Lasgush Poradeci: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v →‎Referimet: Referenca -> Referime duke përdorur AWB
Sejko (diskuto | kontribute)
Rreshti 15: Rreshti 15:
*Poet}}
*Poet}}
}}
}}
'''Llazar Sotir Gusho,''' (27 dhjetor 1898 – 12 nëntor 1987), i njohur me pseudonimin '''Lasgush Poradeci''',{{efn|''Las'', nga tri shkronjat e para të emrit, ''Gush'' nga mbiemri i tij dhe ''Poradeci'', qyteti i vendlindjes që autori i referohej ''Poradec''}} ishte një poet dhe shkrimtar [[shqiptar]].
'''Llazar Gusho''' i njohur me pseudonimin '''Lasgush Poradeci{{efn|''Las'', nga tri shkronjat e para të emrit, ''Gush'' nga mbiemri i tij dhe ''Poradeci'', qyteti i vendlindjes që autori i referohej ''Poradec''}}''' (27 dhjetor 1898 – 12 nëntor 1987) ka qenë poet dhe arsimtar [[shqiptar]].


== Jeta ==
== Biografia ==
Lindi në qytetin buzë liqenit të Ohrit në familjen e Sotir Gushos. I ati si arsimdashës që ishte e dërgoi pas mësimeve fillore që i kreu në vendlindje, në një shkollë të gjuhës rumune në [[Manastiri (qytet)|Manastir]] nga 1909 deri më 1916.
Lindi në qytetin buzë liqenit të Ohrit në familjen e Sotir Gushos. I ati si arsimdashës që ishte e dërgoi pas mësimeve fillore që i kreu në vendlindje, në një shkollë të gjuhës rumune në [[Manastiri (qytet)|Manastir]] nga 1909 deri më 1916.


I ati më pas e nis në [[Athinë]] pranë liceut ''Léonin'', instituti më i hershëm privat në kryeqytetin grek - lice ku qëndroi deri më 1920. Pasi sëmuret, e shtrojnë në sanatorium dy vitet e fundit të qëndrimit të tij në Greqi.
I ati më pas e nisi në [[Athinë]] pranë liceut ''Léonin'', instituti më i hershëm privat në kryeqytetin grek - lice ku qëndroi deri më 1920. Pasi sëmuret, e shtrojnë në sanatorium dy vitet e fundit të qëndrimit të tij në Greqi.


Më 1921 regjistrohet në Shkollën Kombëtare të Arteve të Bukura në [[Bukuresht]] pas një viti me ankesa për të tejkaluar valën e ksenocentrike që kishte kapluar qeverinë rumune. Atje lidhet me lëvizjen atdhetare të kolonisë shqiptare, u miqësua me [[Asdreni]]n, të cilin e zëvendësoi si sekretar i përgjithshëm i kolonisë. Por edhe me të riun [[Mitrush Kuteli]]; mjedisi rumun ndikoi shumë në formimin letrar të Llazarit. Nisi të botojë vargje në të përkohshmen shqipe ''Shqipëri’ e re'', një e përjavshme kombëtare me ilustrime që botohej në Konstancë, dhe tek ''Dielli ''i [[Boston]]it. Vargjet e tij të kësaj periudhe po shfaqnin tashmë një afri teosofike me poetin lirik rumun [[Mihai Eminescu]].
Më 1921 regjistrohet në Shkollën Kombëtare të Arteve të Bukura në [[Bukuresht]] pas një viti me ankesa për të tejkaluar valën e ksenocentrike që kishte kapluar qeverinë rumune. Atje lidhet me lëvizjen atdhetare të kolonisë shqiptare, u miqësua me [[Asdreni]]n, të cilin e zëvendësoi si sekretar i përgjithshëm i kolonisë. Por edhe me të riun [[Mitrush Kuteli]]; mjedisi rumun ndikoi shumë në formimin letrar të Llazarit. Nisi të botojë vargje në të përkohshmen shqipe ''Shqipëri’ e re'', një e përjavshme kombëtare me ilustrime që botohej në Konstancë, dhe tek ''Dielli ''i [[Boston]]it. Vargjet e tij të kësaj periudhe po shfaqnin tashmë një afri teosofike me poetin lirik rumun [[Mihai Eminescu]].
Rreshti 26: Rreshti 26:
Verën e vitit [[1924]] Qeveria [[Fan Noli|Nolit]] i dha bursë dhe ai regjistrohet në Universitetin e [[Graz|Gracit]] "Karol Francik" në fakultetin e filologjisë romano-gjermanike. Në maj të 1933 doktoroi me temën <em>Der verkannte Eminescu und seine volkstümlich-heimatliche Ideologie </em>(I paçmuari Eminescu dhe ideologjia e tij popullore-atdhetare). Vitin tjetër u kthye në Tiranë duke mësuar arte në një shkollë të mesme.
Verën e vitit [[1924]] Qeveria [[Fan Noli|Nolit]] i dha bursë dhe ai regjistrohet në Universitetin e [[Graz|Gracit]] "Karol Francik" në fakultetin e filologjisë romano-gjermanike. Në maj të 1933 doktoroi me temën <em>Der verkannte Eminescu und seine volkstümlich-heimatliche Ideologie </em>(I paçmuari Eminescu dhe ideologjia e tij popullore-atdhetare). Vitin tjetër u kthye në Tiranë duke mësuar arte në një shkollë të mesme.


Në letërkëmbimin mes [[Ernest Koliqi|Ernest Koliqit]] dhe [[Karl Gurakuqi|Karl Gurakuqit]], në një letër të 1951 Kokoshi përmendet nga i pari:<ref>{{Cite web|url=http://www.panorama.com.al/dokumentet-ne-revisten-letra-letrat-e-koliqit-si-futa-arsimin-shqip-ne-kosove-dhe-mora-ne-pune-lasgush-poradecin-e-gjergj-kokoshin/|title=Dokumente në revistën "Letra", letrat e Koliqit|date=29 prill 2013|website=panorama.com.al|publisher=Revista "Letra"}}</ref><blockquote href="Manastiri (qytet)">[...] mora rishtas në punë Lasgush Poradecin e [[Gjergj Kokoshi|Gjergj Kokoshin]] të pushuem nga predecesori e u dhaç rrogat e mbrapambetuna.</blockquote>Vitet 1944-'47, vitet e turbulluara të fillimit të regjimit komunist ishte i papunë dhe jetonte në kryeqytet me të shoqen.<ref>{{Cite web|url=http://tesheshi.com/maria-e-lasgushit-persekucioni-komunist-ndaj-babait-vazhdon-vleresimi-madh-nga-noli-e-zogu/|title=Persekucioni komunist ndaj babait vazhdon; vlerësimi më i madh nga Noli e Zogu|date=20 gusht 2016|website=tesheshi.com|last=Gusho|first=Marie}}</ref> Pas punësimit jetëshkurtër pranë Institutit të Shkencave, pararendësit të [[Universiteti i Tiranës|Universitetit të Tiranës]], nisi punë si përkthyes me normë pranë shtëpisë botuese shtetërore "Naim Frashëri" deri kur doli në pension më 1974.
Pas pushtimit italian, qe anëtar i Institutit të Studimeve Shqiptare.<ref>AQSH, F. 200, V. 1940, D. 1.</ref> Në letërkëmbimin mes [[Ernest Koliqi|Ernest Koliqit]] dhe [[Karl Gurakuqi|Karl Gurakuqit]], në një letër të 1951 Kokoshi përmendet nga i pari:<ref>{{Cite web|url=http://www.panorama.com.al/dokumentet-ne-revisten-letra-letrat-e-koliqit-si-futa-arsimin-shqip-ne-kosove-dhe-mora-ne-pune-lasgush-poradecin-e-gjergj-kokoshin/|title=Dokumente në revistën "Letra", letrat e Koliqit|date=29 prill 2013|website=panorama.com.al|publisher=Revista "Letra"}}</ref><blockquote href="Manastiri (qytet)">[...] mora rishtas në punë Lasgush Poradecin e [[Gjergj Kokoshi|Gjergj Kokoshin]] të pushuem nga predecesori e u dhaç rrogat e mbrapambetuna.</blockquote>Vitet 1944-'47, vitet e turbulluara të fillimit të regjimit komunist ishte i papunë dhe jetonte në kryeqytet me të shoqen.<ref>{{Cite web|url=http://tesheshi.com/maria-e-lasgushit-persekucioni-komunist-ndaj-babait-vazhdon-vleresimi-madh-nga-noli-e-zogu/|title=Persekucioni komunist ndaj babait vazhdon; vlerësimi më i madh nga Noli e Zogu|date=20 gusht 2016|website=tesheshi.com|last=Gusho|first=Marie}}</ref> Pas punësimit jetëshkurtër pranë Institutit të Shkencave, pararendësit të [[Universiteti i Tiranës|Universitetit të Tiranës]], nisi punë si përkthyes me normë pranë shtëpisë botuese shtetërore "Naim Frashëri" deri kur doli në pension më 1974.
Zuri miqësi me shkrimtarin Ismail Kadare i cili e çmonte si poet dhe i vinte në shtëpi. Në këtë kohë ishte shumë i brengosur për të ardhmen e vajzave të tij mirëpo sipas vajzës Maria Gusho, Kadare iu gjet pranë në çastet më të vështira kur kishin nevojë për ndihmë.<ref name=":7">{{cite web|last1=Kaloci|first1=Dashnor|last2=Gusho|first2=Maria|title=Letra e rrallë e Lasgush Poradecit, për të bijën: Kostandinë, e shikon sa e rëndë është jeta, por ka dhe njerëz të mirë si Kadareja…|url=https://www.gazetatema.net/2019/06/26/letra-e-rralle-e-lasgush-poradecit-per-te-bijen-kostandine-e-shikon-sa-e-rende-eshte-jeta-por-ka-dhe-njerez-te-mire-si-kadareja/|date=25 June 2019|access-date=28 June 2019}}</ref><blockquote>«ndihma e Ismail Kadaresë ka qenë e jashtëzakonshme sepse i ka lehtësuar atij një dhimbje shpirtërore shumë të madhe. Na ka ndihmuar për t’u regjistruar në Universitet dhe për të filluar punë»</blockquote>
Zuri miqësi me shkrimtarin Ismail Kadare i cili e çmonte si poet dhe i vinte në shtëpi. Në këtë kohë ishte shumë i brengosur për të ardhmen e vajzave të tij mirëpo sipas vajzës Maria Gusho, Kadare iu gjet pranë në çastet më të vështira kur kishin nevojë për ndihmë.<ref name=":7">{{cite web|last1=Kaloci|first1=Dashnor|last2=Gusho|first2=Maria|title=Letra e rrallë e Lasgush Poradecit, për të bijën: Kostandinë, e shikon sa e rëndë është jeta, por ka dhe njerëz të mirë si Kadareja…|url=https://www.gazetatema.net/2019/06/26/letra-e-rralle-e-lasgush-poradecit-per-te-bijen-kostandine-e-shikon-sa-e-rende-eshte-jeta-por-ka-dhe-njerez-te-mire-si-kadareja/|date=25 June 2019|access-date=28 June 2019}}</ref><blockquote>«ndihma e Ismail Kadaresë ka qenë e jashtëzakonshme sepse i ka lehtësuar atij një dhimbje shpirtërore shumë të madhe. Na ka ndihmuar për t’u regjistruar në Universitet dhe për të filluar punë»</blockquote>
Vdes në varfëri të plotë në kryeqytet më 12 nëntor 1987<ref name=":0"><code>Anglisht</code>"[http://www.albanianliterature.net/authors_classical/poradeci.html Albanian Literature in Translation] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110605084707/http://www.albanianliterature.net/authors_classical/poradeci.html |date=5 qershor 2011 }}" ''Lasgush Poradeci'' jetëshkrim nga [[Robert Elsie]]. Marrë më dt. 3 nëntor 2014.</ref>.
Vdes në varfëri të plotë në kryeqytet më 12 nëntor 1987.<ref name=":0"><code>Anglisht</code>"[http://www.albanianliterature.net/authors_classical/poradeci.html Albanian Literature in Translation] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110605084707/http://www.albanianliterature.net/authors_classical/poradeci.html |date=5 qershor 2011 }}" ''Lasgush Poradeci'' jetëshkrim nga [[Robert Elsie]]. Marrë më dt. 3 nëntor 2014.</ref>


==Vlerësimet==
==Vlerësimet==

Versioni i datës 24 shtator 2019 21:55

Stampa:Infobox shkrimtar Llazar Gusho i njohur me pseudonimin Lasgush Poradeci[a] (27 dhjetor 1898 – 12 nëntor 1987) ka qenë poet dhe arsimtar shqiptar.

Biografia

Lindi në qytetin buzë liqenit të Ohrit në familjen e Sotir Gushos. I ati si arsimdashës që ishte e dërgoi pas mësimeve fillore që i kreu në vendlindje, në një shkollë të gjuhës rumune në Manastir nga 1909 deri më 1916.

I ati më pas e nisi në Athinë pranë liceut Léonin, instituti më i hershëm privat në kryeqytetin grek - lice ku qëndroi deri më 1920. Pasi sëmuret, e shtrojnë në sanatorium dy vitet e fundit të qëndrimit të tij në Greqi.

Më 1921 regjistrohet në Shkollën Kombëtare të Arteve të Bukura në Bukuresht pas një viti me ankesa për të tejkaluar valën e ksenocentrike që kishte kapluar qeverinë rumune. Atje lidhet me lëvizjen atdhetare të kolonisë shqiptare, u miqësua me Asdrenin, të cilin e zëvendësoi si sekretar i përgjithshëm i kolonisë. Por edhe me të riun Mitrush Kuteli; mjedisi rumun ndikoi shumë në formimin letrar të Llazarit. Nisi të botojë vargje në të përkohshmen shqipe Shqipëri’ e re, një e përjavshme kombëtare me ilustrime që botohej në Konstancë, dhe tek Dielli i Bostonit. Vargjet e tij të kësaj periudhe po shfaqnin tashmë një afri teosofike me poetin lirik rumun Mihai Eminescu.

Verën e vitit 1924 Qeveria Nolit i dha bursë dhe ai regjistrohet në Universitetin e Gracit "Karol Francik" në fakultetin e filologjisë romano-gjermanike. Në maj të 1933 doktoroi me temën Der verkannte Eminescu und seine volkstümlich-heimatliche Ideologie (I paçmuari Eminescu dhe ideologjia e tij popullore-atdhetare). Vitin tjetër u kthye në Tiranë duke mësuar arte në një shkollë të mesme.

Pas pushtimit italian, qe anëtar i Institutit të Studimeve Shqiptare.[1] Në letërkëmbimin mes Ernest Koliqit dhe Karl Gurakuqit, në një letër të 1951 Kokoshi përmendet nga i pari:[2]

[...] mora rishtas në punë Lasgush Poradecin e Gjergj Kokoshin të pushuem nga predecesori e u dhaç rrogat e mbrapambetuna.

Vitet 1944-'47, vitet e turbulluara të fillimit të regjimit komunist ishte i papunë dhe jetonte në kryeqytet me të shoqen.[3] Pas punësimit jetëshkurtër pranë Institutit të Shkencave, pararendësit të Universitetit të Tiranës, nisi punë si përkthyes me normë pranë shtëpisë botuese shtetërore "Naim Frashëri" deri kur doli në pension më 1974. Zuri miqësi me shkrimtarin Ismail Kadare i cili e çmonte si poet dhe i vinte në shtëpi. Në këtë kohë ishte shumë i brengosur për të ardhmen e vajzave të tij mirëpo sipas vajzës Maria Gusho, Kadare iu gjet pranë në çastet më të vështira kur kishin nevojë për ndihmë.[4]

«ndihma e Ismail Kadaresë ka qenë e jashtëzakonshme sepse i ka lehtësuar atij një dhimbje shpirtërore shumë të madhe. Na ka ndihmuar për t’u regjistruar në Universitet dhe për të filluar punë»

Vdes në varfëri të plotë në kryeqytet më 12 nëntor 1987.[5]

Vlerësimet

  • Me rastin e 100-vjetorit të lindjes në 27 dhjetor 1999, presidenti i Republikës Rexhep Mejdani i jep titullin "Nderi i Kombit" dhe Pogradeci, qyteti i tij i lindjes titullin "Qytetar nderi".
  • Pallati i Kulturës në Pogradec mban emrin Lasgush Poradeci.
  • Në lagjen Kombinat në Tiranë ndodhet shkolla "9-vjeçare Lasgush Poradeci".
  • Rruga te Diga te Liqeni artificial i Tiranës mban emrin Lasgush Poradeci.

Shënimet

  1. ^ Las, nga tri shkronjat e para të emrit, Gush nga mbiemri i tij dhe Poradeci, qyteti i vendlindjes që autori i referohej Poradec

Referimet

  1. ^ AQSH, F. 200, V. 1940, D. 1.
  2. ^ "Dokumente në revistën "Letra", letrat e Koliqit". panorama.com.al. Revista "Letra". 29 prill 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ Gusho, Marie (20 gusht 2016). "Persekucioni komunist ndaj babait vazhdon; vlerësimi më i madh nga Noli e Zogu". tesheshi.com. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ Kaloci, Dashnor; Gusho, Maria (25 qershor 2019). "Letra e rrallë e Lasgush Poradecit, për të bijën: Kostandinë, e shikon sa e rëndë është jeta, por ka dhe njerëz të mirë si Kadareja…". Marrë më 28 qershor 2019. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  5. ^ Anglisht"Albanian Literature in Translation Arkivuar 5 qershor 2011 tek Wayback Machine" Lasgush Poradeci jetëshkrim nga Robert Elsie. Marrë më dt. 3 nëntor 2014.