë pjesë e partisë ''Ahrar'' themeluar nga Ismail Qemali nga fundi i 1908, më 1910 iu bashkua Partisë Demokratike, themeluar nga Ibrahim Temo dhe Abdullah Xhevdetit. Iku jashtë shteti më 1910-1911 nga fërkimet që kishte me Komitetin e Xhonturqve. |
Më 1893 u transferua në gjimnazin e shtetit (''idadijen'') në [[Edrene]], ku jepte turqisht, fizikë dhe matematikë<ref name=":1" /> (astronomi).<ref name=":0">{{Cite book|title=Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942)|last=Vllamasi|first=Sejfi|publisher=Vllamasi|year=2012|isbn=978-9928-140-54-8|location=Tiranë|pages=32, 34, 52}}</ref> Më 1896 transferohet në ''idadijen e'' Gymylçinës (Komotinit) ku dha histori, gjeografi e turqisht. Atje bënte propagandë patriotike mes shqiptarëve të atjeshëm, të cilët i organizonte dhe u shpërndante libra, gazeta dhe të gjitha mjetet propagandistike kombëtare.<ref name=":1" /><ref name=":0" /> Më 1898, pasi kishte arritur moshën, u emërua kajmekam i Kozanit në [[Vilajeti i Manastirit|Vilajetin i Manastirit]], bisedoi për idenë e tij të botimit me konsullin austro-hungarez të Manastirit. Më 1900 u transferua në Malin e Athosit (''Ayonoros''), por pas pak kohe u pezullua pasi kishte marrë një letër nga [[Ismail Qemali|Ismail Qemal bej Vlora]], që e ftonte në Evropë që të botonin një të përkohshme. Gjatë një qëndrimi në Stamboll, përktheu në gjuhën turke traktatin politik të Sami Frashërit ''Shqipëria ç'ka qenë, ç'është dhe ç'do të bëhet.'' Në nëntor të 1900, u emërua kajmekam i [[Vlora|Vlorës]], u largua për në Bruksel ku pasi takoi Faik Konicën dhe Ismail Qemalin, nuk ranë dakord mbi çështjen e botimit të një të përkohshmeje.<ref name=":1" /> U vendos në [[Sofja|Sofie]], ku nga nëntori i 1901 e deri më 1908 botoi në Sofje gazetën ''Drita,''<ref>{{Cite book|title=Shënime historike|last=Merlika-Kruja|first=Mustafa|publisher=Omsca-1|year=2011|isbn=978-9928-132-00-0|location=Tiranë|pages=427}}</ref> i ndihmuar nga [[Kristo Luarasi|Kristo Luarasit]], që zotëronte një shtypshkronjë dhe me ndihmën financiare austro-hungareze. ''Drita'' ishte e përkohshmja më e lexuar e kohës, që në radhët e saj mbante qëndrim kundër despotizmit të [[Abdyl Hamiti II|Abdyl Hamidit]] dhe kundër [[Xhonturqit|Xhonturqve]]. Pas revolucionit të xhonturqve më 1908, u kthye në Perandorinë Osmane dhe u zgjodh deputet i Korçë në Mexhlisin e porsahapur, mori pjesë më tej në punimet e [[Kongresi i Manastirit|Kongresit të Manastirit]] për gjuhën shqipe. U bë pjesë e partisë ''Ahrar'' themeluar nga Ismail Qemali nga fundi i 1908, më 1910 iu bashkua Partisë Demokratike, themeluar nga Ibrahim Temo dhe Abdullah Xhevdetit. Iku jashtë shteti më 1910-1911 nga fërkimet që kishte me Komitetin e Xhonturqve. |
||
Versioni i datës 26 janar 2019 23:57
Shahin Teki bej Ypi i njohur më së shumti si Shahin Kolonja (Starje, 1865/1867 - Stamboll, 1919) ka qenë nëpunës i administratës të Perandorisë Osmane, deputet në Mexhlisin osman si dhe veprimtar i lëvizjes kombëtare shqiptare.
Biografia
U lind në vitin 1865 (ose 1867) në fshatin Starje të kazasë së Kolonjës, i biri i Kahreman beut të familjes Ypi, njëra prej familjeve bektashie më të rëndësishme të krahinës.[1] Në vogëlinë e tij nxuri shkrim e këndim të gjuhës shqipe nga Petro Nini Luarasi. Ndoqi dhe kreu ryzhdijen në Korçë dhe shkollimet e larta i vijoi në Shkollën Civile e Administratës Mbretërore "Mülkiye-i-Sehahané" për ekonomi dhe administratë civile më 1891. Gjatë studimeve në kryeqytet u njoh me Ibrahim Temon dhe vëllezërit Frashëri, Samiun me Naimin. Pas shkollës caktohet zëvendësdrejtor i Shkollës Bujqësore në Selanik, ku më pas dha edhe mësim.[2]
Më 1893 u transferua në gjimnazin e shtetit (idadijen) në Edrene, ku jepte turqisht, fizikë dhe matematikë[2] (astronomi).[3] Më 1896 transferohet në idadijen e Gymylçinës (Komotinit) ku dha histori, gjeografi e turqisht. Atje bënte propagandë patriotike mes shqiptarëve të atjeshëm, të cilët i organizonte dhe u shpërndante libra, gazeta dhe të gjitha mjetet propagandistike kombëtare.[2][3] Më 1898, pasi kishte arritur moshën, u emërua kajmekam i Kozanit në Vilajetin i Manastirit, bisedoi për idenë e tij të botimit me konsullin austro-hungarez të Manastirit. Më 1900 u transferua në Malin e Athosit (Ayonoros), por pas pak kohe u pezullua pasi kishte marrë një letër nga Ismail Qemal bej Vlora, që e ftonte në Evropë që të botonin një të përkohshme. Gjatë një qëndrimi në Stamboll, përktheu në gjuhën turke traktatin politik të Sami Frashërit Shqipëria ç'ka qenë, ç'është dhe ç'do të bëhet. Në nëntor të 1900, u emërua kajmekam i Vlorës, u largua për në Bruksel ku pasi takoi Faik Konicën dhe Ismail Qemalin, nuk ranë dakord mbi çështjen e botimit të një të përkohshmeje.[2] U vendos në Sofie, ku nga nëntori i 1901 e deri më 1908 botoi në Sofje gazetën Drita,[4] i ndihmuar nga Kristo Luarasit, që zotëronte një shtypshkronjë dhe me ndihmën financiare austro-hungareze. Drita ishte e përkohshmja më e lexuar e kohës, që në radhët e saj mbante qëndrim kundër despotizmit të Abdyl Hamidit dhe kundër Xhonturqve. Pas revolucionit të xhonturqve më 1908, u kthye në Perandorinë Osmane dhe u zgjodh deputet i Korçë në Mexhlisin e porsahapur, mori pjesë më tej në punimet e Kongresit të Manastirit për gjuhën shqipe. U bë pjesë e partisë Ahrar themeluar nga Ismail Qemali nga fundi i 1908, më 1910 iu bashkua Partisë Demokratike, themeluar nga Ibrahim Temo dhe Abdullah Xhevdetit. Iku jashtë shteti më 1910-1911 nga fërkimet që kishte me Komitetin e Xhonturqve.
Më 1913 qëndroi për disa muaj në Vlorë dhe nga 1915 u vendos përfundimisht në Stamboll, i sëmurë nga pija, ku nuk u mor më me politikë aktive deri më 1919 kur ndërroi jetë.[2]
Referencat
- ^ Olgun, Said. "Bir Arnavut Milliyetçisi: Şahin Kolonya (1867-1917)". Journal of Ottoman Legacy Studies (JOLS). 5: 187–205.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b c d e Özdalga, Elisabeth (2013). Late Ottoman Society: The Intellectual Legacy. Routledge. fq. 312–313. ISBN 9781134294732.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ a b Vllamasi, Sejfi (2012). Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942). Tiranë: Vllamasi. fq. 32, 34, 52. ISBN 978-9928-140-54-8.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Merlika-Kruja, Mustafa (2011). Shënime historike. Tiranë: Omsca-1. fq. 427. ISBN 978-9928-132-00-0.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)