Hekurudha: Dallime mes rishikimesh

Browse history interactively

[redaktim i pashqyrtuar]

← Redaktim më i vjetër Ndryshimi më pas →

Content deleted Content added

PamorTekst wiki

Inline

Versioni i datës 10 shkurt 2009 13:57

Hekurudha është "rruga" mbi të cilën kalon treni. Kjo rrugë është e ndërtuar posaqërisht për kalmin e trenave dhe të asnjë mjeti tjetër transportues. Është e përbërë nga dy binarë të hekurt të cilët janë të shtrirë paralelisht njëri me tjetrin. Këto binarë janë të përforcuar mbi shtylla të shtrira betoni ose druri. Nën to dhe në pjesët anësore zakonisht shtrohen gurë të vegjël me qëllim të përforcimit shtesë të binarëve si dhe pamundësimit të rritjes së bimëve dhe mënjanimin e ngritjes së pluhurit.

Historia

Hekurudhat botërore

Hekurudha në Shqipëri

Historiku

Linjat e para hekurudhore në Shqiperi ishin linja minerare dhe ushtarake me skartament të ngushtë, të ndërtuara ndërmjet viteve 1917 dhe 1930, nga austro – hungarezet dhe italianet.

Ndërtimi i një sistemi hekurudhor me skartament standard, filloi në vitin 1947 dhe vazhdoi me shpejtësi për të arritur në përmasat e tij aktuale prej 677 km, në vitin 1987.

Rrjeti hekurudhor shtrihet nga Porti i Durresit, në Detin Adriatik, dhe shkon në tre drejtime: në veri drejt kufirit Shqiptaro – Malazez në Han të Hotit, në jug drejt Ballshit dhe Portit të Vlorës dhe në lindje drejt Pogradecit, pranë kufirit me Maqedoninë. Hekurudha mbulon zonat më të populluara industriale dhe të banimit.

Hekurudhat Shqiptare u ndërtuan gjatë periudhës së ekonomisë me planifikim të centralizuar, ku Qeveria vendoste kufizime shumë të forta mbi llojet e tjera të transportit. Pronësia e autoveturave ishte e ndaluar dhe, në rrugët që kalonin paralel me hekurudhën, ishin të ndaluara trafiku i autobusëve dhe lëvizjet e mallrave në një gjatësi mbi 11 km.

Ekzistonin një numër industrish prodhuese dhe një industri minerare shumë aktive që furnizonion industritë e Europës Lindore nëpërmjet lidhjes hekurudhore me Malin e Zi. E vetmja lidhje ndërmjet HSH dhe rrjetit hekurudhor Europian, vetëm për transportin e mallrave.

Me ndryshimet politike dhe ekonomike të viteve 1990, kërkesat për transport kanë ndryshuar në mënyrë dramatike. Ka pasur një rritje të shpejtë të shërbimeve private të kamionëve dhe autobusëve dhe sidomos të autoveturave private që e kanë devijuar trafikun nga hekurudha. Shumë miniera dhe fabrika shtetërore jane mbyllur duke e ulur në mënyrë serioze trafikun hekurudhor.

Në këtë klimë të re transporti, hekurudhat shqiptare po bëjnë përpjekje të mëdha për t’u bërë një ndërmarrje e orientuar nga tregu, për të përballuar sfidat e kohës.

Prioritet kryesor është realizimi i lidhjes hekurudhore me ish Republiken Jugosllave te Maqedonise, pjesë e Koridorit VIII Trans-Europian.

Momente më të rëndësishme në histori

• Nentor 1947 – Inagurohet linja e pare hekurudhore me skartament standart nga Durresi ne Peqin. • Qershor 1957 – Futet per here te pare terheqja Diezel Elektrike • Korrik 1973 – Perfundimi i linjes se pare hekurudhore malore nga Elbasani ne Prrenjas, me nje pjerrtesi deri ne 18 0/00. • Viti 1980 – Hekurudhat Shqipatre realizojne 47% te volumit te pergjithshem te transportit te mallrave ne vend. • Shtator 1986 – Fillon transporti nderkombetar hekurudhor i mallrave nepermjet linjes Bajze – Tuz. • Viti 2000 – H.SH u transformua nga nje Ndermarrje Shteterore ne Shoqeri Anonime, me 100% kapital shteteror. • Mars 2005 – Hyrja ne fuqi e Kodit te ri Hekurudhor, qe i lejon operatoret e tjere te kene akses ne H.SH.

Të dhëna kryesore

• Skartamenti: i gjithe rrjeti eshte me skartament standart 1 435 mm . • Gjatesia: 447 km linje kryesore , 230 km linja sekondare. • Linja: njefishe • Elektrifikimi: asnje seksion i elektrifikuar • Terheqja: lokomotiva diezel elektrike ÇKD, te klasit T669.1, me1 350 kf, per sherbimet e mallit dhe te udhetarit • Shpejtesite maksimale te projektimit: deri ne 80 km/ore per sherbimet e mallit dhe te udhetarit • Pesha maksimale per aks: 20 ton /aks • Pesha per ml: 8 ton • Gabariti maksimal statik i ngarkimit: B ( sipas standarteve te RIV) • Rrezja minimale e projektimit: 500m , 300m per zonat malore. • Pjerrtesia maksimale: 9 0/00 deri ne 18 0/00 per zonat malore • Tipet e shinave: S-49 me 49.43 kg/ml dhe P43 me 44.61 kg/ml • Tipet e traversave: traversa druri , traversa betoni bi- bllok.

Hekurudha në Kosovë

Shih edhe...

Treni

@@ Rreshti 9: / Rreshti 9: @@
 ===Historiku===
+Linjat e para hekurudhore në [[Shqipëria|Shqiperi]] ishin linja minerare dhe ushtarake me skartament të ngushtë, të ndërtuara ndërmjet viteve 1917 dhe 1930, nga austro – hungarezet dhe italianet.
-{{shkronja}}
-Linjat e para hekurudhore ne Shqiperi ishin linja minerare dhe ushtarake me skartament te ngushte, te ndertuara ndermjet viteve 1917 dhe 1930, nga austro – hungarezet dhe italianet.
-Ndertimi i nje sistemi hekurudhor me skartament standart, filloi ne vitin 1947 dhe vazhdoi me shpejtesi per te arritur ne permasat e tij aktuale prej 677 km, ne vitin 1987.
+Ndërtimi i një sistemi hekurudhor me skartament standard, filloi në vitin 1947 dhe vazhdoi me shpejtësi për të arritur në përmasat e tij aktuale prej 677 km, në vitin 1987.
-Rrjeti hekurudhor shtrihet nga Porti i Durresit, ne Detin Adriatik, dhe shkon ne tre drejtime: veri drejt kufirit Shqiptaro – Malazez ne Han te Hotit, ne jug drejt Ballshit dhe Portit te Vlores dhe ne lindje drejt Pogradecit, prane kufirit me Maqedonine. Hekurudha mbulon zonat me te populluara industriale dhe te banimit.
+Rrjeti hekurudhor shtrihet nga Porti i Durresit, në [[Deti Adriatik|Detin Adriatik]], dhe shkon në tre drejtime: në veri drejt kufirit Shqiptaro – Malazez në Han të Hotit, në jug drejt Ballshit dhe Portit të Vlorës dhe në lindje drejt Pogradecit, pranë kufirit me [[Maqedonia|Maqedoninë]]. Hekurudha mbulon zonat më të populluara industriale dhe të banimit.
-Hekurudhat Shqiptare u ndertuan gjate periudhes se ekonomise me planifikim te centralizuar, ku Qeveria vendoste kufizime shume te forta mbi llojet e tjera te transportit. Pronesia e autoveturave ishte e ndaluar dhe, ne rruget qe kalonin paralel me hekurudhen, ishin te ndaluara trafiku i autobuzeve dhe levizjet e mallrave ne nje gjatesi mbi 11 km.
+Hekurudhat Shqiptare u ndërtuan gjatë periudhës së ekonomisë me planifikim të centralizuar, ku Qeveria vendoste kufizime shumë të forta mbi llojet e tjera të transportit. Pronësia e autoveturave ishte e ndaluar dhe, në rrugët që kalonin paralel me hekurudhën, ishin të ndaluara trafiku i autobusëve dhe lëvizjet e mallrave në një gjatësi mbi 11 km.
-Ekzistonin nje numer industrish prodhuese dhe nje industri minerare shume aktive qe furnizonion industrite e Europes Lindore nepermjet lidhjes hekurudhore me Malin e Zi, e vetmja lidhje ndermjet HSH dhe rrjetit hekurudhor Europian, vetem per transportin e mallrave.
+Ekzistonin një numër industrish prodhuese dhe një industri minerare shumë aktive që furnizonion industritë e Europës Lindore nëpërmjet lidhjes hekurudhore me Malin e Zi. E vetmja lidhje ndërmjet HSH dhe rrjetit hekurudhor Europian, vetëm për transportin e mallrave.
-Me ndryshimet politike dhe ekonomike te viteve 1990, kerkesat per transport kane ndryshuar ne menyre dramatike.Ka pasur nje rritje te shpejte te sherbimeve private te kamioneve dhe autobuzeve dhe sidomos te autoveturave private qe e kane devijuar trafikun nga hekurudha. Shume miniera dhe fabrika shteterore jane mbyllur duke e ulur ne menyre serioze trafikun hekurudhor.
+Me ndryshimet politike dhe ekonomike të viteve 1990, kërkesat për transport kanë ndryshuar në mënyrë dramatike. Ka pasur një rritje të shpejtë të shërbimeve private të kamionëve dhe autobusëve dhe sidomos të autoveturave private që e kanë devijuar trafikun nga hekurudha. Shumë miniera dhe fabrika shtetërore jane mbyllur duke e ulur në mënyrë serioze trafikun hekurudhor.
-Ne kete klime te re transporti, Hekurudhat shqiptare po bejne perpjekje te medha per t’u bere nje ndermarrje e orientuar nga tregu, per te perballuar sfidat e kohes.
+Në këtë klimë të re transporti, hekurudhat shqiptare po bëjnë përpjekje të mëdha për t’u bërë një ndërmarrje e orientuar nga tregu, për të përballuar sfidat e kohës.
-Prioritet kryesor eshte realizimi i lidhjes hekurudhore me ish Republiken Jugosllave te Maqedonise, pjese e Koridorit VIII Trans-Europian.
+Prioritet kryesor është realizimi i lidhjes hekurudhore me ish Republiken Jugosllave te Maqedonise, pjesë e Koridorit VIII Trans-Europian.
 ;Momente më të rëndësishme në histori