Palermo

Stampa:Qytet Palermo, ose Palerma, është kryeqytet me një milion banorë i krahinës italiane të Sicilisë, i pesti në Itali për nga numri i popullsisë, pas Romës, Milanos, Napolit dhe Torinos, e tridhjetë e parë në nivel evropian, si dhe qendra kryesore urbane të Sicilisë dhe ishullor. Kryeqendër e Krahinën së Palermos dhe e rajonit Siçilia, është selia e Kuvendit rajonal, Universiteti dhe kryepeshkopata kryesore rajonale.

Ishte kryeqyteti, 1160-1816, të Mbretërisë e Sicilisë, dhe e dyta-qyteti më i madh i Mbretërisë së Dy Sicilive deri 1861, është qendra kryesore akademike e kulturës, turizmit dhe shkencës në vend dhe një qendër e rëndësishme botimesh, e telekomunikacionit.

Palermo u themelua nga fenikasit, më shumë se një mijë vjet më parë, dhe është një qytet shumë i vjetër.

Në krahinën e Palermës gjenden nga më shumë se pesëqind vjet arbëreshët: më afër është Hora e Arbëreshëvet, qyteti më i madh dhe i populluar shqiptar në Itali, larg 5 kilometra nga kjo ndodhet Sëndastina, kolonia e Horës së Arbëreshëvet, dhe pastaj më shumë në brendësi Kundisa, katundi i Nikollës Keta. Në krahinën e Palermës dy vende e tjera ishin shqiptar. Palermo është vendi ku është arratisur shkrimtari i njohur shqiptar Petro Marko.

Kultura

Kisha e Shën Kollit së Arbëreshëve në Martoranën, kisha shqiptare e Palermos

Kisha e Shën Kollit së Arbëreshëve, pllakë mermeri në kujtim të Skënderbeut

Kultura arbëreshe në Palermë

Deri në Luftën e Dytë Botërore, para një bombë e shkatërroi, Palerma ka pasur Seminarin Italo-Shqiptar, themeluar nga i madhi At Gjergji Guxeta, një shkollë prestigjioze ku studiuan intelektualët më të shquar arbëreshë (për shembull Nikolla Keta, Dhimitër Kamarda, Zef Skiroi, etj.).

Shqiptarët në Palermo kanë edhe sot kishën e tyre, Kisha e Shën Kollit së Arbëreshëve në Martoranën, ku është mesha në gjuhën greke dhe shqipe në ritin bizantin-ortodoks. Eparkia e Horës së Arbëreshëvet ka në Palermo një kongregacion fetar i grave arbëreshe/shqiptare të ritit bizantin: Kongregacioni i Motrave Basilian e Shën Makrinës, pranishëm edhe në Shqipëri dhe Kosovë.

Tek Universiteti i Palermos është Katedra e Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe, një nga ata më të vjetër në Itali themeluar nga i madhi arbëresh Gaetano Petrotta. Në fund të shekullit të nëntëmbëdhjetë, themeluar nga arbëreshët e Siçilisë, ekzistoj në Palermë Komiteti Italo-Shqiptar, pas Lidhja Italo-Shqiptare, për pavarësinë e Shqipërisë, lidhjë rëndësishme për pavarësinë e ardhshme.

Katedralja e Palermos

Demografia

Pakicat etnike dhe të huaja

Në 31 dhjetor 2010 në Palermo jetonin 20.252 banorë të huaj, e barabartë kjo me 2.064 për qind të popullsisë së qytetit. Bashkësitë më të mëdha janë:

• shqiptarë: 6.487 (arbëreshë: 15.000)

Shih edhe këtë

• Arbëreshët
• Kisha e Shën Kollit të Arbëreshëve
• Seminari Arbëresh i Palermos

Lidhje të jashtme

• Universiteti i Palermos, Katedra e Gjuhës dhe Letërsisë shqipe

Ky artikull me tematikë në lidhje me gjeografinë e Italisë është një faqe cung. Ju mund të ndihmoni Wikipedia-n duke e përmirësuar atë.