Aqif Blyta: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar]

← Redaktim më i vjetër Ndryshimi më pas →

Content deleted Content added

Inline

Versioni i datës 24 mars 2019 20:59

Aqif Blyta i njohur edhe me mbiemrin Haxhiahmetoviq ose nga populli Aqif Efendia (Pazari i Ri, 1887 - 21 janar 1945) ka qenë një politikan shqiptar i Sanxhakut mes dy luftërave botërore dhe Luftën e Dytë Botërore.

Biografia

U lind në Novi Pazar më 1887, i biri i Eminit dhe Jaldëzës, familja ishte me prejardhje nga Gjakova dhe njiheshin me emrin e të gjyshit Ahmetit që kishte qenë haxhì (Haxhiahmeti, Haxhiahmetoviq). Dhjetë vjeç shkoi në Izmir, ku vazhdoi shkollimin në ryzhdijen e vendit.

U regjistrua dhe u diplomua në Akademinë Ushtarake në Manastir, prej ku doli me gradën nëntoger. Më 1913 shkoi në Turqi, ku e gjeti Lufta e Parë Botërore. Si oficer aktiv në gradën e kapitenit, luftoi në ushtrinë osmane gjatë luftës. Sipas Zhivkoviq, fitoi Kryqin e hekurt gjerman të klasës së dytë për trimëri".^[1]

Skeda:Acif efendija.JPG

Aqif Blyta me babain Emin Blyta

Verën e 1919 u kthye në vendlindje, ku u martua me Mahijen e Halit Komanit, po nga Gjakova.^[2] Mori pjesë në Shkup në Kongresin themelues të organizatës ”Xhemiet” (Bashkimi). U shqua si aktivist i asaj organizate dhe u zgjodh sekretar. Më 1920 u zgjodh kryetar i bashkisë së Pazarit të Ri. Pasi që nuk pranuan të jenë nën diktatin e mbretit Aleksandër dhe të Nikolla Pashiqit, Xhemijetit në vitin 1924 iu ndalua veprimtaria.^[3]^[4]

Aqif Blyta është veprimtar i shquar i Lidhjes së Dytë të Prizrenit dhe deputet në Kuvendin Kombëtar në Tiranë (1943-1944). Haqf-efendia është më i merituari në mbrojtjen e N. Pazarit nga çetnikët.

Në zgjedhjet parlamentare të viteve 1920, 1925, 1927, 1933, 1935 dhe 1938, ndonëse ishte përfaqësues më në zë i popullsisë së trevës së Sanxhakut , për shkak të manipulimeve dhe grabitjes së votave nga autoritetet serbe, nuk u zgjodh deputet i parlamentit të Mbretërisë Serbo Kroate Sllovene, përkatësisht të Mbretërisë së Jugosllavisë (1929-1941). E arriti atë vetëm në zgjedhjet e vitit 1923. Në parlamentin jugosllav u shqua si përkrahës e bashkëpunëtor i afërt i Ferhat Dragës; kundërshtar i vendosur i politikës së ndjekur nga qarqet serbe, për shpronësimin dhe shpërnguljen me dhunë të popullit shqiptar.

Aqif Blyta pa dyshim është personaliteti dhe lideri më me ndikim i boshnjakëve dhe shqiptarëve të Sanxhakut në periudhën e Mbretërisë së SKS (1918−1829) dhe Mbretërisë së Jugosllavisë (1929−1941). Ai është një lloj fenomeni politik i kësaj periudhë kohore. Edhe atëherë kur veproi krejtësisht i pavarur pa asnjë parti që do të qëndronte prapa tij, dihej se në trevat e Dezhevës (Pazarit të Ri) dhe në atë të Senicës askush nuk mund të merrte votat e votuesve dhe zgjedhësve pa mbështetjen e Aqifit.^[5]

Populli i Sanxhakut i është mirënjohës posaçërisht për shkak të angazhimit të tij në pengimin e shpërnguljes së popullsisë nga Sanxhaku për Turqi. Aqif Blyta duke qenë personaliteti më i rëndësishëm i organizim ushtarak dhe politik ishte në shënjestër të tri atentateve të organizuar. Për dy atentateve të parë ishin përgjegjës nacionalistët serbomëdhenj nga Beogradi, ndërsa për atentatin e tretë kanë qenë komunistët vendas të Sanxhakut të cilët për ekzekutues kishin caktuar Hasë Rozhaja të cilët më në fund ishin tërheqë nga ky vendim. Kah fundi i vitit 1941 organizon mbrojtjen e N. Pazarit nga çetnikët të cilët vinin nga Rashka. Qëllimi i çetnikëve ishte marrja e N. Pazarit dhe mandej tërë Sanxhakun me qëllim të shfarosjes së popullsisë shqiptare dhe myslimane. Ngjarjet që u zhvilluan tutje treguan se Aqif Blyta me ushtrinë e tij të formuar dhe me ndihmen e njësive nga Peshteri dhe me ndihmën që i arriti nga vëllezërit kosovarë nën udhëheqjen e Shaban Polluzha arritën të mbrojnë këto territore nga çetnikët.

Pas depërtimit të forcave partizane jugosllave në ato treva, iu dorëzua organeve të pushtetit partizan në Gjakovë, të cilët e çuan në Pazarin e Ri. Mbas torturave mizore, bashkë me bashkëpunëtorin e tij më të ngushtë Ahmet Dacën me tre djemtë e tij u pushkatuan në Haxhet (lagje e sotme e Pazarit të Ri) me 21 janar 1945 nga OZN-a jugosllave.

Galeria

Mahija Blyta
Shtëpia e Aqif Blytës
Aqif Blyta viti 1945

shih edhe

Referencat

Nezavisna revija Sandzak br. 23., 1993 Novi Pazar
“ Novi Pazar i okolina” Dr. Ejup Mushoviq

^ Azizi. I. Aqif Blyta – Figurë kryesore e organizatës Xhemijeti dhe rezistencës së saj kundër kolonizimit (Konferencë shkencore mbajtur më 17.12.2017, Shkup) 20 SCUPI , Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve- Shkup, Vëllimi 20 – 2018 fq. 145
^ http://gazetadielli.com/aqif-efendi-bluta-sinonim-i-burerise-shqiptare/
^ http://gazetakritika.com/Forumi/index.php?itemid=7624#sthash.r5FxXbLu.dpuf
^ http://www.mesazhi.com/new/?p=53095
^ Azizi. I. Aqif Blyta – Figurë kryesore e organizatës Xhemijeti dhe rezistencës së saj kundër kolonizimit (Konferencë shkencore mbajtur më 17.12.2017, Shkup) 20 SCUPI, Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve-Shkup, Vëllimi 20 – 2018 fq. 146

Lidhje të jashtme

Ky artikull në lidhje me një biografi individi është i cunguar. Ju mund të ndihmoni Wikipedian duke e zgjeruar atë.

Portali i Sanxhakut Tregu i Ri

[1] Azizi. I. Aqif Blyta – Figurë kryesore e organizatës Xhemijeti dhe rezistencës së saj kundër kolonizimit (Konferencë shkencore mbajtur më 17.12.2017, Shkup) 20 SCUPI , Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve- Shkup, Vëllimi 20 – 2018 fq. 145

[2] ttp://gazetadielli.com/aqif-efendi-bluta-sinonim-i-burerise-shqiptare/

[3] ttp://gazetakritika.com/Forumi/index.php?itemid=7624#sthash.r5FxXbLu.dpuf

[4] ttp://www.mesazhi.com/new/?p=53095

[5] Azizi. I. Aqif Blyta – Figurë kryesore e organizatës Xhemijeti dhe rezistencës së saj kundër kolonizimit (Konferencë shkencore mbajtur më 17.12.2017, Shkup) 20 SCUPI, Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve-Shkup, Vëllimi 20 – 2018 fq. 146

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Rreshti 35: / Rreshti 35: @@
 == Biografia ==
-U lind në Novi Pazar më 1887, i biri i Eminit dhe Jaldëzës, familja ishte me prejardhje nga [[Gjakova]] dhe njiheshin me emrin e të gjyshit Ahmetit që kishte qenë haxhì (Haxhiahmeti, Haxhiahmetoviq). Dhjetë vjeç shkoi në Izmir, ku vazhdoi shkollimin në ''ryzhdijen'' e vendit.
+U lind në Novi Pazar më 1887, i biri i Eminit dhe Jaldëzës, familja ishte me prejardhje nga [[Gjakova]] dhe njiheshin me emrin e të gjyshit Ahmetit që kishte qenë haxhì (Haxhiahmeti, Haxhiahmetoviq). Dhjetë vjeç shkoi në [[Izmiri|Izmir]], ku vazhdoi shkollimin në ''ryzhdijen'' e vendit.
-U regjistrua dhe u diplomua në Akademinë Ushtarake në Manastir, prej ku doli me gradën nëntoger. Më 1913 shkoi në Turqi, ku e gjeti [[Lufta e Parë Botërore]]. Si oficer aktiv në gradën e kapitenit, luftoi në ushtrinë osmane gjatë luftës. Sipas Zhivkoviq, fitoi Kryqin e hekurt gjerman të klasës së dytë për trimëri".<ref> Azizi. I. Aqif Blyta – Figurë kryesore e organizatës Xhemijeti dhe rezistencës së saj kundër kolonizimit (Konferencë shkencore mbajtur më 17.12.2017, Shkup) 20 SCUPI , Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve- Shkup, Vëllimi 20 – 2018 fq. 145</ref>[[Skeda:Acif efendija.JPG|thumb|250px|Aqif Blyta me babain Emin Blyta|alt=|majtas]]Verën e 1919 u kthye në vendlindje, ku u martua me Mahijen e Halit Komanit, po nga Gjakova.<ref>http://gazetadielli.com/aqif-efendi-bluta-sinonim-i-burerise-shqiptare/</ref> Mori pjesë në Shkup në Kongresin themelues të organizatës ”Xhemiet” (Bashkimi). U shqua si aktivist i asaj organizate dhe u zgjodh sekretar. Më 1920 u zgjodh kryetar i bashkisë së Pazarit të Ri. Pasi që nuk pranuan të jenë nën diktatin e mbretit Aleksandër dhe të Nikolla Pashiqit, Xhemijetit në vitin 1924 iu ndalua veprimtaria.<ref>http://gazetakritika.com/Forumi/index.php?itemid=7624#sthash.r5FxXbLu.dpuf</ref><ref>http://www.mesazhi.com/new/?p=53095</ref>
+U regjistrua dhe u diplomua në Akademinë Ushtarake në [[Manastiri (qytet)|Manastir]], prej ku doli me gradën nëntoger. Më 1913 shkoi në [[Turqia|Turqi]], ku e gjeti [[Lufta e Parë Botërore]]. Si oficer aktiv në gradën e kapitenit, luftoi në [[Ushtria osmane|ushtrinë osmane]] gjatë luftës. Sipas Zhivkoviq, fitoi Kryqin e hekurt gjerman të klasës së dytë për trimëri".<ref> Azizi. I. Aqif Blyta – Figurë kryesore e organizatës Xhemijeti dhe rezistencës së saj kundër kolonizimit (Konferencë shkencore mbajtur më 17.12.2017, Shkup) 20 SCUPI , Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve- Shkup, Vëllimi 20 – 2018 fq. 145</ref>[[Skeda:Acif efendija.JPG|thumb|250px|Aqif Blyta me babain Emin Blyta|alt=|majtas]]Verën e 1919 u kthye në vendlindje, ku u martua me Mahijen e Halit Komanit, po nga Gjakova.<ref>http://gazetadielli.com/aqif-efendi-bluta-sinonim-i-burerise-shqiptare/</ref> Mori pjesë në Shkup në Kongresin themelues të organizatës ”Xhemiet” (Bashkimi). U shqua si aktivist i asaj organizate dhe u zgjodh sekretar. Më 1920 u zgjodh kryetar i bashkisë së Pazarit të Ri. Pasi që nuk pranuan të jenë nën diktatin e mbretit Aleksandër dhe të Nikolla Pashiqit, Xhemijetit në vitin 1924 iu ndalua veprimtaria.<ref>http://gazetakritika.com/Forumi/index.php?itemid=7624#sthash.r5FxXbLu.dpuf</ref><ref>http://www.mesazhi.com/new/?p=53095</ref>
 Aqif Blyta është veprimtar i shquar i Lidhjes së Dytë të Prizrenit dhe deputet në Kuvendin Kombëtar në Tiranë (1943-1944). Haqf-efendia është më i merituari në mbrojtjen e N. Pazarit nga [[çetnikët]].
@@ Rreshti 49: / Rreshti 49: @@
 ==Galeria==
 <gallery mode="packed">
+Skeda:Mahija Blyta.png|Mahija Blyta
-Acif efendija.JPG|Aqif Blyta me të atin Emin Blytën
+Skeda:Aqif Blyta-Haxhiahmeti.jpg
-Mahija Blyta.png|Mahija Blyta
+Skeda:Shtepia e Blytes.jpg|Shtëpia e Aqif Blytës
-Aqif Blyta.jpg
-Aqif Blyta-Haxhiahmeti.jpg
+Skeda:Aqif Blyta viti 1945.jpg|Aqif Blyta viti 1945
-Shtepia e Blytes.jpg|Shtëpia e Aqif Blytës
-Aqif Blyta viti 1945.jpg|Aqif Blyta viti 1945
 </gallery>
@@ Rreshti 80: / Rreshti 78: @@
 [[Kategoria:Shqiptarë në Serbi]]
 [[Kategoria:Myslimanë suni shqiptarë]]
-[[Portal:Sanxhaku]]
 {{biografi-cung}}
 {{Portal|Sanxhaku Tregu i Ri}}