Kabala: Dallime mes rishikimesh
[redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Purodha (diskuto | kontribute) v Interwiki: + ar, az, oc, zh × it |
|||
Rreshti 69: | Rreshti 69: | ||
[[Category:Kabala]] |
[[Category:Kabala]] |
||
[[Category:Panteizëm]] |
[[Category:Panteizëm]] |
||
[[af:Kabbalah]] |
[[af:Kabbalah]] |
||
[[ar:قبالاه]] |
|||
⚫ | |||
[[bg:Кабала]] |
[[bg:Кабала]] |
||
[[ca:Càbala]] |
[[ca:Càbala]] |
||
Rreshti 78: | Rreshti 79: | ||
[[de:Kabbala]] |
[[de:Kabbala]] |
||
[[en:Kabbalah]] |
[[en:Kabbalah]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[eo:Kabalo]] |
[[eo:Kabalo]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[fa:کابالا]] |
[[fa:کابالا]] |
||
⚫ | |||
[[fr:Kabbale]] |
[[fr:Kabbale]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[he:קבלה]] |
[[he:קבלה]] |
||
[[ |
[[id:Kabala]] |
||
[[it:Cabala (esoterismo)]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[lt:Kabala]] |
[[lt:Kabala]] |
||
⚫ | |||
[[nl:Kabbala]] |
[[nl:Kabbala]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[nn:Kabbalá]] |
[[nn:Kabbalá]] |
||
[[no:Kabbala]] |
|||
⚫ | |||
[[pl:Kabała]] |
[[pl:Kabała]] |
||
[[pt:Cabala]] |
[[pt:Cabala]] |
||
Rreshti 99: | Rreshti 102: | ||
[[sk:Kabala]] |
[[sk:Kabala]] |
||
[[sl:Kabala]] |
[[sl:Kabala]] |
||
⚫ | |||
[[sv:Kabbala]] |
[[sv:Kabbala]] |
||
[[tr:Kabbala]] |
[[tr:Kabbala]] |
||
[[yi:קבלה]] |
[[yi:קבלה]] |
||
[[zh:卡巴拉]] |
Versioni i datës 20 janar 2008 22:17
Kabala (hebr. קַבָּלָה, kabala-h = marrje, pranim) është një grup besimesh dhe ushtrimesh ezoterike që i përkasin trashëgimisë hebraike të shpjegimieve të Biblës dhe vëzhgimeve fetare. Mbahet si autoritare dhe e besueshme nga shumica e hebrenjve ortodoksë, megjithëse tradicionalisht është e kufizuar për shkollarët e martuar që studiojn Talmudin.
Kabala përdoret nga hebrenjtë ortodoksë për të studiuar kuptimin e brendshëm të Torahs. Studimi i Toras tradicionalisht ndahet në katër rrafshe:
- Peshat, kuptimi sipërfaqësor i shkrimit;
- Remez, përafri apo nënkuptime në shkrim;
- Derash, një mënyrë rabinike apo midrashike e leximit të mësimeve të reja ne shkrim;
- Sod, leximi i fshehtë mistik i sekreteve brenda Toras.
Studimi i sekreteve të brendëshme të Toras (Sod) quhet Kabala.
Prejardhja e emërtimit të sotëm Kabbalah është e panjohur dhe hamendësohet t´i përkasë filozofit dhe poetit izraelit Solomon ibn Gabirol (1021 - 1058) apo mësuesit dhe studiuesit të Toras Bahja ben Asher, i cili jetoi në shekullin e 13 në Spanjë.
Ngaqë përkufizimi është në thelb ezoterik, nuk ka ndonjë dëshmi të njohur (përfshi këtu edhe një enciklopedi) që mund të japë një shpjegim të plotë, të saktë e të përpiktë mbi kabalan. Megjithëkëtë, disa shkollarë hebrenj, ndër më të njohurit Gershom Sholem, Artur Grin, Daniel Mat dhe Moshe Ideli i kanë kthyer tekstet kabalistike në objekte të hulumtimit shkollar modern. Disa shkollarë, ndër më të spikaturit Gershom Sholemi dhe Martin Buber argumentojnë se Judaizmi Hasidik i sotëm riparaqet një popullarizim të Kabalas. Sipas përkrahësve të saj, një kuptim i brendshëm dhe mjeshtëri e Kabalas e shpie dikë më pranë Perëndisë dhe pasuron përvojën e dikujt të shkrimeve dhe ligjeve të shenjta hebraike.
Kabala është përçuar gojarisht nga brezi në brez me qindra e mjëra vjet, dhe dokumenton shkrime të pasura kabalistike të përçimeve të elementeve të ndryshëm, ndër ta gnostikë, neoplatonikë dhe të krishterë
Pak histori
Misticizmi judaik
Mësimet mistike në periudhën talmudike
Në mesjetë
Periudha e hershme moderne
Sot
Diagramet kabalistike
Konceptet
Tekstet
Kritika
Shiko edhe
Tema dhe emërtime
Kabalistë të njohur
- Nathan Adler
- Abraham Abulafia
- Baruh Ashlag
- Jehuda Ashlag
- Abraham Azulai
- Samuel Ben-Or Avital
- Moses ben JaKob Kordovero
- Israel ben Eliezer
- Solomon ibn Gabirol
- Jozef ben Abraham Gikatilla
- Meir ben Ezekiel ibn Gabbai
- Jitzhak Kaduri
- Jozef Karo
- Moses de Leon
- Isaak Luria
- Elijah ben Solomon
- Baba Sali
- Çaim Vital
- Simeon bar Yohai
Kabalistë modernë
Lidhje të jashtme
- Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead.Libraria virtuale judaike: Kabbalah.
- Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead.Kabbalah ne Anglisht
- Transclusion error: {{En}} is only for use in File namespace. Use {{lang-en}} or {{in lang|en}} instead.Mesoni kabbalah. Nga Xhej Majkelson.