Ndryshimi mes inspektimeve të "Malakasi"

' ' ' Malakasi '  ' ' ishte një fis historik shqiptar në Epir, Thesali dhe më vonë Greqinë jugore mesjetare. Emri i tyre është një referencë për zonën e origjinës së tyre, Mallakastra në jug të Shqipërisë . Ato paraqiten në të dhënat historike si një ndër fiset shqiptare që sulmuan dhe pushtuan Thesalinë pas vitit 1318 dhe përgjatë shekullit XIV ishin aktive në luftimet e Despotatit Shqiptar të Artës kundër Despotatit të Epirit .

Burimet kryesore historike për Malakasajt janë Historia e Gjon VI Kantakouzenosit e shkruar në gjysmën e dytë të shekullit XIV dhe Kronika e Tokos, shkruar në fillim të shekullit XV. Te këto fisi dokumentoher si ' ' Malakasaioi ' ' . Në regjistrimet veneciane të kolonëve shqiptarë në Greqinë e Jugut, ata përmenden si  ' ' Malacassi ' ' . Emri mendohet se i referohet rajonit të origjinës së tyre në rrafshinën e Mallakastrës në jug të Shqipërisë . Disa valë migrimesh nga ky rajon u vendosën në Greqinë Jugore dhe Italinë. Si një mbiemër, Malakasa ishte një mbiemër tipik shqiptar i kolonëve, të cilët ishin të ftuar kryesisht nga venedikasit për tu vendosur në Greqinë e Jugut , disa prej të cilëve më vonë u vendosën në Itali. Midis tyre përmendet në mbiemrat e themeluesve të bashkësive arbëreshe të San Demetrio Corone dhe Palazzo Adriano në 1488. 

Malakasit së bashku me fiset e tjera shqiptare, Buajt dhe Mesaretët pushtuan Thesalinë pas vitit 1318.  Sipas Alain Ducellier-itata u larguan nga zonat e tyre të origjinës në Shqipëri për shkak të shtypjes shoqërore dhe trazirave. NGL Hammond-i përmend mbipopullimin në Shqipëri dhe nënpopullimin e Greqisë kontinentale si një faktor kontribues në migrime.Perandori Bizantin Gjon VI Kantakouzenos në ' 'Historinë' ' e tij i regjistron ato si një nga fiset shqiptare që arriti një armëpushim me Perandorinë Bizantine në 1332-33. Në historinë e Despotatit mesjetar të Epirit, ato paraqiten si një ndër fiset që mbështetën drejtuesit vendas shqiptarë në luftërat e tyre për të fituar kontrollin e rajonit kundër despotatit. Malakasi dhe Mazaraki rrethuan qytetin e Janinës në 1367-70 dhe përsëri në 1374-75 nën udhëheqjen e Pjetër Loshës, i cili ishte udhëheqësi i tyre. Paqja u përmbyll në atë kohë, por në vitin 1377 Malakasi sulmoi përsëri Janinë por u mposhtën. Në vitin 1379, ata ishin përsëri midis atyre që rrethuan qytetin. Malakasi u rebelua në 1389 kundër Esau de 'Buondelmont-it. Buondelmonti ishte një vasal osman të cilit i nevojiteshte mbështetje osmane për sundimin e tij kundër shqiptarëve. Mbas vdekjes së Muratit I në 1389 në betejën e Kosovës, shqiptarët në Epir bënë kryengritje. Malakasajt sulmuan territoret e Esaut rreth Janinës dhe Gjon Shpata sulmoi qytetin.Malakasajt dhe Shpata formuan një aleancë për një sulm të drejtpërdrejtë kundër qytetit. Esau lidhi një pakt me sundimtarin Bizantin të Thesalisë. Në betejën vijuese, Malakasi u mposht. Në vitin 1390, Esau siguroi përsëri mbështetjen osmane dhe një ushtri e madhe osmane nën Evrenosin hyri në Epir për të luftuar kundër fiseve shqiptare, të cilët u detyruan të tërhiqeshin te zonat malore. Në vitin 1396 u arrit një pakt i ri antiosman midis Shpatës dhe Esaut kundër osmanëve, të cilët u mundën. Në 1411, Karlo I Toku u ngrit si zot i Janinës dhe siç është regjistruar në Kronikë një Stephanos Bouisavos , i cili mund të jetë nga Malakasi mori titullin protostrator , megjithëse shumica e burimeve e konsiderojnë Bouisavosin si serb.