Sanxhaku i Pazarit të Ri: Dallime mes rishikimesh

[Redaktim i kontrolluar]

← Redaktim më i vjetër Ndryshimi më pas →

Content deleted Content added

Inline

Versioni i datës 13 maj 2020 01:39

Historia e Kosovës

Dardania
Mesjeta
Per. Osmane
Shqipëria
Jugosllavia
Republika
UNMIK
Kosova

Sanxhaku i Pazarit të Ri Sanxhaku paraqet një hapësirë gjeografike të veçantë territoriale dhe administrative, me traditë dhe subjektivitet të gjatë e të lashtë historik e kombëtar. Në aspektin ushtarak nocioni “Sanxhak” ka kuptimin e flamurit. Në Perandorinë Osmane emri sanxhak ka paraqitur territorin ushtarak me numër të caktuar të ushtrisë nën një flamur2. Sipas periudhave historike, me rregullimin administrativ në Perandorinë Osmane, ka paraqitur pjesë të territorit të vilajetit ose pashallëkut, si krahinë e Perandorisë Osmane me shtrirje tokësore të ndryshme. Nga viti 1455, territori i pjesës së ngushtë të Rashkës mesjetare hyri në përbërje të krahinës ushtarake të Shkupit, krahinës së parë Osmane të organizuar në territorin e Ballkanit4. Me rënien e Bosnjës në vitin 1463, pushon ekzistenca e krahinës ushtarake të Shkupit, duke u formuar sanxhaku i Bosnjës.^[1] Kështu, për herë të parë treva e Sanxhakut të sotëm hyn në kuadër të sanxhakut të Bosnjës. Ndarjet e reja administrative të viteve 1578-1584, krijojnë Vilajetin-Pahashallëkun e Bosnjës dhe kështu kjo trevë hyn në kuadër të Bosnjës që ishte një nga shtatë sanxhaqet dhe përbënin Vilajetin e Bosnjës.

Rreth vitit 1790, territori i Sanxhakut të sotëm ndahet nga Sanxhaku i Bosnjës dhe formohet Sanxhaku i Jeni Pazarit (Pazarit të Ri), si njësi administrative-territoriale në kuadër të Vilajetit - Pashallëkut të Bosnjës. Kështu ishte deri në vitin 1817, kur është shpërndarë dhe përsëri do t’i kthehet Sanxhakut të Bosnjës, si pjesë përbërëse e tij. Në vitin 1863/64, përsëri u bënë ndarje të reja administrative (sipas modelit francez). Pra në vitin 1867, përsëri do të formohet Sanxhaku i Pazarit të Ri, me emërtimin Sanxhak, i cili, për shkak të ngulitjes prej kohësh, vazhdon të quhet edhe në ditët e sotme.

Sanxhaku i Pazarit të Ri shtrihej me territore në veri-lindje të Malit të Zi të sotshëm dhe Serbisë Jug-perëndimore, duke përfshirë edhe disa vise të Kosovës Veriore. Krahina njihet ende si Sanxhaku, ndërsa nga serbët si Rashka.

Për shkak të rrethanave politike është bërë shpërndarja e sanxhakut, mirëpo banorët vendas të sanxhakut këtë ndarje ende nuk e kanë pranuar.

Historia

Artikulli kryesor: Beteja e Pazarit të Ri

Gjatë Perandorisë Osmane

Sipas shënimeve të viteve 1905-1906 në këtë sanxhak jetonin 37,775 banorë. Shënimet japin të dhëna për përkatësin fetare të 27,980 banorëve mysliman (shqiptar) dhe të 19,795 krishterë (ortodoks të racës/kombësisë shqiptare dhe serbe)^[2] Deri në 1912 përbëhej nga kazatë e mëposhtme:^[3]

Referimet

Tribina për gjenocidin në Sanxhak në Luftën e Dytë Botërore. boshnjakisht

^ Mušović, E. (1979). Etnićki procesi i etnićka struktura stanovništva Novog Pazara, Etnografski Institut Srpska Akademia Nauka i Umentosti, Beograd, f. 42; prvi skopski krajišnik bio je Paša Jagig-beg iz Saruhane, drugi Ishak-beg, a treči Isa beg Ishaković, osnivač Novg Pazara i Sarajeva poslednji skopski krajišnik i prvi bosanski sandzak-beg.
^ "illyrians.org". Arkivuar nga origjinali më 18 maj 2007. Marrë më 5 prill 2007. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
^ Stefanaq Pollo (1983). Historia e Shqipërisë: Vitet 30 të shek. XIX-1912. Vëll. II. Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë, Instituti i Historisë. fq. 49. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

Ky artikull në lidhje me një biografi individi është i cunguar. Ju mund të ndihmoni Wikipedian duke e zgjeruar atë.

Lidhje të jashtme

O Arnautima

Ky artikull nga Historia është një faqe cung. Mund të ndihmoni Wikipedian duke e përmirësuar.

Portali i Sanxhakut Tregu i Ri

[1] Mušović, E. (1979). Etnićki procesi i etnićka struktura stanovništva Novog Pazara, Etnografski Institut Srpska Akademia Nauka i Umentosti, Beograd, f. 42; prvi skopski krajišnik bio je Paša Jagig-beg iz Saruhane, drugi Ishak-beg, a treči Isa beg Ishaković, osnivač Novg Pazara i Sarajeva poslednji skopski krajišnik i prvi bosanski sandzak-beg.

[2] "illyrians.org". Arkivuar nga origjinali më 18 maj 2007. Marrë më 5 prill 2007. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[Pollo1983-3] Stefanaq Pollo (1983). Historia e Shqipërisë: Vitet 30 të shek. XIX-1912. Vëll. II. Akademia e Shkencave e RPS të Shqipërisë, Instituti i Historisë. fq. 49. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)

[1]

[2]

[3]

@@ Rreshti 1: / Rreshti 1: @@
 {{gjysëm-mbrojtur}}
 {{Historia e Kosovës}}
+'''Sanxhaku i Pazarit të Ri''' Sanxhaku paraqet një hapësirë gjeografike të veçantë territoriale dhe administrative, me traditë dhe subjektivitet të gjatë e të lashtë historik e kombëtar. Në aspektin ushtarak nocioni “Sanxhak” ka kuptimin e flamurit. Në Perandorinë Osmane emri sanxhak ka paraqitur territorin ushtarak me numër të caktuar të ushtrisë nën një flamur2. Sipas periudhave historike, me rregullimin administrativ në Perandorinë Osmane, ka paraqitur pjesë të territorit të vilajetit ose pashallëkut, si krahinë e Perandorisë Osmane me shtrirje tokësore të ndryshme.
-'''Sanxhaku i Pazarit të Ri''' ka qenë një sanxhak osman i krijuar më 1865. U riorganizua mes viteve 1880 dhe 1902. Kontrolli i Perandorisë Osmane në këto vise mbaroi më 1912 në sajë të Luftës Ballkanike. Sanxhaku i Pazarit të Ri shtrihej me territore në veri-lindje të Malit të Zi të sotshëm dhe Serbisë Jug-perëndimore, duke përfshirë edhe disa vise të Kosovës Veriore. Krahina njihet ende si [[Sanxhaku (krahinë)|Sanxhaku]], ndërsa nga serbët si Rashka.
+Nga viti 1455, territori i pjesës së ngushtë të Rashkës mesjetare hyri në përbërje të krahinës ushtarake të Shkupit, krahinës së parë Osmane të organizuar në territorin e Ballkanit4. Me rënien e Bosnjës në vitin 1463, pushon ekzistenca e krahinës ushtarake të Shkupit, duke u formuar sanxhaku i Bosnjës.<ref>Mušović, E. (1979). Etnićki procesi i etnićka struktura stanovništva Novog Pazara, Etnografski Institut Srpska Akademia Nauka i Umentosti, Beograd, f. 42; prvi skopski krajišnik bio je Paša Jagig-beg iz Saruhane, drugi Ishak-beg, a treči Isa beg Ishaković, osnivač Novg Pazara i Sarajeva poslednji skopski krajišnik i prvi bosanski sandzak-beg.</ref> Kështu, për herë të parë treva e Sanxhakut të sotëm hyn në kuadër të sanxhakut të Bosnjës. Ndarjet e reja administrative të viteve 1578-1584, krijojnë Vilajetin-Pahashallëkun e Bosnjës dhe kështu kjo trevë hyn në kuadër të Bosnjës që ishte një nga shtatë sanxhaqet dhe përbënin Vilajetin e Bosnjës.
+Rreth vitit 1790, territori i Sanxhakut të sotëm ndahet nga Sanxhaku i Bosnjës dhe formohet Sanxhaku i Jeni Pazarit (Pazarit të Ri), si njësi administrative-territoriale në kuadër të Vilajetit - Pashallëkut të Bosnjës. Kështu ishte deri në vitin 1817, kur është shpërndarë dhe përsëri do t’i kthehet Sanxhakut të Bosnjës, si pjesë përbërëse e tij. Në vitin 1863/64, përsëri u bënë ndarje të reja administrative (sipas modelit francez). Pra në vitin 1867, përsëri do të formohet Sanxhaku i Pazarit të Ri, me emërtimin Sanxhak, i cili, për shkak të ngulitjes prej kohësh, vazhdon të quhet edhe në ditët e sotme.
+Sanxhaku i Pazarit të Ri shtrihej me territore në veri-lindje të Malit të Zi të sotshëm dhe Serbisë Jug-perëndimore, duke përfshirë edhe disa vise të Kosovës Veriore. Krahina njihet ende si [[Sanxhaku (krahinë)|Sanxhaku]], ndërsa nga serbët si Rashka.
 Për shkak të rrethanave politike është bërë shpërndarja e sanxhakut, mirëpo banorët vendas të sanxhakut këtë ndarje ende nuk e kanë pranuar.