Liceu i Korçës

Liceu Kombëtar Shqiptar (Liceu Kombëtar i Korçës ose Liceu Francez) ishte një shkollë e mesme në qytetin e Korçës, e financuar nga qeveria Shqiptare, por që përhapte kulturën franceze dhe vlerat evropiane. Shkolla funksionoi plotësisht në vitet 1917-1939.

Historia

Liceu hapi dyert e tij më 25 tetor 1917 si Liceu francez me vendimin e qeverisë së Republikës Autonome të Korçës. Në 1921 ai u riemërua në Lice Kombëtar. Ishte një shkollë laike, ku të gjitha lëndët ishin në gjuhën frënge me përjashtim të lëndës së gjuhës shqipe .

Profesorët franceze te Liceut te Korçe

Skeda:LICEU FRANCEZ ( KORҪË).jpg

Ne foton lart  duket godina e re e Liceut ndertuar nga bamiresi dhe filantropi korҫar Thoma Turtulli.

Foto e vitit 1920. Rreth drejtorit teknik te Liceut, Leon Perret, një numër i madh profesorësh te dëgjuar te asaj kohe : Sotir Kozmo, Loni Kristo, Petraq Pepo, Aleko Kondili.

Me 25 tetor 1917 u hap Liceu Kombëtar i Korçës. Drejtori i Liceut nga viti 1932 deri me 1938 ishte Xavier De Courville (De Kurvil) 1894-1984. Një nder profesorët e njohur ishte Andre Bregeault (Andre Brezho), ish ambasador i Francës ne Rusi, martuar me një spanjolle, e cila vritet gjate një bombardimi te një kishe ne Rusi. Një tjetër profesor i njohur i pianos dhe i frëngjishtes ishte Weincler (Venkler).

• 

  Xavier de Courville

Xavier de Courville, doktor i Letrave (Paris Sorbonne, 1943), specialist në historinë e teatrit të shekullit të 18-të. - Drejtor i grupit teatror "The Little Scene" (1920-1930), themelues i Teatrit Arlequin (1930), pastaj profesor letrash në Shqipëri (1932-1939), autor i transmetimeve lirike në radio, ai rifilloi me gruaja Jacqueline Casadesus Arlequin Teatri në 1941, u bë Micropéra në vitin 1954. Docteur ès lettres (Paris Sorbonne, 1943), spécialiste d'histoire du théâtre du 18e siècle. - Directeur de la troupe théâtrale "La petite scène" (1920-1930), fondateur du Théâtre Arlequin (1930), puis professeur de lettres en Albanie (1932-1939), auteur d'émissions lyriques à la radio, il reprend avec son épouse Jacqueline Casadesus le Théâtre Arlequin en 1941, devenu Micropéra en 1954.

• Drejtori i pare ishte Vital Gerson.
• Një tjetër profesor ishte ish oficeri Recoing qe punonte mbi baza vullnetare.
• Ne vitin 1920 çifti Joinon ; Profesor Roland (kimi) ; L’Eglise (muzike)
• Ne vitin 1921 drejtor teknik i Liceut ishte Leon Monbouyran – profesionist, energjik, i ndershëm.
• Shteti shqiptar i jep titullin “Mësues i Popullit”.
• Ne vitin 1924 shërben si drejtor teknik për një kohe te shkurtër Victor Coutant, ish drejtor i Liceut te Gjirokastrës i cili u mbyll. Për pak kohe drejton edhe mësuesi Oddes.
• Ne vitin 1925 – 1926 drejtor teknik ishte Jules Bailly Comte – brilant, vdes papritur me 1928.

• Për punën e tij vetëmohuese i akordohet dekorata me e late “Urdhri i Kalorësit te Skënderbeut” dhe me pas “Mësues i Popullit”.

• Se bashku me këtë drejtor kaq te afte punuan profesorët G. Limbour, M. Journe, Oddes, A. Marfort.
• Pas vdekjes se tij drejtojnë Liceun drejtoret Joseph Deslions dhe Leon Pereti një nga drejtuesit me te suksesshëm, se bashku me te shërbenin profesorët Andre Bregeault, Jean Bigou, Pierre Saint-Genez, Francois de Laur, M. Maraval, Celestine Daniele, Cavalier, Paul Boy sidhe mësuesit e fillores Rene Granier dhe Lucien Gavlier.
• Ne vitin 1933 vdes Leon Perreti, edhe ketij drejori i akordohet dekorata e larte “Urdheri i Kaloresit te Skenderbeut” dhe me pas “Mesues i Popullit” pas 40 viteve.
• Nderkohe vijne profesore te rinj si Robert Berjeaud,Jean Mejer e Ravignet.
• Me vone derisa pushtuesit italiane,pushuan nga puna dhe perzune nga Shqiperia profesoret franceze,Liceu u drejtua nga nje tjeter profesionist i shquar si Xavier De Courville,me ekipin e tij i perbere nga profesori i talentuar i pianos dhe gjuhes frenge Jacques Winckler(Venkler).
• Per punen e mire dhe te shkelqyer profesori dhe drejtori De Courville,ashtu si paraardhesit e tij do te dekorohej nga mbreti Zog me dekoraten“Urdheri i Kaloresit te Skenderbeut” dhe me pas “Mesues i Popullit” pas 40 viteve,ndersa mesuesve te tjere te siperpermendur ju akordua titulli “Mesues i Merituar”
• Ne vitin 1936 numeroheshin  mbi 550 liceista nga te cilet kishin marre bakaloreatin vetem 197 studente.
• Me 1939,kur Liceu u mbyll nga italianet ishin bakaloruar 256 liceista,prej te cileve 105 kishin studiuar ne France.
• Perfaqesuesi i Frances ne Shqiperi do te shprehej per kete Lice:”Kjo eshte nje vater jo vetem e mendimit te Frances,por edhe te ideve liridashese,ne krahasim me prirjet ultranacionaliste agresive te pushtuesve italiane.

Shenim: Ne kete shkrim u shfrytezuan materiale nga libri i pr.Uran Asllanit “Studentet Shqiptare te Frances” si dhe te dhena nga pr.Beqir Ajazi ish student i ketij Liceu (sot ne moshen 97 vjecare)

Profesorë tjetër të Liceut

• Kostaq Cipo
• Isuf Luzaj
• Safet Butka

Studente te njohur shqiptare te Liceut te Korces

Xhavid Beli

Adem Beli

Diploma e Universitetit te Tuluzes

Xhavid Beli

Xhavid Beli,lindi ne Korce,me 07.10.1909,ne familjen e Arif Belit,kadiut te Korces. Xhavidi ishte nder studentet e pare te ketij Liceu,madje eshte nder maturantet e pare. Per rezultate te mira u mbajt edhe per dy vite shkollore si mesues i ketij Liceu per klasat e ulta. Me bursen e shtetit shqiptar me 1928 dergohet ne France ne Akademine Bujqesore te Tuluzes,ne Fakultetin Miks te Mjekesise.

Adem Beli,vellai me i vogel  lindi ne Korce me 03.VI.1909 pasi e mbaroi kete Lice futet ne shkollen Ushtarake te Plotesimit dhe merr graden nentoger dhe sherben si oficer i ushtrise shqiptare. Ne vitin 1935 filloi studimet me burse ushtarake ne Universitetin e Bolonjes dhe me pas studion ne Tuluze (France) per Inxhinjeri Agrare. Pas mbarimit te universitetit kthehet ne atdhe dhe  punon  ne detyra te larta shteterore. Me 31 dhjetor te vitit 1946,arrestohet per bindjet e tij nacionaliste dhe perendimore dhe denohet me pushkatim,me pas me 20 vite.Akuza – permbysje e Pushtetit Popullor  ne bashkepunim,me grupin e Deputeteve te drejtuar nga Riza Dani.

Hatixhe Alizoti

Pr.Weincler dhe Hatixhe Alizoti nga e majta e tij.

Hatixhe Alizoti

Hatixhe Alizoti ka studiuar ne kete Lice. Ajo u largua nga jeta ne nje moshe fare te re. Nxenese shembullore ,me aftesi  te radha per moshen e saj, zoteronte shkelqyeshem frengjishten ,italishten etj.   

Shadije Beli 1940

Shadije Alizoti Beli klasa e VI (viti 1928)

Shadije Alizoti Beli

Nje nxenese e shkelqyer, me rezultate te larta. Zoteronte disa gjuhe te huaja.

Të diplomuarit e njohur

• Enver Hoxha
• Pandi Geço
• Pandi Cici
• Mahir Domi
• Vedat Kokona
• Selman Riza
• Ptoleme Xhuvani
• Dhimitër Shuteriqi
• Nonda Bulka
• Anton Mazreku
• Kolë Paparisto
• Misto Treska
• Niko Qafzezi
• Fahredin Nuri
• Sotir Kuneshka

Aspekte nga vizitat e personaliteteve te huaj ne Shqiperi

Zhysten Godar Zhysten Godar (Justin Godart) (26 Nëntor 1871-12 Dhjetor 1956)

Personalitet politik francez me ide përparimtare, deputet dhe ministër në qeverinë e Francës gjatë Luftës I Botërore, mik i Shqipërisë, të drejtat e së cilës i mbrojti në arenën ndërkombëtare. Vizitoi Shqipërinë disa herë e në periudha të ndryshme: së pari më 1921, pasi kishte ngritur zërin në përkrahje të të drejtave kombëtare të Shqiptarëve të marra nëpër këmbë nga Fuqitë e Mëdha fituese të Luftës I Botërore dhe nga shtetet fqinje ballkanike. Prane tij  Sybi Beli.

Zhysten Godar (Justin Godart) (26 Nëntor 1871-12 Dhjetor 1956)

Korce. Pamje nga balloja e vitit 1938. Pjesemarres Kryetari Bashkise,Prefekti.Ne rradhen siper i treti majtas Xhavid Beli

Korce,Pogradec.Nga vizita e perfaqesueseve te Fuqive te Medha,ceshtjen e kufijve,viti 1922. Mes tyre Sybi Beli (i pari djathtas ne rradhen siper)

Lidhja e Kombeve dërgoi një komision të përfaqësuesve nga fuqitë e ndryshme në rajon. Në nëntor 1921, Lidhja vendosi që kufijtë e Shqipërisë duhet të jenë të njëjta si ato qe kishin qenë në vitin 1913, me tre ndryshime të vogla që favorizonin Jugosllavinë.