Diskutim:Gadishulli Arabik

Arabia është termë historik dhe politik që nënkupton gadishullin arabë me një sipërfaqe diku 3,5 milion km². Gadishulli paraqet lidhjen në mes të Afrikës dhe Azisë tekë gryka e Suezit.

Arabia është një rrafshnaltë (1 000 m mbi n. d) e rrethuar nga brigjet që e lëshojnë të derdhet në linde. Ka një klimë ekstreme të thatë, vetëm në brigjet bregdetare Jemen dhe Omanë ka tokë të frytshme. Në brendi të shkretës ka oaza dhe në fund kalon në stepa.

Arabia ka rezervarë të mëdha të naftës dhe është e njohur për qytetet e shenjta të fesë së myslimanëve Mekën dhe Medinën. Në hapësirën e Arabisë sot ndodhen disa shtete si Arabia Saudite, Jemeni, Omani, Emiratet e Bashkuara Arabe, Katari, Bahrania dhe Kuvajti ndërsa pjesërisht Iraku dhe Jordania.

Historia

Artikulli kryesor : Historia arabe

Me paraqitjen e Muhamedit rreth viteve 600, Arabia hynë me të madhe në histori, më parë ishte e pa përmendur. Feja islame, fiseve të shkretëtirës ju japi fuqinë shtytëse politike (luftën e kundër të pa feve). Në Azi, Afrikë dhe Spanjë për një kohë të shkurtë u krijuan mbretëri arabe të cilat e arrin kulmin në shekullin e VII. Nga shekulli X deri XII shpërbëhet Perandoria arabe në pjesë të dinastive dhe luftojnë kundër Kryqëzatës. Pjesa e brendshme e Arabisë mbeti e copëtuar nga popujt endacakë (Beduinët). Në shekullin e XVI Arabia dhe popujt endacakë i nënshtrohen perandorisë Osmane, sundim i cili zgjati deri në lëkundjet e luftës së parë botërore. Mbretëria e Hixhasë e ngritur me ndimen e Britanikëve nuk mundej të përmbahej. Sunduesi i Arabisë së brendshme Ibn Saud e pushtojë më 1924/1925 mbretërinë e krijuar. Nga vitet 1930/32 deri më 1971 vendet arabe shpallin pavarësinë, shumica e bënë këtë në vitet e ´30-ta (Arabia Saudite, Iraku, Kuvajti, Bahrania) me ndihmën e pasurimit nga eksportimi i naftës. Gjatë kohës së tensioneve në mes të tradicionalistëve myslimanë, nacionalistëve arabë dhe problemit palestinezë Arabia kthehet në regjion lufte.

ar:شبه الجزيرة العربية arc:ܐܪܒܝܐ ast:Arabia bg:Арабски полуостров bs:Arapsko poluostrvo ca:Aràbia cs:Arabský poloostrov cv:Арави çурутравĕ cy:Arabia da:Arabiske Halvø de:Arabische Halbinsel el:Αραβία en:Arabian Peninsula eo:Arabio es:Arabia et:Araabia eu:Arabia fa:شبه‌جزیره عربستان fi:Arabian niemimaa fr:Arabie frp:Pèninsula arabica gl:Península de Arabia he:חצי האי ערב hi:अरबी प्रायद्वीप hr:Arapski poluotok hsb:Arabska połkupa hu:Arab-félsziget id:Jazirah Arab io:Arabia is:Arabíuskaginn it:Penisola araba ja:アラビア半島 jv:Semenanjung Arab ko:아라비아 반도 ku:Nîvgirava Erebîstanê kw:Arabi la:Arabia lb:Arabesch Hallefinsel lij:Arabbia (region) lt:Arabijos pusiasalis lv:Arābijas pussala mk:Арапски полуостров ml:അല്‍ ജസീറ ms:Semenanjung Arab nl:Arabisch Schiereiland nn:Den arabiske halvøya no:Den arabiske halvøy oc:Arabia os:Аравиаг æрдæгсакъадах pl:Półwysep Arabski pt:Arábia ro:Peninsula Arabică ru:Аравийский полуостров sh:Arabija simple:Arabian Peninsula sk:Arabský polostrov sr:Арабијско полуострво sv:Arabiska halvön sw:Bara Arabu th:คาบสมุทรอาหรับ tr:Arap Yarımadası uk:Аравійський півострів vi:Bán đảo Ả Rập wo:Arabi zh:阿拉伯半岛 zh-yue:阿剌伯半島