Rëne Dekart: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
v roboti shtoj: yo:René Descartes |
Xqbot (diskuto | kontribute) v roboti shtoj: zh-yue:笛卡兒; cosmetic changes |
||
| Rreshti 1: | Rreshti 1: | ||
[[ |
[[Skeda:Descartes3.jpg|thumb|René Descartes ]]'''René Descartes''', ''([[lexo:]] Rëne Dekart ose latinisht ''Renatus Cartesius'')'', ''([[31 mars]], [[1596]] në [[La Haye en Touraine]], [[France]] - [[11 shkurt]], [[1650]] në [[Stockholm]], [[Suedi]])'', ishte [[filozof]] [[francez]], [[matematikan]], dhe shkrimtar i cili pas rinisë së tij shkoi të jetojë në [[Holandë]]. Konsiderohet themelues i filozofisë moderne sidomos i filozofisë perëndimore. Shkrimet e tij edhe sot studiohen me vëmendje sidomos libri i tij [[Meditations PhilosophIque|''Meditaticione filozofike'']] vazhdon që të jetë tekst standard në shumë universitete. Descartesi dha kontribute të çmueshme në matematikë [[Sistemi koordinativ i Descartesit]] i cili lejon që figurat gjeometrike të shprehen me ndihmën e ekuacioneve algjebrike prandaj ai quhet edhe baba i [[Gjeometria analitike|gjeometrisë analitike]]. Descartesi është figurë kyçe në të ashtuquajturin [[Revolucion shkencor]]. |
||
Konsiderohet themelues i drejtimi filozofik [[Racionalizmi]]. Fushat e interesit kanë qenë [[Metafizika]], [[Epistemologjia]], [[Matematika]] gjithmonë i ndikuar nga [[Platoni]], [[Aristoteli]], [[Ibn al-Haytham|Alhazeni]], [[Avicenna]], [[al-Ghazali]], [[St. Augustine]], [[Thomas Aquin]], [[Mersenne]], [[Michel de Montaigne]], [[Duns Scotus]], [[Baruch Spinoza]], [[Thomas Hobbes]], [[Blaise Pascal]], [[John Locke]], [[Gotfried Leibniz]], [[Immanuel Kant]] etj. Ndjekës ose pasues të Descartesit janë filozofët:[[Edmund Husserl]], [[Slavoj Žižek|Žižek]], [[Noam Chomsky|Chomsky]], [[Jason Stanley|Stanley]], [[Dirck Rembrantsz van Nierop]] etj. |
Konsiderohet themelues i drejtimi filozofik [[Racionalizmi]]. Fushat e interesit kanë qenë [[Metafizika]], [[Epistemologjia]], [[Matematika]] gjithmonë i ndikuar nga [[Platoni]], [[Aristoteli]], [[Ibn al-Haytham|Alhazeni]], [[Avicenna]], [[al-Ghazali]], [[St. Augustine]], [[Thomas Aquin]], [[Mersenne]], [[Michel de Montaigne]], [[Duns Scotus]], [[Baruch Spinoza]], [[Thomas Hobbes]], [[Blaise Pascal]], [[John Locke]], [[Gotfried Leibniz]], [[Immanuel Kant]] etj. Ndjekës ose pasues të Descartesit janë filozofët:[[Edmund Husserl]], [[Slavoj Žižek|Žižek]], [[Noam Chomsky|Chomsky]], [[Jason Stanley|Stanley]], [[Dirck Rembrantsz van Nierop]] etj. |
||
| Rreshti 5: | Rreshti 5: | ||
Thënia e tij e famshme është: ''Cogito ergo sum'' (frëngjisht ''Je pense, donc je suis''); {anglisht ''I think, therefore I am'' ose ''I am thinking, therefore I exist'') ose në shqip: Mendoj pra jam, të cilën e gjejmë në pjesën e katërt të librit të tij ''Discourse dë la Methode'' përbën edhe thelbin e filozofisë racionaliste. |
Thënia e tij e famshme është: ''Cogito ergo sum'' (frëngjisht ''Je pense, donc je suis''); {anglisht ''I think, therefore I am'' ose ''I am thinking, therefore I exist'') ose në shqip: Mendoj pra jam, të cilën e gjejmë në pjesën e katërt të librit të tij ''Discourse dë la Methode'' përbën edhe thelbin e filozofisë racionaliste. |
||
[[ |
[[Kategoria:lindje 1596]] |
||
[[ |
[[Kategoria:vdekje 1650]] |
||
[[ |
[[Kategoria:filozofë francezë]] |
||
[[ |
[[Kategoria:matematikanë francezë]] |
||
[[ |
[[Kategoria:shkrimtarë francezë]] |
||
[[af:René Descartes]] |
[[af:René Descartes]] |
||
| Rreshti 109: | Rreshti 109: | ||
[[zh:笛卡儿]] |
[[zh:笛卡儿]] |
||
[[zh-classical:笛卡兒]] |
[[zh-classical:笛卡兒]] |
||
[[zh-yue:笛卡兒]] |
|||
Versioni i datës 2 dhjetor 2009 16:24
René Descartes, (lexo: Rëne Dekart ose latinisht Renatus Cartesius), (31 mars, 1596 në La Haye en Touraine, France - 11 shkurt, 1650 në Stockholm, Suedi), ishte filozof francez, matematikan, dhe shkrimtar i cili pas rinisë së tij shkoi të jetojë në Holandë. Konsiderohet themelues i filozofisë moderne sidomos i filozofisë perëndimore. Shkrimet e tij edhe sot studiohen me vëmendje sidomos libri i tij Meditaticione filozofike vazhdon që të jetë tekst standard në shumë universitete. Descartesi dha kontribute të çmueshme në matematikë Sistemi koordinativ i Descartesit i cili lejon që figurat gjeometrike të shprehen me ndihmën e ekuacioneve algjebrike prandaj ai quhet edhe baba i gjeometrisë analitike. Descartesi është figurë kyçe në të ashtuquajturin Revolucion shkencor.
Konsiderohet themelues i drejtimi filozofik Racionalizmi. Fushat e interesit kanë qenë Metafizika, Epistemologjia, Matematika gjithmonë i ndikuar nga Platoni, Aristoteli, Alhazeni, Avicenna, al-Ghazali, St. Augustine, Thomas Aquin, Mersenne, Michel de Montaigne, Duns Scotus, Baruch Spinoza, Thomas Hobbes, Blaise Pascal, John Locke, Gotfried Leibniz, Immanuel Kant etj. Ndjekës ose pasues të Descartesit janë filozofët:Edmund Husserl, Žižek, Chomsky, Stanley, Dirck Rembrantsz van Nierop etj.
Thënia e tij e famshme është: Cogito ergo sum (frëngjisht Je pense, donc je suis); {anglisht I think, therefore I am ose I am thinking, therefore I exist) ose në shqip: Mendoj pra jam, të cilën e gjejmë në pjesën e katërt të librit të tij Discourse dë la Methode përbën edhe thelbin e filozofisë racionaliste.