Piroku

Gjeografia

Piroku ka afer 5000 banore,kryesisht shqiptare .Eshte nder fshatrat me te medha te komunes se Bogovines. PIROKU shtrihet kah pjesa e fundit e POLOGUT TE EPERM dhe me nje forme te padefinuar gjeometrike lidhet per rrezen e Bjeshkeve te Sharrit,bjeshke te cilat gati-gati e mbane ne preher fshatin.Nga ana e lindjes kufizohet me fushen e vet (Pirokun),ne perendim me Malet e Sharrit,ne veri me fshatin Bogovine dhe ne jug me fshatin Gradec. Territori i fshatit kufizohet me me territorin e ketyre fshatrave:ne veri me Bogovinen dhe Zherovjanin,ne lindje me Radiovcen dhe nje pjese me Tenoven,ne jug me Gradecin dhe ne perendim me territorin e fshatit Rakovec. Piroku se bashku me territorine vet shtrihet ne nje syperfaqe prej 9.25 km2.Lartesia mbidetare e fshatit eshte 515 metra.Territori i fshatit ka keto lartesi mbidetare: 889 metra Maja e Stermecit ne kufi me Gradecin;633 metra Maja e Kodres;603 metra Fundi i Shullanes;492.6 metra Lisi i Thate;477.7 metra Udha e Kocijave;469.8 metra Langu. Rruga automobilistike qe lidh Tetoven me Gostivarin me gjatesi prej 25 km gjendet vetem 3 km larg Pirokut dhe vet fshati gjendet pikerishte midis kesaj rruge.Megjithese gjindet 12.5 km larg Tetoves,Piroku i takon kesaj bashkesie territorialo-administrative.Me ane te Udhes se Madhe ,Piroku lidhet me vargun e gjate te fshatrave te rrezes se Bjeshkeve te Sahrit,qe bashkojne Tetoven me Gostivarin me shtrirjen e tyre.Pervec rrugeve automobilistike,Piroku e ka afer edhe stacionin hekurudhor ne Bandovine-Zherovjan nepermjet te cilit lidhet me rjetin hekurudhore. Fshati eshte mjaft i dendur.Sipas perberjes ,ai ndahet ne keto mehalla-lagje: 1.lagjia e Eper,qe dhtrihet ne perendim te fshatit ose per mbi Udhen e Madhe,qe quhet edhe Udha e Pazarit. 2.Lagja-mahalla Petej Ujit-qe gjendet nen ujin,jazin,prej te cilit e ka mare emrin.Lagjia perfshine siperfaqen nen jaz Vine e Katundit-dhe arine deri ne Zbiralle drejt Udhes se Rekes. 3.Lagjia-mahalla e Velajsheve.Gjendet ne mes te fshatit.Sipas gojedhenes,emrin e ka marre prej emrit te nje Veliu,i cili ka ardhe prej fshatit Vidushe dhe eshte vednosur ne Pirok.Shtepija e tij shumezohet dhe arrine te formoje lagjen e vet-Mahallen e Velajsheve. 4.Lagja-mahalla e Xhamise.Gjendet ne pjesen jugore te fshatit;prej lagjeve te tjera e ndan Rruga e Madhe.Gjate viteve te fundit fshati eshte zgjeruar ne te kater anet e territorit te vet.

Kultura

Duke mos braktisur traditat e vjetra,por edhe duke kujtuar deshmoret e lirise,ne Pirok formohet nje grup kengetaresh te talentuar,qe mer emrin e Qahil Osmanit-Azganit.Ky grup punoi i paorganizuar deri kur u formua Shoqeria Kulturo-Arsimore me emrin e te njejtit deshmore. Ky grup si keshill iniciativ i perber prej Samet Kurtishit,Burhan Mehmedi ,Abidin Shabani,Beqir Zulfiut dhe Mujdin Bajramit ne prezencen e anetareve te te gjitha organizatave shoqeroro-politike te fshatit,me 10.III.1976 doli me propozim qe ne kete fshate edhe formalisht te formohet Shoqeria Kulturoro-Artistike “Qahil Osmani”.Ne kete mbledhje u vendose qe ne gjirin e shoqerise se permendur te zhvillojne veprimtarine e vet kulturo artistike keto seksione:grupi i valeve,grupi folkloriko-vokal,orkestrina,dhe grupi i drames.

Historia

Emri i fshatit Pirok vjen nga gjuha greqishte PIRG,qe d.m.th. KESHTJELLE.Edhe sipas lashtesise se emrit del se fshati eshte mjaft i vjeter,i ndertuar qe ne kohen e Bizantit,d.m.th. para ardhjes se sllaveve.Vet pozita gjeostrategjike e kesaj treve na shtyne te mendojme se kjo keshtjelle -ky pirg-eshte ngritur me qellim qe ti kete nen mbykqyrje vendet e tjera rreth e perqark.Nga ana tjeter ky fshat -keshtjelle- ne ate kohe mund te kete sherbyer si vend-mbrojtes apo fortifikate per qytetin e afert te asaj kohe me emrin Drauddakum,sot fshati Gradec. Sipas disa gojedhenave,Piroku vendbanimin e pare e ka pasur ne lindje te territorit te sotem,ne vendin te KISHA ne AXHEMKA ose buze rruges se dikurshme,qe ka lidhur Shkupin me Oherin.Edhe sot e kesaj dite nje pjese e fshatareve kesaj udhe i thone UDHA E SHKUPIT,kurse pjesa tjeter UDHA E KOCIJAVE. Nje shenim interesant e gjejme tek rrugepershkruesi arab me emrin Idriz qe i perket vitit 1153.Ai shkruan se ne kete rruge gjendet qyteti BOLLOG.Kjo na shtyne te menojme se BOLLOG-POLLOG i dikurshem mund te kete qene ne vendin e meparshem te Pirokut.Sipas nje shenimi del se ky fshat ne lashtesi eshte quajtur DRAGOSH dhe se pergjate shek. XVIII dhe ne filim te shek. XIX eshte shperngulur per shkak te sulmeve te kalimtareve keqberes qe kalonin buze rruges,ku gjendej fshati. Shenimet e para per Pirokun i gjejme ne defteret turq i vitit 1453,deftere keta te regjistruar,ku fshati Pirok pervec ketij emrin mban edhe emrin:Modurishte dhe Pirgos. Emri MODURISHTE mund te kete ardhur nga emri i manastirit ne perendim te fshatit te sotem,kurse emrin PIRGOS rrjedh nga turqishtja,i huazuar nga gjuha greke. Shenime per emrin gjenden edhe ne vakufnamet e Mehmet Beut te vitit 1461 ose 1462 dhe te shenimet e Qebir Mehmet Celebise te vitit 1470.

Shih edhe

Komuna e Bogovinës

Selia: Bogovina dhe vendbanimet: Jellovjani | Kamjani | Novaqi | Novosella | Pallçishti i Epërm | Pallçishti i Poshtëm | Piroku | Rakoveci | Sellarca e Epërme | Selca e Keqe | Siniçani | Urviçi | Zherovjani