Lumi i Moravës së Binçës: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Rreshti 3: Rreshti 3:
Morava e Binçes rrjedh nëpër fushen e [[Anamorava|Anamoravës]] nëpër [[Velekincë]] e deri në ngushticen e [[Konçuli]]t kalon në [[Lugina e Preshevës|Luginën e Preshevës]] ku pas 49 km gjatësi i bashkohet Morava e Vogel e [[Preshevë]]s në afërsi të [[Bujanoci]]t.
Morava e Binçes rrjedh nëpër fushen e [[Anamorava|Anamoravës]] nëpër [[Velekincë]] e deri në ngushticen e [[Konçuli]]t kalon në [[Lugina e Preshevës|Luginën e Preshevës]] ku pas 49 km gjatësi i bashkohet Morava e Vogel e [[Preshevë]]s në afërsi të [[Bujanoci]]t.


Prej fshatit [[Pisjani|Pisjan]] derite [[Dobërçani]] (Mireshi) , Morava e thellon shtratin e saj në formacione të vjetra të paleozoikut, duke formuar grykën e gjatë 16 km, të quajtur Gryka e Gjilanit. Me të dalë prek kësaj gryke , Morava zgjeron shtratin e vet në gjatësi prej 10 km. Në këtë pjesë merr degen e majtë Krivarekën dhe së bashku me Moraven formon Grykën e [[Konçuli]]t dhe del në teritorin e [[Lugina e Preshevës|Luginës së Preshevës]].
Prej fshatit [[Pisjani|Pisjan]] deri te [[Dobërçani]] (Mireshi) , Morava e thellon shtratin e saj në formacione të vjetra të [[paleozoiku]]t, duke formuar grykën e gjatë 16 km, të quajtur [[Gryka e Gjilanit]]. Me të dalë prek kësaj gryke , Morava zgjeron shtratin e vet në gjatësi prej 10 km. Në këtë pjesë merr degen e majtë Krivarekën dhe së bashku me Moraven formon Grykën e [[Konçuli]]t dhe del në teritorin e [[Lugina e Preshevës|Luginës së Preshevës]].


Morava e Binçes i takon pellgut të [[Deti i Zi|Detit të Zi]]. Bashkohet me Moravën Perendimore të cilat bashkohen dhe derdhen në [[Danubi|Danub]] e pastaj në [[deti i Zi|Detin e Zi]].
Morava e Binçes i takon pellgut të [[Deti i Zi|Detit të Zi]]. Bashkohet me Moravën Perendimore të cilat bashkohen dhe derdhen në [[Danubi|Danub]] e pastaj në [[deti i Zi|Detin e Zi]].

Versioni i datës 20 nëntor 2008 17:09

Morava e Binçes është lum në Kosovë. Morava e Binçes buron në Malet e Karadakut (Malet e Zeza) në teritorin e Maqedonisë në jug të Vitisë e në veri të Shkupit. Dy rrjedha formojnë Prronin e Madh, i cili kur të kalon kufirin njihet si Morava e Binçes. Emrin e ka marr nga vendbanimi Binçë.

Morava e Binçes rrjedh nëpër fushen e Anamoravës nëpër Velekincë e deri në ngushticen e Konçulit kalon në Luginën e Preshevës ku pas 49 km gjatësi i bashkohet Morava e Vogel e Preshevës në afërsi të Bujanocit.

Prej fshatit Pisjan deri te Dobërçani (Mireshi) , Morava e thellon shtratin e saj në formacione të vjetra të paleozoikut, duke formuar grykën e gjatë 16 km, të quajtur Gryka e Gjilanit. Me të dalë prek kësaj gryke , Morava zgjeron shtratin e vet në gjatësi prej 10 km. Në këtë pjesë merr degen e majtë Krivarekën dhe së bashku me Moraven formon Grykën e Konçulit dhe del në teritorin e Luginës së Preshevës.

Morava e Binçes i takon pellgut të Detit të Zi. Bashkohet me Moravën Perendimore të cilat bashkohen dhe derdhen në Danub e pastaj në Detin e Zi.

I tërë pellgu i Moravës së Binçës me degët e saj përfshinë sipërfaqen prej 1.156 km2


Prurja mesatare mujore në Moravën e Binçës në mënyrë të theksuar fillon të rritet nëmuajin shkurt, kur prurja është më e madhe se ajo e janarit për 2,89 m3 /sek në Domoroc dhe 356 m3/sek në Kërmjan. Krahasuar me muajin shkurt- mars kjo prurje në lokalitetin e parë është më e madhe për 2,35 m3/sek e në Kërmjan për 2,20 m3/sek, kur në këto lokalitete arrinë lartësia më e madhe e prurjes, në muajin mars. Minimumi i prurjes është shënuar në muajin gusht në të dy lokalitetet. Prej maksimunmit të prurjeskjo e gushtit është më e vogël për më se 12 herë në Domoroc dhe 8 herë në Kërmjan. Në bazë të kësaj mund të përfundohet se në Moravën e Binçës prurja më e madhe është në mars dhe në shkurt e më e vogël në gusht dhe në shtator.

Degët e djathta të Moravës së Binçës janë lumi Letnica, Karadaku, Pisjani dhe Llapusha. Dallohen si lumenj të shkurtër, të rrëmbyeshëm, me lugina të thella dhe të ngushta, me fuqi të theksuara erosive.

Degë të majta të Moravës së Binçës janë ajo e Zhitisë, Cërrnica, Livoqit dhe Krivareka ( Lumi i Shtrembër). Ky i fundit dallohet prej të gjtha degëve jo vetëm për nga gjatësia dhe prurja , por edhe me madhësi të pellgut ( 612 km2).

Veçori e përgjithshme e degëve të Moravës së Binëës është intenziteti i madh i erozionit dhe procesit të akumulimit në pjesën e poshtme të fushës së Gjilanit. Sidomos dallohet lumi i Letnicës dhe i Përlepnicës për veprimin e roziv dhe procesit të akumulimit të materialit të sjellë.

shih edhe

Burimi i të dhënave

  • Gjeografia Regjionale e Kosovës, Dr. Riza Çavolli, Prishtinë 1997.