Angjelina Araniti: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Browse history interactively
[Redaktim i kontrolluar][Redaktim i kontrolluar]
← Redaktim më i vjetërNdryshimi më pas →
Content deleted Content added
PamorTekst wiki
vNo edit summary
Lidhje të jashtme të shpëtuara: 1 Lidhje të jashtme të etiketuara si të vdekura: 0) #IABot (v2.0.8.1
Rreshti 5: Rreshti 5:
==Jeta==
==Jeta==
[[Skeda:Civot sa mostima svete Angeline.jpg|parapamje|Relike me eshtrat e Shën Angjelinës në [[Manastiri i Krushedolit|Manastirin e Krushedolit]]]]
[[Skeda:Civot sa mostima svete Angeline.jpg|parapamje|Relike me eshtrat e Shën Angjelinës në [[Manastiri i Krushedolit|Manastirin e Krushedolit]]]]
Angjelina Aranit Komneni u lind në [[Berati|Berat]], në kohën kur shumica e shqiptarëve ishin të [[Kisha Ortodokse Lindore|krishterë ortodoksë]]<ref>{{Cite web |url=http://www.roca.org/OA/34/34k.htm |title=Lives of the Serbian Saints, by Voyeslav Yanich |accessdate=5 prill 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140427031952/http://www.roca.org/OA/34/34k.htm |archivedate=27 prill 2014 |url-status=dead }}</ref> dhe ishte bija e gjashtë e fisnikut [[Arianit Komneni|Gjergj Arianit Komneni]].<ref>{{cite web|url=http://www.albanianhistory.net/texts16-18/AH1515.html|title=John Musachi: Brief Chronicle on the Descendants of our Musachi Dynasty|last=Musachi|first=John|year=1515|accessdate=3 tetor 2010|archive-date=10 shtator 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100910095427/http://www.albanianhistory.net/texts16-18/AH1515.html|url-status=dead}}</ref> Angjelina ishte e motra e [[Donika Kastrioti]]t, e cila ishte gruaja e [[Gjergj Kastrioti (Skënderbeu)|Gjergj Kastrioti Skënderbeut]].<ref name=Elsie>{{cite book|last=Elsie|first=Robert|title=A dictionary of Albanian religion, mythology and folk culture|url=http://books.google.com/books?id=aAtQZ0vjf5gC&printsec=frontcover&source=gbs_slider_thumb#v=onepage&q&f=false|year=2000|publisher=New York University Press|isbn=0-8147-2214-8|page=9}}</ref> Angjelina u martua me udhëheqësin serb [[Stefan Brankoviq]] (afro. 1460—1461) në [[Shkodra|Shkodër]],<ref name="pirroprifti">{{cite web | url = http://www.zemrashqiptare.net/news/id_19243/rp_0/act_print/rf_1/Printo.html | title = Shënjtorja Ortodokse Shqiptare Angjelina Araniti (Komneni), dhe Kisha Ortodokse Shqiptare|author=Pirro Prifti|date = 31 dhjetor 2010|accessdate=5 prill 2013}}</ref> të birin e despotit serb [[Gjuragj Brankoviq]] (afro. 1427—1456).<ref name=Antiochian>[http://www.antiochian.org/node/19134 St. Angelina of Serbia]</ref><ref>[http://www.saintstevens.org/history.htm Saint Angelina of Serbia]</ref>
Angjelina Aranit Komneni u lind në [[Berati|Berat]], në kohën kur shumica e shqiptarëve ishin të [[Kisha Ortodokse Lindore|krishterë ortodoksë]]<ref>{{Cite web |url=http://www.roca.org/OA/34/34k.htm |title=Lives of the Serbian Saints, by Voyeslav Yanich |accessdate=5 prill 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140427031952/http://www.roca.org/OA/34/34k.htm |archivedate=27 prill 2014 |url-status=dead |access-date=5 prill 2013 |archive-date=27 prill 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140427031952/http://www.roca.org/OA/34/34k.htm }}</ref> dhe ishte bija e gjashtë e fisnikut [[Arianit Komneni|Gjergj Arianit Komneni]].<ref>{{cite web|url=http://www.albanianhistory.net/texts16-18/AH1515.html|title=John Musachi: Brief Chronicle on the Descendants of our Musachi Dynasty|last=Musachi|first=John|year=1515|accessdate=3 tetor 2010|archive-date=10 shtator 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100910095427/http://www.albanianhistory.net/texts16-18/AH1515.html|url-status=dead}}</ref> Angjelina ishte e motra e [[Donika Kastrioti]]t, e cila ishte gruaja e [[Gjergj Kastrioti (Skënderbeu)|Gjergj Kastrioti Skënderbeut]].<ref name=Elsie>{{cite book|last=Elsie|first=Robert|title=A dictionary of Albanian religion, mythology and folk culture|url=http://books.google.com/books?id=aAtQZ0vjf5gC&printsec=frontcover&source=gbs_slider_thumb#v=onepage&q&f=false|year=2000|publisher=New York University Press|isbn=0-8147-2214-8|page=9}}</ref> Angjelina u martua me udhëheqësin serb [[Stefan Brankoviq]] (afro. 1460—1461) në [[Shkodra|Shkodër]],<ref name="pirroprifti">{{cite web | url = http://www.zemrashqiptare.net/news/id_19243/rp_0/act_print/rf_1/Printo.html | title = Shënjtorja Ortodokse Shqiptare Angjelina Araniti (Komneni), dhe Kisha Ortodokse Shqiptare|author=Pirro Prifti|date = 31 dhjetor 2010|accessdate=5 prill 2013}}</ref> të birin e despotit serb [[Gjuragj Brankoviq]] (afro. 1427—1456).<ref name=Antiochian>[http://www.antiochian.org/node/19134 St. Angelina of Serbia]</ref><ref>[http://www.saintstevens.org/history.htm Saint Angelina of Serbia]</ref>


Njohja e saj me Stefanin e verbër, djalin e Despotit të Sërbisë, ndodhi më 1460 kur ai erdhi për vizitë tek [[Skënderbeu]].
Njohja e saj me Stefanin e verbër, djalin e Despotit të Sërbisë, ndodhi më 1460 kur ai erdhi për vizitë tek [[Skënderbeu]].

Versioni i datës 9 tetor 2021 10:17

Ky artikull është rreth Ky artikull bën fjalë për jetën e shenjtores Angjelina nga familja e aranitëve dhe jo për motrën e Skënderbeut Angjelina Kastriotin.. Për përdorime të tjera, shiko Angjelina Araniti (kthjellim).

Angjelina Araniti Komneni (l. shek. XV, Berat - v. 30 korrik 1520, Krushedoli; shqip: Angjelina Arianit Komneni, Shën Angjelina, Shën Angjelina e Krujës (?), Shën Angjelina e Arbërisë, serbisht: Angelina Branković, Мати Ангелина, Ангелина Бранковић, Shën Angjelina e Serbisë) ishte një despoteshë e shekullit XV, bashkëshortja e despotit serb Stefan Brankoviq. Ajo rridhte nga një familje fisnike shqiptare dhe ishte kunatë e Skënderbeut. Për jetën e saj të devotshme ajo është shpallur shenjtore dhe nderohet si e tillë nga Kisha ortodokse serbe.

Jeta

Relike me eshtrat e Shën Angjelinës në Manastirin e Krushedolit

Angjelina Aranit Komneni u lind në Berat, në kohën kur shumica e shqiptarëve ishin të krishterë ortodoksë[1] dhe ishte bija e gjashtë e fisnikut Gjergj Arianit Komneni.[2] Angjelina ishte e motra e Donika Kastriotit, e cila ishte gruaja e Gjergj Kastrioti Skënderbeut.[3] Angjelina u martua me udhëheqësin serb Stefan Brankoviq (afro. 1460—1461) në Shkodër,[4] të birin e despotit serb Gjuragj Brankoviq (afro. 1427—1456).[5][6]

Njohja e saj me Stefanin e verbër, djalin e Despotit të Sërbisë, ndodhi më 1460 kur ai erdhi për vizitë tek Skënderbeu.

Angjelina dhe Stefani patën dy djem Gjergjin (Maksim) e Joanin[4] dhe dy (ose tre) vajza Maria, Milica (e ndoshta dhe Irena). Zonja Angjelina dhe despoti Brankoviq u larguan për në territoret e Lidhjes së Lezhës dhe më pas në Friuli, Itali, kur Despotati serb dhe territoret e Lidhjes u pushtuan nga Perandoria Osmane.[3] Territori i despotatit që nga viti 1459 ishte nën pushtimin osman.

Stefan Stefan Brankoviq vdiq në vitin 1476. Në vitin 1485, me shpalljen e të birit, Gjergjit, despot titullar i Despotatit serb në ekzil Angjelina shkoi në Mbretërinë e Hungarisë. Me vete mori edhe eshtrat e të shoqit. Mbreti hungarez Mateja i jep në pronësi qytetin dhe pasurinë e Kupinovës në Vojvodinë. Duke parë se ajo vetë nuk ishte në gjendje të mbante të gjithë manastiret, i shkruan një letër prekëse Princit të Madh të Moskës, Vasilit III Ivanoviq:

Pushteti tonë po i vjen fundi, ndërsa tëndi sa vjen e rritet. Prandaj edhe të marresh përsipër detyren tonë për tu përkujdesur e ndihmuar Kishat edhe manastiret e shenjta, të ngritura prej të parëve tuaj të pershpirtshem edhe të mitë.

— Letër e Angjelinës drejtuar Princit të Moskës, Vasilit III Ivanoviq

Me ndihmat që dërgoi Vasili III, Angjelina ndërtoi Manastirin e Krushedolit dhe disa manastire të tjerë. Besohet se ndërtimi i këtij manastiri filloi në vitin 1509. Më vonë Angjelina u bë murgeshë në Manastirin e Krushedolit, në malin Frushka Gora, Syrmia, ku edhe vdiq në fillim të shek. XVI.[3] Eshtrat e saj u ruajtën në këtë manastir. Më 1716, kur turqit u vunë zjarrin këtyre kishave dhe manastireve, murgeshat arritën ta shpëtojnë vetëm një pjesë të eshtrave të Shën-Angjelinës, dorën e majtë, që sot e kësaj dite ruhet në kivotin e kishës së Manastirit të Krushedolit.[4]

Ajo nderohet si shenjtore nga Kisha ortodokse serbe me emrin Shën Angjelina e Serbisë dhe dita e saj festohet më 30 korrik dhe më 10 dhjetor.[3][5] Kulti i saj dhe i bashkëshortit të saj Stefanit si shenjtorë, u ngritën për shkak të jetës së vuajtur që kaluan. Angjelina gjatë gjithë jetës u përpoq të ndihmojë të varfërit. Ajo shkroi një hagiografi të njohur si Hagiografia e Nënë Angjelinës (serbisht: Житије мајке Ангелине).

Mirënjohje

Kisha ortodokse serbe e ka shpallur Angjelinën shenjtore dhe kremton diten e saj më 12 gusht/30 korrik dhe 23/10 dhjetor. Shumë kisha të tjera në Serbi mbajnë ikona ose emrin e saj. Manastiri në Prats-de-Mollo-la-Preste, Francë mban një statujë të Angjelinës. Rrethanat se si është vendosur një statujë ortodokse në një manastirn katolik ende nuk dihen. Në Beograd një rrugë mban emrin majke Angeline (serbisht: Мати Ангелина) 44°47′18″N 20°31′09″E / 44.788308°N 20.519146°E / 44.788308; 20.519146.

Literatura

Artikuj gazete
Dokumente dhe libra
  • Elsie, Robert (2000). A dictionary of Albanian religion, mythology and folk culture. New York University Press. fq. 9. ISBN 0-8147-2214-8. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  • Slobodan Mileusnić: Serbët e shenjtë (serbisht: Свети Срби/Sveti Srbi) , Novi Sad 2000

Lidhje të jashtme

Referimet

  1. ^ "Lives of the Serbian Saints, by Voyeslav Yanich". Arkivuar nga origjinali më 27 prill 2014. Marrë më 5 prill 2013. {{cite web}}: |accessdate= dhe |access-date= është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!); |archivedate= dhe |archive-date= është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!); |archiveurl= dhe |archive-url= është specifikuar më shumë se një herë (Ndihmë!); Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ Musachi, John (1515). "John Musachi: Brief Chronicle on the Descendants of our Musachi Dynasty". Arkivuar nga origjinali më 10 shtator 2010. Marrë më 3 tetor 2010. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  3. ^ a b c d Elsie, Robert (2000). A dictionary of Albanian religion, mythology and folk culture. New York University Press. fq. 9. ISBN 0-8147-2214-8. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ a b c Pirro Prifti (31 dhjetor 2010). "Shënjtorja Ortodokse Shqiptare Angjelina Araniti (Komneni), dhe Kisha Ortodokse Shqiptare". Marrë më 5 prill 2013. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  5. ^ a b St. Angelina of Serbia
  6. ^ Saint Angelina of Serbia
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Angjelina_Araniti&oldid=2260997"