Islami në Shqipëri: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Browse history interactively
(View all pending changes)
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
Rreshti 7: Rreshti 7:


=== Periudha osmane ===
=== Periudha osmane ===
Gjatë [[Shqipëria osmane|sundimit]] [[Perandoria Osmane|Osmane]] të [[Shqipëri]]së, shumica e shqiptarëve konvertua në [[Islam]]. [[Turkoshqiptarët]] është një term etnografik dhe fetar që përdoret nga [[Racizmi|racistët]] islamofobikë [[Ortodoksët greqishtfolës|grekë]] (orthodhoksët greqishtfolës) për [[mysliman]]ët shqiptarë [[Islami Synit|synitë]] nga 1715 dhe më pas.


=== Pavarësia ===
=== Pavarësia ===
Rreshti 12: Rreshti 13:


== Situata aktuale ==
== Situata aktuale ==
Sipas regjistrimit të 2011, 58.79% e Shqipërisë aderon Islamit, duke e bërë feja më e madhe në vend. Shumica e muslimanëve shqiptarë janë Sunit me një minoritet të konsiderueshëm bektashi. Krishterimi praktikohet nga 16,99% të popullsisë, duke e bërë feja e dytë më e madhe në vend. Popullatës së mbetur është ose jofetare apo i takon grupeve të tjera fetare<ref>{{Citation |editor-last = Miller|editor-first = Tracy|year = 2009|publisher = [[Pew Research Center]]|title = Mapping the Global Muslim Population: A Report on the Size and Distribution of the World’s Muslim Population|format = [[Portable Document Format|PDF]]|url = http://pewforum.org/newassets/images/reports/Muslimpopulation/Muslimpopulation.pdf|accessdate = 2009-10-08}}</ref>. Gjatë sundimit osman të Shqipërisë, shumica e shqiptarëve të konvertuan në të përkatësisë myslimane (sunitë dhe bektashinj). Megjithatë, dhjetëvjeçarësh ateizmi shtetëror i cili përfundoi në vitin 1991 solli rënien në praktikë fetare në të gjitha traditat fetare <ref>http://www.instat.gov.al/media/177358/njoftim_per_media_-_fjala_e_drejtorit_te_instat_ines_nurja_per_rezultatet_finale_te_census_2011.pdf</ref>.
Sipas regjistrimit të 2011, 58.79% e Shqipërisë aderon Islamit, duke e bërë feja më e madhe në vend. Shumica e muslimanëve shqiptarë janë Sunit me një minoritet të konsiderueshëm [[Bektashijtë|bektashi]]. Krishterimi praktikohet nga 16,99% të popullsisë, duke e bërë feja e dytë më e madhe në vend. Popullatës së mbetur është ose jofetare apo i takon grupeve të tjera fetare<ref>{{Citation |editor-last = Miller|editor-first = Tracy|year = 2009|publisher = [[Pew Research Center]]|title = Mapping the Global Muslim Population: A Report on the Size and Distribution of the World’s Muslim Population|format = [[Portable Document Format|PDF]]|url = http://pewforum.org/newassets/images/reports/Muslimpopulation/Muslimpopulation.pdf|accessdate = 2009-10-08}}</ref>. Gjatë sundimit osman të Shqipërisë, shumica e shqiptarëve të konvertuan në të përkatësisë myslimane (sunitë dhe bektashinj). Megjithatë, dhjetëvjeçarësh ateizmi shtetëror i cili përfundoi në vitin 1991 solli rënien në praktikë fetare në të gjitha traditat fetare <ref>http://www.instat.gov.al/media/177358/njoftim_per_media_-_fjala_e_drejtorit_te_instat_ines_nurja_per_rezultatet_finale_te_census_2011.pdf</ref>.


Përbërja e saktë e traditave fetare në Shqipëri është e paqartë. Një studim i kohëve të fundit demografike kryer nga Pew Research Center vlerësuar se përqindja e muslimanëve në Shqipëri është 79.9%<ref>{{Citation |editor-last = Miller|editor-first = Tracy|year = 2009|publisher = [[Pew Research Center]]|title = Mapping the Global Muslim Population: A Report on the Size and Distribution of the World’s Muslim Population|format = [[Portable Document Format|PDF]]|url = http://pewforum.org/newassets/images/reports/Muslimpopulation/Muslimpopulation.pdf|accessdate = 2009-10-08}}</ref>. Megjithatë, sipas një sondazhi të kohëve të fundit të Gallupit (''Gallup Poll''), përqindja e përkatësisë fetare të Islamit është vetëm 43% mysliman, ende 19% ortodoksë, 15% katolikë dhe 23% ateistë apo jo-religjiozë<ref>Https://worldview.gallup.com / Default.aspx</ref>. Në regjistrimin e vitit 2011, deklarohet se përkatësia fetare e popullsisë ishte: 56,70% myslimanë, 10,03% katolikë , 6,75% ortodoksë, 0,14% ungjilltarë , 0,07% krishterë të tjerë, 5.49% besimtarë pa emërtimi, 2.50% ateistë, 2,09% bektashinjë, 13.79% padeklaruar<ref>http://www.instat.gov.al/media/177354/main_results__population_and_housing_census_2011.pdf Albanian census 2011</ref>.
Përbërja e saktë e traditave fetare në Shqipëri është e paqartë. Një studim i kohëve të fundit demografike kryer nga Pew Research Center vlerësuar se përqindja e muslimanëve në Shqipëri është 79.9%<ref>{{Citation |editor-last = Miller|editor-first = Tracy|year = 2009|publisher = [[Pew Research Center]]|title = Mapping the Global Muslim Population: A Report on the Size and Distribution of the World’s Muslim Population|format = [[Portable Document Format|PDF]]|url = http://pewforum.org/newassets/images/reports/Muslimpopulation/Muslimpopulation.pdf|accessdate = 2009-10-08}}</ref>. Megjithatë, sipas një sondazhi të kohëve të fundit të Gallupit (''Gallup Poll''), përqindja e përkatësisë fetare të Islamit është vetëm 43% mysliman, ende 19% ortodoksë, 15% katolikë dhe 23% ateistë apo jo-religjiozë<ref>Https://worldview.gallup.com / Default.aspx</ref>. Në regjistrimin e vitit 2011, deklarohet se përkatësia fetare e popullsisë ishte: 56,70% myslimanë, 10,03% katolikë , 6,75% ortodoksë, 0,14% ungjilltarë , 0,07% krishterë të tjerë, 5.49% besimtarë pa emërtimi, 2.50% ateistë, 2,09% bektashinjë, 13.79% padeklaruar<ref>http://www.instat.gov.al/media/177354/main_results__population_and_housing_census_2011.pdf Albanian census 2011</ref>.

==Mospërputhja në metodologjinë e anketimit në sondazhin 2011==
Përqindja Ortodokse raportuar mund të jetë më e ulët se vlera faktike, për shkak se personeli regjistrimi dështoi të kontaktojë me një numër të madh të popullit në jug i cili është tradicionalisht një fortesë Ortodokse. Pati akuza të tjera serioze lidhur me sjelljen e punëtorëve të regjistrimit që mund të kenë ndikuar në 2011 rezultatet e regjistrimit. Ka pasur disa raste të raportuara, ku punëtorët mbushur pyetësorin në lidhje me fenë të pjesëmarrësit duke përdorur lapsa të cilat nuk u lejuan.<ref>http://www.top-channel.tv/artikull.php?id=248098&ref=ml</ref><ref>http://www.gazetatema.net/web/2012/12/18/ak-i-ben-kerkese-zyrtare-nishanit-hiqi-urdhrin-e-skenderbeut-janullatosit/</ref><ref>http://www.gazetatema.net/web/2012/12/19/prifti-ne-shqiperi-ka-nje-axhende-antiortodokse/</ref><ref>http://www.gazetatema.net/web/2012/12/19/intervista-vangjel-dule-autoret-e-censusit-manipulatore-te-realitetit-rezoluta-came-historia-nuk-ribehet/</ref><ref>http://www.gazetatema.net/web/2012/12/19/censusi-shume-prej-pyetjeve-plotesoheshin-nga-vete-anketuesit/</ref>

==Mospërputhja në metodologjinë e anketimit në sondazhin 2011==
Përqindja Ortodokse raportuar mund të jetë më e ulët se vlera faktike, për shkak se personeli regjistrimi dështoi të kontaktojë me një numër të madh të popullit në jug i cili është tradicionalisht një fortesë Ortodokse. Pati akuza të tjera serioze lidhur me sjelljen e punëtorëve të regjistrimit që mund të kenë ndikuar në 2011 rezultatet e regjistrimit. Ka pasur disa raste të raportuara, ku punëtorët mbushur pyetësorin në lidhje me fenë të pjesëmarrësit duke përdorur lapsa të cilat nuk u lejuan.<ref>http://www.top-channel.tv/artikull.php?id=248098&ref=ml</ref><ref>http://www.gazetatema.net/web/2012/12/18/ak-i-ben-kerkese-zyrtare-nishanit-hiqi-urdhrin-e-skenderbeut-janullatosit/</ref><ref>http://www.gazetatema.net/web/2012/12/19/prifti-ne-shqiperi-ka-nje-axhende-antiortodokse/</ref><ref>http://www.gazetatema.net/web/2012/12/19/intervista-vangjel-dule-autoret-e-censusit-manipulatore-te-realitetit-rezoluta-came-historia-nuk-ribehet/</ref><ref>http://www.gazetatema.net/web/2012/12/19/censusi-shume-prej-pyetjeve-plotesoheshin-nga-vete-anketuesit/</ref>


== Galeria ==
== Galeria ==
<gallery>
<gallery>
File:Et'hem Bey Mosque Tirana 2.JPG|Xhamia e Et'hem Beut në Tiranë
Et'hem Bey Mosque Tirana 2.JPG|Xhamia e Et'hem Beut në Tiranë
File:LEAD MOSQUE IN DOWNTOWN BERAT, ALBANIA.jpg|[[Xhamia e Plumbit (Berat)|Xhamia e Plumbit]] në Berat
LEAD MOSQUE IN DOWNTOWN BERAT, ALBANIA.jpg|[[Xhamia e Plumbit (Berat)|Xhamia e Plumbit]] në Berat
File:Mirahori Mosque Korça.jpg|[[Xhamia e Iljaz Mirahorit]] në Korçë
Mirahori Mosque Korça.jpg|[[Xhamia e Iljaz Mirahorit]] në Korçë
File:Vlora 090.jpg|[[Xhamia e Muradies]] në Vlorë
Vlora 090.jpg|[[Xhamia e Muradies]] në Vlorë
File:Kavaja_Mosque.jpg|[[Xhamia e Kubeliesë|Xhamia e Kubelies]] në Kavajë
Kavaja_Mosque.jpg|[[Xhamia e Kubeliesë|Xhamia e Kubelies]] në Kavajë
</gallery>
</gallery>


== Shiko dhe ==
== Shiko dhe ==
* [[Feja në trevat shqiptare]]
* [[Feja në trevat shqiptare]]
* [[Shqipëria nën sundimin osman]]
* [[Shqipëria osmane]]


== Lidhje të jashtme ==
== Lidhje të jashtme ==
* [http://www.kmsh.al KMSH] - [[Komuniteti Mysliman i Shqipërisë]] ([[Komuniteti Mysliman (Tiranë)|Komuniteti]] dhe [[Medreseja (Tiranë)|Medreseja e Tiranës]])
* [http://www.kmsh.al KMSH]


== Referencat ==
== Referencat ==

Versioni i datës 7 shkurt 2019 12:33

Islami në Shqipëri është feja më e përhapur në vend, ku sipas censusit të vitit 2011, 58.79% e popullsisë së Shqipërisë u deklaruan myslimanë. Shumica e myslimanëve të Shqipërisë janë synitë, ndërsa ekziston edhe një pakicë bektashiane.[1]

Gjatë sundimit osman në Shqipëri, shumica e shqiptarëve u konvertuan në myslimanë. Megjithatë, dekadat e ateizmit shtetëror, i cili përfundoi në vitin 1991 sjelli një rënie të praktikimit të të gjitha feve.

Xhamia e Et'hem Bejit.

Historia

Periudha osmane

Gjatë sundimit Osmane të Shqipërisë, shumica e shqiptarëve konvertua në Islam. Turkoshqiptarët është një term etnografik dhe fetar që përdoret nga racistët islamofobikë grekë (orthodhoksët greqishtfolës) për myslimanët shqiptarë synitë nga 1715 dhe më pas.

Pavarësia

Shqipëria fitoi pavarësinë e saj nga Perandoria Osmane në vitin 1912. Pas parimet Rilindjes Kombëtare dhe mungesa e përgjithshme e bindjeve fetare. Gjatë shekullit të 20-të regjimet demokratik, monarkik dhe (më vonë) regjimi komuniste kanë ndjekur kombin dhe kulturën kombëtare[2] . Për shkak të kësaj politike, si të gjitha besimet e tjera në vend, Islami ka pësuar ndryshime radikale.

Situata aktuale

Sipas regjistrimit të 2011, 58.79% e Shqipërisë aderon Islamit, duke e bërë feja më e madhe në vend. Shumica e muslimanëve shqiptarë janë Sunit me një minoritet të konsiderueshëm bektashi. Krishterimi praktikohet nga 16,99% të popullsisë, duke e bërë feja e dytë më e madhe në vend. Popullatës së mbetur është ose jofetare apo i takon grupeve të tjera fetare[3]. Gjatë sundimit osman të Shqipërisë, shumica e shqiptarëve të konvertuan në të përkatësisë myslimane (sunitë dhe bektashinj). Megjithatë, dhjetëvjeçarësh ateizmi shtetëror i cili përfundoi në vitin 1991 solli rënien në praktikë fetare në të gjitha traditat fetare [4].

Përbërja e saktë e traditave fetare në Shqipëri është e paqartë. Një studim i kohëve të fundit demografike kryer nga Pew Research Center vlerësuar se përqindja e muslimanëve në Shqipëri është 79.9%[5]. Megjithatë, sipas një sondazhi të kohëve të fundit të Gallupit (Gallup Poll), përqindja e përkatësisë fetare të Islamit është vetëm 43% mysliman, ende 19% ortodoksë, 15% katolikë dhe 23% ateistë apo jo-religjiozë[6]. Në regjistrimin e vitit 2011, deklarohet se përkatësia fetare e popullsisë ishte: 56,70% myslimanë, 10,03% katolikë , 6,75% ortodoksë, 0,14% ungjilltarë , 0,07% krishterë të tjerë, 5.49% besimtarë pa emërtimi, 2.50% ateistë, 2,09% bektashinjë, 13.79% padeklaruar[7].

Mospërputhja në metodologjinë e anketimit në sondazhin 2011

Përqindja Ortodokse raportuar mund të jetë më e ulët se vlera faktike, për shkak se personeli regjistrimi dështoi të kontaktojë me një numër të madh të popullit në jug i cili është tradicionalisht një fortesë Ortodokse. Pati akuza të tjera serioze lidhur me sjelljen e punëtorëve të regjistrimit që mund të kenë ndikuar në 2011 rezultatet e regjistrimit. Ka pasur disa raste të raportuara, ku punëtorët mbushur pyetësorin në lidhje me fenë të pjesëmarrësit duke përdorur lapsa të cilat nuk u lejuan.[8][9][10][11][12]

Mospërputhja në metodologjinë e anketimit në sondazhin 2011

Përqindja Ortodokse raportuar mund të jetë më e ulët se vlera faktike, për shkak se personeli regjistrimi dështoi të kontaktojë me një numër të madh të popullit në jug i cili është tradicionalisht një fortesë Ortodokse. Pati akuza të tjera serioze lidhur me sjelljen e punëtorëve të regjistrimit që mund të kenë ndikuar në 2011 rezultatet e regjistrimit. Ka pasur disa raste të raportuara, ku punëtorët mbushur pyetësorin në lidhje me fenë të pjesëmarrësit duke përdorur lapsa të cilat nuk u lejuan.[13][14][15][16][17]

Galeria

Shiko dhe

Lidhje të jashtme

Referencat

  1. ^ "Fjala e Drejtorit të Përgjithshëm të INSTAT, Ines Nurja gjatë prezantimit të rezultateve kryesore të Censusit të Popullsisë dhe Banesave 2011." (in Albanian). [Speech of the Director General of the Institute of Statistics, Ines Nurja, during the presentation of the results of the Main Census of Population and Housing 2011.]. Press release. 2011. http://www.instat.gov.al/media/177358/njoftim_per_media_-_fjala_e_drejtorit_te_instat_ines_nurja_per_rezultatet_finale_te_census_2011.pdf. Retrieved 26 June 2013. 
  2. ^ John Hutchinson, Anthony D. Smith, "Nationalism: Critical Concepts in Political Science"
  3. ^ Miller, Tracy, red. (2009), Mapping the Global Muslim Population: A Report on the Size and Distribution of the World’s Muslim Population (PDF), Pew Research Center, marrë më 2009-10-08 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ http://www.instat.gov.al/media/177358/njoftim_per_media_-_fjala_e_drejtorit_te_instat_ines_nurja_per_rezultatet_finale_te_census_2011.pdf
  5. ^ Miller, Tracy, red. (2009), Mapping the Global Muslim Population: A Report on the Size and Distribution of the World’s Muslim Population (PDF), Pew Research Center, marrë më 2009-10-08 {{citation}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  6. ^ Https://worldview.gallup.com / Default.aspx
  7. ^ http://www.instat.gov.al/media/177354/main_results__population_and_housing_census_2011.pdf Albanian census 2011
  8. ^ http://www.top-channel.tv/artikull.php?id=248098&ref=ml
  9. ^ http://www.gazetatema.net/web/2012/12/18/ak-i-ben-kerkese-zyrtare-nishanit-hiqi-urdhrin-e-skenderbeut-janullatosit/
  10. ^ http://www.gazetatema.net/web/2012/12/19/prifti-ne-shqiperi-ka-nje-axhende-antiortodokse/
  11. ^ http://www.gazetatema.net/web/2012/12/19/intervista-vangjel-dule-autoret-e-censusit-manipulatore-te-realitetit-rezoluta-came-historia-nuk-ribehet/
  12. ^ http://www.gazetatema.net/web/2012/12/19/censusi-shume-prej-pyetjeve-plotesoheshin-nga-vete-anketuesit/
  13. ^ http://www.top-channel.tv/artikull.php?id=248098&ref=ml
  14. ^ http://www.gazetatema.net/web/2012/12/18/ak-i-ben-kerkese-zyrtare-nishanit-hiqi-urdhrin-e-skenderbeut-janullatosit/
  15. ^ http://www.gazetatema.net/web/2012/12/19/prifti-ne-shqiperi-ka-nje-axhende-antiortodokse/
  16. ^ http://www.gazetatema.net/web/2012/12/19/intervista-vangjel-dule-autoret-e-censusit-manipulatore-te-realitetit-rezoluta-came-historia-nuk-ribehet/
  17. ^ http://www.gazetatema.net/web/2012/12/19/censusi-shume-prej-pyetjeve-plotesoheshin-nga-vete-anketuesit/
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Islami_në_Shqipëri&oldid=1935842"