Islamofobia: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[redaktim i pashqyrtuar][Redaktim i kontrolluar]
Content deleted Content added
Rreshti 2: Rreshti 2:


Kuptimi i termit vazhdon të debatohet dhe disa e çmojnë atë si problematik. Disa studiues e konsiderojnë Islamofobinë si një formë të ksenofobisë ose [[Racizmi|racizmit]], megjithëse legjitimiteti i këtij përkufizimi është i diskutueshëm. Disa studiues e shohin Islamofobinë dhe racizmin si fenomene pjesërisht të mbivendosura, ndërsa të tjerët e kontestojnë marrëdhënien, kryesisht me arsyetimin se feja nuk është racë. Shkaqet dhe karakteristikat e Islamofobisë janë gjithashtu tema të debatit. Disa komentatorë kanë paraqitur një rritje të islamofobisë që rezulton nga [[sulmet e 11 shtatorit]], ngritja e [[Daeshi|Shtetit Islamik të Irakut dhe Levantit]] dhe sulmeve të tjera [[Islami dhe terrorizmi|terroriste]] në Evropë dhe Shtetet e Bashkuara nga [[Fondamentalizmi islam|ekstremistët islamikë]]. Disa e kanë shoqëruar atë me praninë e shtuar të myslimanëve në Shtetet e Bashkuara dhe [[Feja islame në Evropë|në Bashkimin Evropian]], ndërsa të tjerët e shohin atë si një përgjigje ndaj shfaqjes së një identiteti global mysliman.
Kuptimi i termit vazhdon të debatohet dhe disa e çmojnë atë si problematik. Disa studiues e konsiderojnë Islamofobinë si një formë të ksenofobisë ose [[Racizmi|racizmit]], megjithëse legjitimiteti i këtij përkufizimi është i diskutueshëm. Disa studiues e shohin Islamofobinë dhe racizmin si fenomene pjesërisht të mbivendosura, ndërsa të tjerët e kontestojnë marrëdhënien, kryesisht me arsyetimin se feja nuk është racë. Shkaqet dhe karakteristikat e Islamofobisë janë gjithashtu tema të debatit. Disa komentatorë kanë paraqitur një rritje të islamofobisë që rezulton nga [[sulmet e 11 shtatorit]], ngritja e [[Daeshi|Shtetit Islamik të Irakut dhe Levantit]] dhe sulmeve të tjera [[Islami dhe terrorizmi|terroriste]] në Evropë dhe Shtetet e Bashkuara nga [[Fondamentalizmi islam|ekstremistët islamikë]]. Disa e kanë shoqëruar atë me praninë e shtuar të myslimanëve në Shtetet e Bashkuara dhe [[Feja islame në Evropë|në Bashkimin Evropian]], ndërsa të tjerët e shohin atë si një përgjigje ndaj shfaqjes së një identiteti global mysliman.
[[Skeda:Graffiti in Israel 6.jpg|parapamje|[[Grafiti]] anti-myslimanë në [[Tel Aviv-Jafa]], [[Izraeli|Izrael]]]]


== Islamofobia dhe ligjërim publik shqiptar ==
Në mesin e shqiptarëve islamofobia ka të krahasuar me vende të tjera që kanë shumicë myslimane, e që rrënjët i ka në vetë-orientalizimin e elitës politike në shekullin 19.<ref>{{Cite web|url=https://observer.al/marredheniet-e-orientalizmit-dhe-islamofobise-ne-shqiperi/|title=Marrëdhëniet e Orientalizmit dhe islamofobisë në Shqipëri|author=[[Enis Sulstarova]]|date=14 maj 2019|website=observer.al|language=sq}}</ref> Në ligjërimin publik shqiptar ky fenomen ka nisur me rënien e diktaturës komuniste dhe me përpjekjen rindërtuese të identitetit të ri shqiptar post-komunist.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://erasmusi.org/2019/06/23/islamofobia-ne-ligjerimin-publik-shqiptar/|title=Islamofobia në ligjërimin publik shqiptar|author=Rezart Beka|date=23 qershor 2019|website=erasmusi.org|language=sq}}</ref>
Në mesin e shqiptarëve islamofobia ka të krahasuar me vende të tjera që kanë shumicë myslimane, e që rrënjët i ka në vetë-orientalizimin e elitës politike në shekullin 19.<ref>{{Cite web|url=https://observer.al/marredheniet-e-orientalizmit-dhe-islamofobise-ne-shqiperi/|title=Marrëdhëniet e Orientalizmit dhe islamofobisë në Shqipëri|author=[[Enis Sulstarova]]|date=14 maj 2019|website=observer.al|language=sq}}</ref> Në ligjërimin publik shqiptar ky fenomen ka nisur me rënien e diktaturës komuniste dhe me përpjekjen rindërtuese të identitetit të ri shqiptar post-komunist.<ref name=":0">{{Cite web|url=https://erasmusi.org/2019/06/23/islamofobia-ne-ligjerimin-publik-shqiptar/|title=Islamofobia në ligjërimin publik shqiptar|author=Rezart Beka|date=23 qershor 2019|website=erasmusi.org|language=sq}}</ref>

== Islamofobia ligjërimin publik shqiptar ==


=== Në Shqipëri ===
=== Në Shqipëri ===

Versioni i datës 24 janar 2021 15:27

Islamofobia është frika, urrejtja ose paragjykimi ndaj fesë islame ose myslimanëve në përgjithësi,[1][2][3] veçanërisht kur shihet si një forcë gjeopolitike ose burim terrorizmit.[4][5]

Kuptimi i termit vazhdon të debatohet dhe disa e çmojnë atë si problematik. Disa studiues e konsiderojnë Islamofobinë si një formë të ksenofobisë ose racizmit, megjithëse legjitimiteti i këtij përkufizimi është i diskutueshëm. Disa studiues e shohin Islamofobinë dhe racizmin si fenomene pjesërisht të mbivendosura, ndërsa të tjerët e kontestojnë marrëdhënien, kryesisht me arsyetimin se feja nuk është racë. Shkaqet dhe karakteristikat e Islamofobisë janë gjithashtu tema të debatit. Disa komentatorë kanë paraqitur një rritje të islamofobisë që rezulton nga sulmet e 11 shtatorit, ngritja e Shtetit Islamik të Irakut dhe Levantit dhe sulmeve të tjera terroriste në Evropë dhe Shtetet e Bashkuara nga ekstremistët islamikë. Disa e kanë shoqëruar atë me praninë e shtuar të myslimanëve në Shtetet e Bashkuara dhe në Bashkimin Evropian, ndërsa të tjerët e shohin atë si një përgjigje ndaj shfaqjes së një identiteti global mysliman.

Grafiti anti-myslimanë në Tel Aviv-Jafa, Izrael

Islamofobia dhe ligjërim publik shqiptar

Në mesin e shqiptarëve islamofobia ka të krahasuar me vende të tjera që kanë shumicë myslimane, e që rrënjët i ka në vetë-orientalizimin e elitës politike në shekullin 19.[6] Në ligjërimin publik shqiptar ky fenomen ka nisur me rënien e diktaturës komuniste dhe me përpjekjen rindërtuese të identitetit të ri shqiptar post-komunist.[7]

Në Shqipëri

Shkrimtari Ismail Kadare me prejardhje nga një familje myslimane gjirokastrite,[8] dhe me paraardhësin nga e ëma bektashiun Hoxhë Dobin duke qenë përfaqësues i rrymës letrare të bejtexhinjve,[9] pasi qe angazhuar që në periudhën e diktaturës komuniste me veprat e tij letrare kundër traditave fetare në frymën e Revolucionit Kulturor,[10] propozoi mos-hapjen e xhamive kur presidenti Ramiz Alia po konsideronte lejimin e lirisë fetare në Shqipëri. Duke e argumentuar se Islami përbën një pengesë në ribashkimin me "familjen evropiane".[11]

Më 1992 u shpreh publikisht "Shqiptarët janë ndër ato popuj që kanë vuajtur njëlloj si prej Komunizmit ashtu edhe prej Islamit." Deklaratë kjo që shkaktoi pakënaqësi dhe si pasojë çoi drejt protestave të zëshme nga diaspora shqiptareNew York.[12] Duke iu bashkuar disa intelektualëve katolikë, ai argumentonte se për të fituar një hapje drejt Evropës, duhej lënë Islami nga popullsia me prejardhje myslimane, e madje edhe të konvertoheshin në të krishterë.[13][7]

Ndonëse i parë klerik i vrarë nga çetat komuniste qe hoxha i Saukut, Selim Brahja,[14] si dhe pushkatimi i 67 ballistëveLushnje pati kriter rrethprerjen,[15] për intelektualë katolikë si Zef Pllumi komunizmi shqiptar ishte një “fundamentalizëm islamik i veshur me maskën e komunizmit”, ndërsa për Ardian Ndrecën komunizmi shqiptar kishte origjinë islamike dhe kjo tregohet nga armiqësia e veçantë e komunistëve ndaj Kishës katolike.[7]

Në Kosovë

Shih edhe

Referime

  • Abdi Baleta (2002). Kush dhe çfarë fshihet pas trillimit "Komunizmi islamik"?. Logos. ISBN 9789951417013.
Citimet
  1. ^ "Islamophobia". lexico.com (në anglisht).
  2. ^ "Islamophobia". dictionary.com (në anglisht).
  3. ^ "Islamophobia". collinsdictionary (në anglisht).
  4. ^ See Egorova; Tudor (2003) pp. 2–3, which cites the conclusions of Marquina and Rebolledo in: "A. Marquina, V. G. Rebolledo, 'The Dialogue between the European Union and the Islamic World' in Interreligious Dialogues: Christians, Jews, Muslims, Annals of the European Academy of Sciences and Arts, v. 24, no. 10, Austria, 2000, pp. 166–68. "
  5. ^ Wike, Richard; Stokes, Bruce; Simmons, Katie (korrik 2016). Europeans Fear Wave of Refugees Will Mean More Terrorism, Fewer Jobs (PDF) (Reportazh) (në anglisht). Pew Research Center. fq. 4. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 27 nëntor 2016. Marrë më 27 nëntor 2016.{{cite report}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  6. ^ Enis Sulstarova (14 maj 2019). "Marrëdhëniet e Orientalizmit dhe islamofobisë në Shqipëri". observer.al.
  7. ^ a b c Rezart Beka (23 qershor 2019). "Islamofobia në ligjërimin publik shqiptar". erasmusi.org.
  8. ^ "A Girl in Exile by Ismail Kadare, Reviewed by John Sutherland". The Times (në anglisht). 19 mars 2016.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  9. ^ Novruz Shehu (11 gusht 2006). "Gjenealogji krijuese hoxhë Dobi, stërgjyshi poet i Kadaresë: duke gërmuar në rrënjët e shpirtit letrar të shkrimtarit të njohur". Shqip. fq. 42. Marrë më 29 tetor 2019.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  10. ^ Olsi Jazexhi (2017). "Albania". përmbledhur nga Egdunas Racius; Antonina Zhelyazkova (red.). Islamic Leadership in the European Lands of the Former Ottoman and Russian Empires: Legacy, Challenges and Change (në anglisht). Brill. fq. 55. ISBN 9789004352681.
  11. ^ Besnik Sinani (11 nëntor 2012). "Frika ndaj Islamit në Shqipëri".
  12. ^ Ke, Jing (tetor 2013). "The four others in I. Kadare's works: a study of the Albanian national identity" (në anglisht). Electronic Theses and Dissertations. fq. 36. {{cite web}}: |ref=harv i pavlefshëm (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht (lidhja)
  13. ^ Nathalie Clayer (1997). "Islam, state and society in post-Communist Albania". përmbledhur nga Hugh Poulton (red.). Muslim Identity and the Balkan State (në anglisht). C. Hurst & Co. Publishers. fq. 133. ISBN 9781850652762.
  14. ^ Butka, Uran (11 nëntor 2016). "Nata e Shën Bartolomeut në Tiranë". rd.al. Marrë më 18 nëntor 2020.
  15. ^ "Agim Musta: Mehmeti e Dushani i zhveshën ballistët para se t'i pushkatonin". gazetamapo.al. Intervistuar nga Valentina Madani. 30 tetor 2016.