Tingulli: Dallime mes rishikimesh
| [Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
Rregulla permbajtjen drejtshkrimore Etiketat: Redaktim nga celulari Redaktim në versionin web nga celulari |
v Krijuar nga përkthimi i faqes "Sound" |
||
| Rreshti 1: | Rreshti 1: | ||
'''Tingulli''' eshte nje dridhje qe transmetohet nderpermjet gazeve , lengjeve ose sendeve te ngurta. |
|||
[[Skeda:Thoth08BigasDrumEvansChalmette.jpg|parapamje| Një daulle prodhon tingull përmes një cipë dridhëse. ]] |
|||
Tingulli udheton me ane te valeve te padukshme. |
|||
'''Tingulli''' në [[Fizika|fizikë]] është një dridhje që përhapet si një valë akustike, përmes një mediumi transmetimi siç është p.sh. hapësira e gazët, e lëngët ose e ngurtë. |
|||
Në [[Fiziologjia|fiziologjinë]] dhe [[Psikologjia|psikologjinë]] njerëzore, tingulli është ''pritja'' e valëve të tilla dhe ''perceptimi i'' tyre nga [[truri]]. <ref>{{Cite book|publisher=Western Electrical Company|title=Fundamentals of Telephone Communication Systems|date=1969|page=2.1}}</ref> Vetëm valë akustike që kanë [[Frekuenca|frekuenca që]] shtrihen midis rreth 20 Hz dhe 20 kHz shkakton një perceptim dëgjimor te njerëzit. Valë tingulli me fuqi mbi 20 [[Herci|kHz]] njihen si ultratinguj dhe nuk janë të dëgjueshëm për njerëzit. Valë tingulli nën 20 Hz njihen si infrasound. Specie të ndryshme kafshësh kanë nivele të ndryshme dëgjimi. |
|||
Tingulli me i qete qe mund te degjoje veshi i njeriut eshte rreth 10dB, i forte sa frymemarrja e nje personi. |
|||
== Akustika == |
|||
Tingujt (zhurmat) me nivel mbi 100dB, sic jane goditjet e çekicit apo muzika e forte, mund te demtojne strukturat e brishta qe gjenden ne veshet tane. |
|||
Akustika është shkenca ndërdisiplinore që merret me studimin e valëve mekanike në gazra, lëngje dhe solide duke përfshirë dridhje, tinguj, ultratinguj dhe infrazë. Një shkencëtar që punon në fushën e [[Akustika|akustikës]] është ''akustik'', ndërsa dikush që punon në fushën e inxhinierisë akustike mund të quhet një ''inxhinier akustik'' . <ref>ANSI S1.1-1994. American National Standard: Acoustic Terminology. Sec 3.03.</ref> Një inxhinier audio, nga ana tjetër, merret me regjistrimin, manipulimin, përzierjen dhe riprodhimin e tingullit. |
|||
Aplikimet e akustikës gjenden pothuajse në të gjitha aspektet e shoqërisë moderne, nëndisiplinat e saj përfshijnë aeroakustikën, përpunimin e sinjalit audio, akustikën arkitektonike, [[Bioakustika|bioakustikën]], elektro-akustikën, zhurmën mjedisore, akustikën muzikore, kontrollin e zhurmës, [[Psikoakustika|psikoakstikën]], [[Ligjërimi|fjalimin (ligjërimin)]], ultratingujtë, akustikën nënujore dhe dridhjet. <ref>{{Cito web|last=Acoustical Society of America|title=PACS 2010 Regular Edition—Acoustics Appendix|url=http://www.aip.org/pacs/pacs2010/individuals/pacs2010_regular_edition/reg_acoustics_appendix.htm|accessdate=22 May 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130514111126/http://www.aip.org/pacs/pacs2010/individuals/pacs2010_regular_edition/reg_acoustics_appendix.htm|archivedate=14 May 2013}}</ref> |
|||
Tingulli matet me Hz (herc). |
|||
== Përkufizimi == |
|||
Njerezit mund te degjojne tingull deri ne frekuencat 20Hz. |
|||
Tingulli përcaktohet si "(a) Luhatja nën presion, stresi, zhvendosja e grimcave, shpejtësia e grimcave, etj., e përhapur në një medium me forca të brendshme (p.sh., elastike ose viskoze), ose superpozicionimi i një lëkundje të tillë të përhapur. (B) Audituese ndjesi e evokuar nga lëkundja e përshkruar në (a). " <ref>[[ANSI/ASA S1.1-2013]]</ref> Tingulli mund të shihet si një lëvizje valore në ajër ose media të tjera elastike. Në këtë rast, tingulli është një stimul. Tingulli gjithashtu mund të shihet si një ngacmim i mekanizmit të dëgjimit që rezulton në perceptimin e tingullit. Në këtë rast, tingulli është një ndjesi. |
|||
<ref>Burton, R.L. (2015). [https://search.informit.com.au/documentSummary;dn=649996699786780;res=IELHSS The elements of music: what are they, and who cares?] In J. Rosevear & S. Harding. (Eds.), ASME XXth National Conference proceedings. Paper presented at: Music: Educating for life: ASME XXth National Conference (pp. 22–28), Parkville, Victoria: The Australian Society for Music Education Inc.</ref> <ref>{{Cite journal|last=Rosen|first=Stuart|date=1992-06-29|title=Temporal information in speech: acoustic, auditory and linguistic aspects|journal=Phil. Trans. R. Soc. Lond. B|language=en|volume=336|issue=1278|pages=367–373|doi=10.1098/rstb.1992.0070|issn=0962-8436|pmid=1354376}}</ref> <ref>{{Cite journal|last=Moore|first=Brian C.J.|date=2008-10-15|title=The Role of Temporal Fine Structure Processing in Pitch Perception, Masking, and Speech Perception for Normal-Hearing and Hearing-Impaired People|journal=Journal of the Association for Research in Otolaryngology|language=en|volume=9|issue=4|pages=399–406|doi=10.1007/s10162-008-0143-x|issn=1525-3961|pmc=2580810|pmid=18855069}}</ref> |
|||
Shkenca qe merret me studimin e tingullit eshte Akustika. |
|||
== Shih edhe == |
|||
* [[Zëri]] |
|||
* [[Akustika]] |
|||
* [[Frekuenca]] |
|||
* [[Bioakustika]] |
|||
* [[Zëri njerëzor]] |
|||
* [[Psikoakustika]] |
|||
* [[Rezonanca në qarqet elektrike]] |
|||
<br /> |
|||
== Referimet == |
|||
{{Reflist}} |
|||
Versioni i datës 4 maj 2020 17:25
Tingulli në fizikë është një dridhje që përhapet si një valë akustike, përmes një mediumi transmetimi siç është p.sh. hapësira e gazët, e lëngët ose e ngurtë.
Në fiziologjinë dhe psikologjinë njerëzore, tingulli është pritja e valëve të tilla dhe perceptimi i tyre nga truri. [1] Vetëm valë akustike që kanë frekuenca që shtrihen midis rreth 20 Hz dhe 20 kHz shkakton një perceptim dëgjimor te njerëzit. Valë tingulli me fuqi mbi 20 kHz njihen si ultratinguj dhe nuk janë të dëgjueshëm për njerëzit. Valë tingulli nën 20 Hz njihen si infrasound. Specie të ndryshme kafshësh kanë nivele të ndryshme dëgjimi.
Akustika
Akustika është shkenca ndërdisiplinore që merret me studimin e valëve mekanike në gazra, lëngje dhe solide duke përfshirë dridhje, tinguj, ultratinguj dhe infrazë. Një shkencëtar që punon në fushën e akustikës është akustik, ndërsa dikush që punon në fushën e inxhinierisë akustike mund të quhet një inxhinier akustik . [2] Një inxhinier audio, nga ana tjetër, merret me regjistrimin, manipulimin, përzierjen dhe riprodhimin e tingullit.
Aplikimet e akustikës gjenden pothuajse në të gjitha aspektet e shoqërisë moderne, nëndisiplinat e saj përfshijnë aeroakustikën, përpunimin e sinjalit audio, akustikën arkitektonike, bioakustikën, elektro-akustikën, zhurmën mjedisore, akustikën muzikore, kontrollin e zhurmës, psikoakstikën, fjalimin (ligjërimin), ultratingujtë, akustikën nënujore dhe dridhjet. [3]
Përkufizimi
Tingulli përcaktohet si "(a) Luhatja nën presion, stresi, zhvendosja e grimcave, shpejtësia e grimcave, etj., e përhapur në një medium me forca të brendshme (p.sh., elastike ose viskoze), ose superpozicionimi i një lëkundje të tillë të përhapur. (B) Audituese ndjesi e evokuar nga lëkundja e përshkruar në (a). " [4] Tingulli mund të shihet si një lëvizje valore në ajër ose media të tjera elastike. Në këtë rast, tingulli është një stimul. Tingulli gjithashtu mund të shihet si një ngacmim i mekanizmit të dëgjimit që rezulton në perceptimin e tingullit. Në këtë rast, tingulli është një ndjesi.
Shih edhe
Referimet
- ^ Fundamentals of Telephone Communication Systems. Western Electrical Company. 1969. fq. 2.1.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ ANSI S1.1-1994. American National Standard: Acoustic Terminology. Sec 3.03.
- ^ Acoustical Society of America. "PACS 2010 Regular Edition—Acoustics Appendix". Arkivuar nga origjinali më 14 maj 2013. Marrë më 22 maj 2013.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja) - ^ ANSI/ASA S1.1-2013
- ^ Burton, R.L. (2015). The elements of music: what are they, and who cares? In J. Rosevear & S. Harding. (Eds.), ASME XXth National Conference proceedings. Paper presented at: Music: Educating for life: ASME XXth National Conference (pp. 22–28), Parkville, Victoria: The Australian Society for Music Education Inc.
- ^ Rosen, Stuart (1992-06-29). "Temporal information in speech: acoustic, auditory and linguistic aspects". Phil. Trans. R. Soc. Lond. B (në anglisht). 336 (1278): 367–373. doi:10.1098/rstb.1992.0070. ISSN 0962-8436. PMID 1354376.
- ^ Moore, Brian C.J. (2008-10-15). "The Role of Temporal Fine Structure Processing in Pitch Perception, Masking, and Speech Perception for Normal-Hearing and Hearing-Impaired People". Journal of the Association for Research in Otolaryngology (në anglisht). 9 (4): 399–406. doi:10.1007/s10162-008-0143-x. ISSN 1525-3961. PMC 2580810. PMID 18855069.