Vikingët

Vikingët në betejat e tyre të njëpasnjëshme

Giusi Grimaudo

Populli që jetonte në një mjedis të egër afër brigjeve të Mesdheut

Q ë nga viti 800 deri në vitin 1100, vikingët u shpërndanë në të gjithë Europën me famën e tyre si luftëtarë. Ata arritën deri në territorin e Kanadasë duke dhënë kështu prova të jashtëzakonshme të të qënit marinar të vërtetë. Ky popull ishte sëbashku me mjaft tribu nomadë dhe nga Europa Veriore. Vikingët kanë kontribuar në mënyrë indirekte në progresin e qytetërimit perëndimor. Një gjë mund të thuhet me bindje përsa i përket kushteve të jetesës së vikingëve. Ata jetonin në një vend me natyrë të egër duke mos folur për bregdetin në të cilin fuqia e natyrës të inponon edhe sot frikë dhe respekt. Duke i hedhur një sy hartës gjeografike të këtij rajoni, madhështia e këtyre gjireve të bën të mendosh aktivitetin e fortë hidrik të oqeanit Atlantik. Në fakt, deti në veri karakterizohet nga një fund relativisht i ulët i cili lidhet në mënyrë të papritur me thellësitë marramendëse të Oqeanit Atlantik. Pasojë e kesaj janë dallgët pesëmbëdhjetë metra të larta të cilat ndihmohen nga një erë që arrin deri në 240 km/orë, ndërsa rrymat detare lëvizin deri në 8 nyje. Gjiri është edhe shumë i peshkueshëm dhe kjo është ndoshta arsyeja për të cilën vikingët peshkonin në këto ujëra ekstremisht të rrezikshme. Emri vikingë ndoshta e ka prejardhjen nga termi skandinav ?Vik?. Ata ishin tributë nomadë të popujve të ndryshëm të Europës Veriore mes të cilëve dhe Sasoni, Iuti dhe Angli ku në breza kishin origjinë vikinge. Vikingët tronditën tokën europiane dhe afrikano veriore. Motivet që i shtynë këta njerëz të jetojnë në Detin e Zi sipas historianëve janë dy: Në njërën anë nevoja për të gjetur toka që mund të lejonte zgjerimin demografik të tribuve dhe nga ana tjetër specializimi teknik në ndërtimin e anijeve. Kurioziteti i shtyu vikingët të shkonin në Irlandë dhe më pas në Angli. Sikur të ishin duke ndjekur një skemë apo itinerar preciz ata vazhduan në Francë, Spanjë duke kaluar ?Kolonitë e Herkulit? në vitin 859, e më pas në gjirin e detit Mesdhe. Në vitin 860 vikingët mbërrijnë edhe në Itali e pikërisht në Romë. Por këtë radhë nuk ishin shumë me fat ose më mirë të themi nuk ishin të informuar. Për tre pjesët e para të shekullit IX, vikingët fituan mjaft beteja dhe ishin të ngazëllyer nga fuqitë dhe aftësia e tyre. Vetëm Spanja doli një problem për ta.

Ndër përshkrimet më të hershme për vikingët, paraardhësit të popujve skandinav sidomos të suedezëve, danezëve dhe norvegjezëve, është një mysliman i quajtur Ibn Fadlan. Në librin e tij ?Risala? në vitin 922, si i dërguar i kalifit të Bagdatit do të përshkruante një varrim të një prijësi viking. Jo vetëm kaq, ai do të përshkruajë edhe ritet dhe traditat e vikingëve sic i kishte vështruar afër brigjeve të Volgës, lum në Rusinë e sotme. Gjithë teksti i tij mund të lexohet i përkthyer në gjuhën suedeze në librin Araber, Vikingar, vwringar nga Stig Wikander, Stockholm 1978. Mund të paramendohet se si i ka parë cuditshëm Ibn Fadlani paganët, vikingët, skandinav. Fjetja e disa meshkujve radhazi me një grua, mos pastrimi, pija e madhe alkoolike etj, etj, rite tipike pagane, e kishin tmerruar atë.

Rrëfimi për vikingët njihet si një ndër përshkrimet më të hershme dhe më autentike në Suedi dhe Skandinavi. Vikingët karakterizohen si njerëz të lundrimeve nëpër dete dhe lumenj. Si të tillë, duke pasur parasysh klimën e ftohtë të Skandinavisë, gjithmonë ishin të përkushtuar ndaj plackitjeve detare por edhe marrëdhënieve tregtare. Për plackitje për shembull, nami i tyre do të mbërijë deri në Andalusi kurse për tregti me myslimanët përreth kalifatit të Bagdatit. Kjo dëshmohet nga zbulimet arkeologjike për monedhat dhe zbukurimet të gjetura përreth qarkut lindor të Suedisë, pikerisht rreth brigjeve të detit Balltik.

Mendohet se origjina e emrit VICHING derivon nga idioma te ndryshme me origjina te ndryshme: - wic (anglosaksone) e wik (franko) = treg, vend tregu - vicus (latinisht) = banues qyteti - vik = i korrespondon 1 province norvegjese - Vig = lufte

Quheshin ndryshe : - Normanni = njerez te veriut - Ascomanni = - Madjus = demone pagane ( quheshin keshtu nga arabet) - Runii o Runici= pasi perdorninn Runat qe do te thote "pershperitje" te perdorura edhe nga gjermaniket (tekse qe perdoreshin si guide dhe shembuj)

Qendrat e espansionit Viking: Popullio viking identifikohet sot ne banoret e Danimarkes veriore, Suedise e Norvegjise dhe kan patur influenca celte dhe gjermanike, Piratet nordik kishin zakonisht vende precise ku arrinin ne menyre qe te mos demtonin njeri-tjetrin. - nga Danimarca shkonin ose drejt Anglise ose drejt brigjeve franke e spanjolle - nga Suedia u ngulen mbi brigjet e balltikut nga ku u shtyne ne brendesi, drejt rusise dhe detit te zi - nga Norvegjia sulmonin scocine, dhe me vone krijuan ngulime ne Groenland dhe Island dhe nga aty arriten ne Labrador e Terranova. Vikinget konsideroheshin me superdhunti dhe te shendeteshem qe nga lindja, ishin 1 popull luftetaresh (ketu i njajne shume shqipove) dhe gjigandesh ne gjatesi (dhe ne fakt mesatarja ishte 1.70 m) ne krahasim me popujt e vendeve te tjera europiane dhe orientale. --Veshjet e Femrave: Siper 1 kemishe prej lini kishin 1 veshje te formuar nga 2 pjese te bashkuara nga 2 kapse, dhe 1 mantel pa menge dhe te gjat deri pak posht gjurit. --Burrat vishnin kryesisht 1 tunik te gjate prej lini ose leshi me menge te gjata, pelice qe e mbanin vetem ne 1 shpatull, dhe krahet deri ne shpatull ishin te mbushura me tatuazhe ose vizatime te ndryshme, u pelqenin bizhuterite : unaza, byrzylyke ne forme spirale ose diadema.

Burimi: http://www.forumi.zeriyt.com/index.php/topic,7953.0.html