Lugthi: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Βατο (diskuto | kontribute) v Βατο zhvendosi faqen Lugthi i njeriut tek Lugthi |
|
(Pa ndryshime)
|
Versioni i datës 12 prill 2019 14:49
Lukthi është një organ muskulor strajcor i cili gjendet në pjesën e sipërme të barkut.Ky organ gjendet nen diafragmen dhe nen rrezhden e majt te melqise. Forma e tij eshte e ndryshueshme, por lukthi mesatarisht i mbushur e ngjason grepin me gjatesi 25 cm.
Pjesët e Lukthit
Lukthi është i përbërë prej tre pjesëve : pjesa e sipërme , pjesa qendrore dhe pjesa e poshtme(mbarimi) .
- Pjesa e sipërme ose pjesa kardiale është pjesa ku lukthi lidhet me kapërciellin dhe ndërmjet lukthit dhe kapërcellit ka një sfinker të vogël kardial i cili nuk e lejon ushqimin të kthehet lart.
- Pjesa qendrore ka shumë gjëndra të cilat janë të mëdha dhe përbëhen prej tre lloje qelizash prej të cilave taiten prodhime të ndryshme.
- Në qelizat që taitet acidklorhidrik
- Në qelizat kryesore taiten enzimet
- Në qelizat e rralla taitet jargë
- Pjesa e poshtme ose piloriumi pjesa ku lukthi lidhet me zorrën 12 gishtore ,ndërmjet lukthit dhe zorrës të hollë ka një sfinker pirolalin i cili ka rëndësi për shpejtësi të kalimit të ushqimit dhe dalja e ushqimit në mënyrë të kordinuar.
Sfinker në këtë rast përkufizohet si çelje.
Gjëndrat
Lukthi ka disa gjëndra të cilat prodhojnë produkte të cilat ndihmojë në zbërthimin e ushqimit, këto gjëndra bëjnë pjesë në tipin tubulor.Si më të përhapura ose kryesore janë gjëndrat gastroike ,gjëndrat pilorike si dhe gjëndrat kardiale .
Gjëndrat gastroike
Gjëndrat pilorike
Gjëndra kardiale
Mbeshtjellsja seroze e stomakut (peritoneum) I mbulon te dy faqet e lukthit duke formuar ne laqet e tij dy duplikatura (omentum majus)-ne lakun e madh dhe (omentum minus)-ne lakun e vogel).
Muri I lukthit ka musculature te lemuar, ten dare ne tri shtresa:
· Shtresa e jashtme me muskuj longitudinale;
· Shtresa e mesme me muskuj rrethore
· Shtresa e mbrenshme me fije muskulore te pjerrta
Ne anan e mbrenshme lukthi eshte I mveshur me mukoze te trashe e cila eshte e ndare ne fusha gastrike, ku hapen kanalet e gjendrave te lukthit. Ne lartesi te lakut te vogel mukoza formon pale qe percjellin rrjedhen e lakut dhe formojne rugen e shkurter neper te cilin rrjedhin lengjet drejtpersedrejti ne (pillorus) ku lukthi eshte I mbushur me ushqim. Ne murin e lukthit gjejme dy gersheta nervore vegjetative (gersheta muskulore dhe ajo submukoza), me fije nervore simpatike she parasimpatike (nga nervus vagus)
Lëngu lukthor
Pjesa më e madhe eshte acidi klorhidrik -,acid shume i fuqishem i cili e ben tretjen e ushqimit,perveq keti lengu kemi edhe gastrinen qe eshte shume i rendesishem,kto lengje prodhohen nga mukoza e lukthin gjate marrjes se ushqimit qe ta mundesojn tretje e ushqimit Në lukth tajitet lëngu i lukthit i cili përbëhet nga:
acidi klorhidrik (HCl) - i cili parandalon tretjen e sheqerit në lukth, krijon pH optimale për veprim 1-1.5 dhe zhduk bakteret e ardhura me fazën e gëlltitjes. Mucina - lag ushqimin dhe e kthen në Himus Fermentet: Proteaza, Libofermentet Kripërat minerale. Me kalimin e një pjese të vogël të ushqimit në duodenum fillon zbrazja e lukthit.