Kazani, Tataristan: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v roboti shtoj: hr:Kazan
No edit summary
Rreshti 1: Rreshti 1:
[[File:Coat of Arms of Kazan (Tatarstan) (2004).png|thumb|]]
[[File:Coat of Arms of Kazan (Tatarstan) (2004).png|thumb|]]


'''Kazan''' (rus. '''Каза́нь''', tatarisht: '''Qazan''') është kryeqytet i [[Tataristani]]t dhe njëri prej qyteteve më të mëdha ruse. Është qendër e madhe industriale dhe kulturore e tatarëve. Kazani shtrihet pranë lumejve të mëdhej [[Volga|Volgës]] dhe Kazankës në Rusinë qendrore evropiane.
'''Kazan''' (rus. '''Каза́нь''', tatarisht: '''Qazan''') është kryeqytet i [[Tataristani]]t dhe njëri prej qyteteve më të mëdha ruse. Është qendër e madhe industriale dhe kulturore e tatarëve. Kazani shtrihet pranë lumejve të mëdhej [[Volga|Volgës]] dhe Kazankës në Rusinë qendrore evropiane.


== Emri ==
== Emri ==
Prejardhja e emrit është e paqartë përkthimi do të thotë ,,kusi,, dhe kjo supozohet se i është vënë sepse Kazani shtrihet në një fushëgropë në formë kusie
Prejardhja e emrit është e paqartë përkthimi do të thotë "kusi" dhe kjo supozohet se i është vënë sepse Kazani shtrihet në një fushëgropë në formë kusie.

== Historia ==
== Historia ==

[[Skeda:Kazan.jpg|left|thumb|300px|Katedralja]]
[[Skeda:Kazan.jpg|left|thumb|300px|Katedralja]]

[[Skeda:CasanTartarorum_by_Olearius.jpg|thumb|right|300px|Kazani 1630.]]
[[Skeda:CasanTartarorum_by_Olearius.jpg|thumb|right|300px|Kazani 1630.]]


Gjatë luftës së dytë botërore shumë objekte industriale të Rusisë u çvendosën në Kazan larg nga fushata luftarake e Rajhut të tretë kështuqë Kazani u bë qendër e industrisë së luftës ku prodhoheshin avionë dhe tankse për luftë.
Gjatë [[Lufta e dyte botërore|luftës së dytë botërore]] shumë objekte industriale të Rusisë u çvendosën në Kazan larg nga fushata luftarake e Rajhut të tretë kështuqë Kazani u bë qendër e industrisë së luftës ku prodhoheshin avionë dhe tankse për luftë.


Pas shpërbërjes së Bashkimit sovjetik më 1990, Kazani u bë qendër e kulturës tatare dhe u forcuan ndjenjat separatiste.
Pas shpërbërjes së Bashkimit sovjetik më 1990, Kazani u bë qendër e kulturës tatare dhe u forcuan ndjenjat separatiste.


Nga viti 2000 Kazani zhvillohet me një shpejtësi të madhe në vitin 2005 u hap edhe hekurudha nëntokësore apo metroja me pesë stacione. Kazani e festoi 1000 vjetorin më [[2005]] atëherë u hap xhamia [[Qolsharif]], më e madhja në Rusi.
Nga viti 2000 Kazani zhvillohet me një shpejtësi të madhe në vitin 2005 u hap edhe hekurudha nëntokësore apo metroja me pesë stacione. Kazani e festoi 1000 vjetorin më [[2005]] atëherë u hap xhamia [[Qolsharif]], më e madhja në Rusi.


== Kultura ==
== Kultura ==
Rreshti 24: Rreshti 23:


== Numri i banorëve ndër vite ==
== Numri i banorëve ndër vite ==
*1550 : 50.000

*1550.: 50.000
*1708 : 40.000
*1708.: 40.000
*1830 : 43.900
*1830.: 43.900
*1839 : 51.600
*1839.: 51.600
*1859 : 60.600
*1859.: 60.600
*1862 : 63.100
*1862.: 63.100
*1883 : 140.000
*1883.: 140.000
*1897 : 130.000
*1897.: 130.000
*1917 : 206.600
*1917.: 206.600
*1926 : 179.000
*1926.: 179.000
*1939 : 398.000
*1939.: 398.000
*1959 : 667.000
*1959.: 667.000
*1979 : 989.000
*1979.: 989.000
*1989 : 1.094.400
*1989.: 1.094.400
*1997 : 1.076.000
*1997.: 1.076.000
*2000 : 1.089.500
*2000.: 1.089.500
*2002 : 1.153.000
*2002.: 1.153.000


== Njerëz të famshëm ==
== Njerëz të famshëm ==
Rreshti 47: Rreshti 45:
*[[Ana Gurari]], pianiste
*[[Ana Gurari]], pianiste
*[[Vladimir Aleksandrovič Kotelnjikov]], matematikan
*[[Vladimir Aleksandrovič Kotelnjikov]], matematikan
*[[Karl Ludwig von Littrow]], astronom
*[[Karl Ludwig von Littrow]], astronom
*[[Aleksandr Romanovič Lurija]], psikolog
*[[Aleksandr Romanovič Lurija]], psikolog
*[[Georgij Konstantinovič Mosolov]], pilot
*[[Georgij Konstantinovič Mosolov]], pilot
*[[Fjodor Fjodorovič Radecki]], gjeneral
*[[Fjodor Fjodorovič Radecki]], gjeneral
*[[Fjodor Ivanovič Šaljapin]], këngtar operash
*[[Fjodor Ivanovič Šaljapin]], këngëtar operash
*[[Jevgenij Ljvovič Švarc]], dramaturg
*[[Jevgenij Ljvovič Švarc]], dramaturg


== Lidhje të jashtme ==
== Lidhje të jashtme ==
Rreshti 64: Rreshti 62:
{{commons|Kazan}}
{{commons|Kazan}}


[[Kategoria:Qytete]]
[[Kategoria:Qytete në Rusi]]


[[af:Kazan]]
[[af:Kazan]]

Versioni i datës 2 gusht 2009 20:25

Kazan (rus. Каза́нь, tatarisht: Qazan) është kryeqytet i Tataristanit dhe njëri prej qyteteve më të mëdha ruse. Është qendër e madhe industriale dhe kulturore e tatarëve. Kazani shtrihet pranë lumejve të mëdhej Volgës dhe Kazankës në Rusinë qendrore evropiane.

Emri

Prejardhja e emrit është e paqartë përkthimi do të thotë "kusi" dhe kjo supozohet se i është vënë sepse Kazani shtrihet në një fushëgropë në formë kusie.

Historia

Katedralja
Kazani 1630.

Gjatë luftës së dytë botërore shumë objekte industriale të Rusisë u çvendosën në Kazan larg nga fushata luftarake e Rajhut të tretë kështuqë Kazani u bë qendër e industrisë së luftës ku prodhoheshin avionë dhe tankse për luftë.

Pas shpërbërjes së Bashkimit sovjetik më 1990, Kazani u bë qendër e kulturës tatare dhe u forcuan ndjenjat separatiste.

Nga viti 2000 Kazani zhvillohet me një shpejtësi të madhe në vitin 2005 u hap edhe hekurudha nëntokësore apo metroja me pesë stacione. Kazani e festoi 1000 vjetorin më 2005 atëherë u hap xhamia Qolsharif, më e madhja në Rusi.

Kultura

Tregëtia

Ekonomia

Numri i banorëve ndër vite

  • 1550 : 50.000
  • 1708 : 40.000
  • 1830 : 43.900
  • 1839 : 51.600
  • 1859 : 60.600
  • 1862 : 63.100
  • 1883 : 140.000
  • 1897 : 130.000
  • 1917 : 206.600
  • 1926 : 179.000
  • 1939 : 398.000
  • 1959 : 667.000
  • 1979 : 989.000
  • 1989 : 1.094.400
  • 1997 : 1.076.000
  • 2000 : 1.089.500
  • 2002 : 1.153.000

Njerëz të famshëm

Lidhje të jashtme