NASA: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v roboti ndryshoj: bg:НАСА
Rreshti 1: Rreshti 1:
[[Figura:726px-Logo-nasa-800px.png|thumb|Shenja e AKAH-s]]
[[Skeda:726px-Logo-nasa-800px.png|thumb|Shenja e AKAH-s]]
'''Administrata Kombëtare Aeronautike Hapësinore Amerikane''' shkurt '''AKAH''', (në gjuhën [[Anglishtja|angleze]] '''National Aeronautics and Space Administration''', '''NASA''') u themelua në vitin [[1958]], është [[agjencia]] përgjegjëse për programe [[Hapësira|hapësinore]] publike e [[SHBA|Shteteve të Bashkuara të Amerikës]]. Fondi i saj vjetor për vitin 2007 kapi shumën prej 16.8 miliardë [[Dollari amerikan|dollarësh]]. Ajo është gjithashtu përgjegjëse për kërkime afatgjata aerohapësinore civile dhe ushtarake. AKAH dallohet nga organizata evropiane hapësinore [[Agjencia Hapësinore Evropiane|AHE]], detyrë e së cilës është vetëm bashkërenditja e projekteve hapësinore në shërbimin civil të studim-kërkimit të hapësirës.
'''Administrata Kombëtare Aeronautike Hapësinore Amerikane''' shkurt '''AKAH''', (në gjuhën [[Anglishtja|angleze]] '''National Aeronautics and Space Administration''', '''NASA''') u themelua në vitin [[1958]], është [[agjencia]] përgjegjëse për programe [[Hapësira|hapësinore]] publike e [[SHBA|Shteteve të Bashkuara të Amerikës]]. Fondi i saj vjetor për vitin 2007 kapi shumën prej 16.8 miliardë [[Dollari amerikan|dollarësh]]. Ajo është gjithashtu përgjegjëse për kërkime afatgjata aerohapësinore civile dhe ushtarake. AKAH dallohet nga organizata evropiane hapësinore [[Agjencia Hapësinore Evropiane|AHE]], detyrë e së cilës është vetëm bashkërenditja e projekteve hapësinore në shërbimin civil të studim-kërkimit të hapësirës.


Shtysa e AKAH-s është shprehja [[Latinishtja|latine]] ''ad astra per aspera'', që do të thotë: tek yjet nëpër vështirësi.
Shtysa e AKAH-s është shprehja [[Latinishtja|latine]] ''ad astra per aspera'', që do të thotë: tek yjet nëpër vështirësi.
==Historia==
== Historia ==
===Gara hapësinore===
=== Gara hapësinore ===
Me [[4 tetor]] [[1957]] [[Rusia|rusët]] arritën për herë të parë në historinë e njerëzimit të lëshojnë në [[Gjithësia|gjithësi]] [[sateliti]]n e parëe, të quajtur "[[Sputnik]]". Kjo risi botërore tërhoqi menjeherë edhe vëmendjen e Shteteve të Bashkuara të Amerikës të cilët nga ana e tyre iu kthyen përpjekjeve të tyre hapsinore që ishte ende foshnjë. Kongresi i SH.B.A-së i alarmuar nga kërcënimi i ndjerë i sigurisë së SH.B.A-së dhe udhëheqja teknologjike (e njohur si ''Sputnik Shock'' - ''Tronditja Sputnikore''), nxitoi menjëherë dhe veproi shpejt; presidenti [[Dwight D. Eisenhower]] dhe këshilltarët e tij vendosën masa dhe hapa më të matura. Disa muaj debatimesh sollën si marrëveshje se nevojitej një agjensi federale të drejtonte të gjitha veprimtaritë joushtarake në hapësirë.
Me [[4 tetor]] [[1957]] [[Rusia|rusët]] arritën për herë të parë në historinë e njerëzimit të lëshojnë në [[Gjithësia|gjithësi]] [[sateliti]]n e parëe, të quajtur "[[Sputnik]]". Kjo risi botërore tërhoqi menjeherë edhe vëmendjen e Shteteve të Bashkuara të Amerikës të cilët nga ana e tyre iu kthyen përpjekjeve të tyre hapsinore që ishte ende foshnjë. Kongresi i SH.B.A-së i alarmuar nga kërcënimi i ndjerë i sigurisë së SH.B.A-së dhe udhëheqja teknologjike (e njohur si ''Sputnik Shock'' - ''Tronditja Sputnikore''), nxitoi menjëherë dhe veproi shpejt; presidenti [[Dwight D. Eisenhower]] dhe këshilltarët e tij vendosën masa dhe hapa më të matura. Disa muaj debatimesh sollën si marrëveshje se nevojitej një agjensi federale të drejtonte të gjitha veprimtaritë joushtarake në hapësirë.


Me [[26 korrik 1958]], presidenti Eisenhower (Ajzenhauer) shënoi Aktin Kombëtar Aeronautik dhe Hapsinor (National Aeronautics and Space Act) duke themeluar Administratën Kombëtare Aeronautike dhe Hapsinore (AKAH) - National Aeronautics and Space Administration (NASA).
Me [[26 korrik 1958]], presidenti Eisenhower (Ajzenhauer) shënoi Aktin Kombëtar Aeronautik dhe Hapsinor (National Aeronautics and Space Act) duke themeluar Administratën Kombëtare Aeronautike dhe Hapsinore (AKAH) - National Aeronautics and Space Administration (NASA).


===Programi Apollo===
=== Programi Apollo ===


===Misione të tjera të mëparshme===
=== Misione të tjera të mëparshme ===


===Koha e Shatëll-it===
=== Koha e Shatëll-it ===


===E ardhmja e AKAH-s===
=== E ardhmja e AKAH-s ===


==Misionet fluturuese hapësinore të AKAH-s==
== Misionet fluturuese hapësinore të AKAH-s ==


===Fluturimet hapësinore njerzore===
=== Fluturimet hapësinore njerzore ===


===Misionet hapësinore robotike===
=== Misionet hapësinore robotike ===


*1973-Pioneer 10 ishte [[sonda]] e parë e cila e kaloi rripin e [[Asteroidi|asteroidëve]] midis [[Marsi]]t dhe [[Jupiteri]]t.
*1973-Pioneer 10 ishte [[sonda]] e parë e cila e kaloi rripin e [[Asteroidi|asteroidëve]] midis [[Marsi]]t dhe [[Jupiteri]]t.
Rreshti 29: Rreshti 29:
*1991-Galileo ishte sonda e parë e cila bëri fotografi të afërta të asteroidit Gaspra.
*1991-Galileo ishte sonda e parë e cila bëri fotografi të afërta të asteroidit Gaspra.


===Lista e administratorëve të AKAH-s===
=== Lista e administratorëve të AKAH-s ===
*T. Keith Glennan (1958–1961)
*T. Keith Glennan (1958–1961)
*James E. Webb (1961–1968)
*James E. Webb (1961–1968)
Rreshti 41: Rreshti 41:
*Sean O'Keefe (2001–2005)
*Sean O'Keefe (2001–2005)
*Michael D. Griffin (2005–)
*Michael D. Griffin (2005–)
==Shiko edhe==
== Shiko edhe ==
* [[Gara hapsinore]]
* [[Gara hapsinore]]
* [[Programi Apollo]]
* [[Programi Apollo]]
Rreshti 48: Rreshti 48:
* [[Raketa]]
* [[Raketa]]
* [[Sistemi Vëzhgues Tokësor]]
* [[Sistemi Vëzhgues Tokësor]]
==Lidhje të jashtme==
== Lidhje të jashtme ==
* {{en}}[http://www.nasa.gov/ Faqja zyrtare rrjetore e AKAH-s.]
* {{en}}[http://www.nasa.gov/ Faqja zyrtare rrjetore e AKAH-s.]

[[Category:NASA| ]]
[[Kategoria:NASA| ]]


[[ang:NASA]]
[[ang:NASA]]
Rreshti 113: Rreshti 114:
[[pt:NASA]]
[[pt:NASA]]
[[ro:NASA]]
[[ro:NASA]]
[[ru:Национальное управление по аэронавтике и исследованию космического пространства]]
[[ru:Национальное управление США по аэронавтике и исследованию космического пространства]]
[[scn:NASA]]
[[scn:NASA]]
[[sco:NASA]]
[[sco:NASA]]

Versioni i datës 6 korrik 2009 12:41

Skeda:726px-Logo-nasa-800px.png
Shenja e AKAH-s

Administrata Kombëtare Aeronautike Hapësinore Amerikane shkurt AKAH, (në gjuhën angleze National Aeronautics and Space Administration, NASA) u themelua në vitin 1958, është agjencia përgjegjëse për programe hapësinore publike e Shteteve të Bashkuara të Amerikës. Fondi i saj vjetor për vitin 2007 kapi shumën prej 16.8 miliardë dollarësh. Ajo është gjithashtu përgjegjëse për kërkime afatgjata aerohapësinore civile dhe ushtarake. AKAH dallohet nga organizata evropiane hapësinore AHE, detyrë e së cilës është vetëm bashkërenditja e projekteve hapësinore në shërbimin civil të studim-kërkimit të hapësirës.

Shtysa e AKAH-s është shprehja latine ad astra per aspera, që do të thotë: tek yjet nëpër vështirësi.

Historia

Gara hapësinore

Me 4 tetor 1957 rusët arritën për herë të parë në historinë e njerëzimit të lëshojnë në gjithësi satelitin e parëe, të quajtur "Sputnik". Kjo risi botërore tërhoqi menjeherë edhe vëmendjen e Shteteve të Bashkuara të Amerikës të cilët nga ana e tyre iu kthyen përpjekjeve të tyre hapsinore që ishte ende foshnjë. Kongresi i SH.B.A-së i alarmuar nga kërcënimi i ndjerë i sigurisë së SH.B.A-së dhe udhëheqja teknologjike (e njohur si Sputnik Shock - Tronditja Sputnikore), nxitoi menjëherë dhe veproi shpejt; presidenti Dwight D. Eisenhower dhe këshilltarët e tij vendosën masa dhe hapa më të matura. Disa muaj debatimesh sollën si marrëveshje se nevojitej një agjensi federale të drejtonte të gjitha veprimtaritë joushtarake në hapësirë.

Me 26 korrik 1958, presidenti Eisenhower (Ajzenhauer) shënoi Aktin Kombëtar Aeronautik dhe Hapsinor (National Aeronautics and Space Act) duke themeluar Administratën Kombëtare Aeronautike dhe Hapsinore (AKAH) - National Aeronautics and Space Administration (NASA).

Programi Apollo

Misione të tjera të mëparshme

Koha e Shatëll-it

E ardhmja e AKAH-s

Misionet fluturuese hapësinore të AKAH-s

Fluturimet hapësinore njerzore

Misionet hapësinore robotike

  • 1973-Pioneer 10 ishte sonda e parë e cila e kaloi rripin e asteroidëve midis Marsit dhe Jupiterit.
  • 1976-Viking 1 dhe 2 ishin sondat e para që bënë kërkimin e jetës në Mars.
  • 1974-Mariner 10 ishte sonda e parë dhe e vetme që iu afrua Mërkurit.
  • 1986-Giotto ishte sonda e parë që bëri fotografimin e bërthamës së një komete.
  • 1991-Galileo ishte sonda e parë e cila bëri fotografi të afërta të asteroidit Gaspra.

Lista e administratorëve të AKAH-s

  • T. Keith Glennan (1958–1961)
  • James E. Webb (1961–1968)
  • Thomas O. Paine (1969–1970)
  • James C. Fletcher (1971–1977)
  • Robert A. Frosch (1977–1981)
  • James M. Beggs (1981–1985)
  • James C. Fletcher (1986–1989)
  • Richard H. Truly (1989–1992)
  • Daniel S. Goldin (1992–2001)
  • Sean O'Keefe (2001–2005)
  • Michael D. Griffin (2005–)

Shiko edhe

Lidhje të jashtme