Wikipedia:Pikëpamje neutrale

Ky artikull vijëzon politikën zyrtare të Vikipedia-s, e cila është, që të gjithë artikujt janë "asnjanës". Shpjegon shkaqet për këtë politikë dhe shkon në një hollësi të konsiderueshme vetëm për të përkufizuar çka do të thotë në mënyrë të saktë "asnjanësi".

Për shembuj në bërjen e një artikulli sipas "këndvështrimit asnjanës" (NPOV), ju lutemi shikoni edhe Wikipedia:NPOV tutoriali|tutorial.

Deklarimi origjinal i politikës

Në përgjithësi enciklopedia është një mbledhje e njohurive të ndërthurura, që paraqiten nga një pikëpamje asnjanëse. Në çfarëdo mase të mundshme, shkrimi enciklopedik duhet të qëndrojë i qartë në marrjen e ndonjë drejtimi të caktuar ndryshe nga drejtimi asnjanës i këndvështrimit.

Këndvështrimi asnjanës përpiqet të paraqesë ide dhe fakte në atë mënyrë, që sikurse mbështetësit, po ashtu edhe kundërshtarët të mund t´i pranojnë. Sigurisht që një marrëveshje 100% nuk është e mundur; ka ideologë në botë, të cilët nuk do të pranojnë ndonjë paraqitje ndryshe nga thëniet e tyre të forcuara nga këndvështrimi i tyre. Ne mund të kërkojmë vetëm një tip shkrimi që është i pranueshëm në mënyrë thelbësore nga njerëz, të cilët mund të dallojnë në pika të ndryshme.

Disa shembuj mund të ndihmojnë të ndriçohet çështja që unë po mundohem të bëj.

1. Një artikull enciklopedik nuk duhet të argumentojë që korporatat janë kriminale, edhe nëse autori beson të jetë ashtu. Në vend të kësaj duhet të paraqitet fakti se disa njerëz besojnë kështu, dhe cilat janë arsyet e tyre, e atëherë poashtu do të paraqesë se çfarë thotë pala tjetër.
2. Një artikull enciklopedik nuk duhet të argumentojë që laissez-faire (fr.-fj.p.fj.lëreni të bëhet) kapitalizmi është sistemi më i mirë shoqëror. (Unë meqë ra fjala, besoja kështu). Në vend të kësaj duhet të paraqiten argumentet e përkrahësve të kësaj pikëpamjeje, dhe argumentet e njerëzve, që nuk pajtohen me këtë pikëpamje.

Ndoshta rruga më e lehtë t´i bëni më enciklopedik shkrimet tuaja është të shkruhet rreth çfarë besojnë njerëzit, më mirë se çfarë kështu është. Nëse kjo disi ju lëndon, siç janë subjektivistët ose kolektivistët apo imperialistët, atëherë më pyetni mua ,sepse unë besoj që ju jeni keqkuptuar. Çfarë besojnë njerëzit është çështje e faktit objektiv dhe ne mund t´a paraqesim atë krejt lehtë nga pikëpamja asnjanëse. -- Jimbo Wales

Hyrje

Vikipedia ka një politikë të rëndësishme: të cituar ashpër, ju duhet të shkruani artikuj pa paragjykime, duke riparaqitur të gjitha pikëpamjet ndershmërisht. Gjë që keqkuptohet me lehtësi. Politika nuk beson që është e mundëshme të shkruhet një artikull nga pikëpamja e "vetëm një njeriu", e cila do të ishte një pikëpamje "e" paparagjykimshme, "asnjanëse". Politika asnjanëse e Vikipedias thotë se ne duhet të "riparaqesim ndershmërisht" të githa anët e një grindjeje, dhe jo të bëjmë një citim artikulli, të fusim ose të nënkuptojmë se ndonjë palë ka të drejtë.

Është thelbësore që ne të punojmë "së bashku" që artikujt të bëhen pa paragjykime. Është një nga gjërat që e bën Vikipedian të punojë kaq mirë.

Shkrimi i artikujve pa paragjykime kërkon ushtrim. Ndihmuesit që e kanë mjeshtëruar këtë lloj janë të ftuar të ndihmojnë zhvillimin e Wikipedia-s: NPOV tutorial|neutrality tutorial!

Eseja pasuese shtjellon këtë politikë në thellësi dhe është përfundimi i shumë diskutimeve. Ne u japim fort zemër t´a lexoni atë, t´a komentoni, e përgjithësisht t´a rrokni atë.

Përkufizimi themelor i asnjanësisë

Çelës i politikës së Vikipedia-s është që artikujt duhet të jenë "paparagjykime," ose të shkruar nga një "pikëpamje asnjanëse". Në përdorim këto emërtime në një mënyrë të përpiktë, që është ndryshe nga kuptimi i zakonshëm. Është thelbësore të rroket (kuptohet) çfarë do të thotë të jesh asnjanës (në këtë ndjenjë) -- një lexim i kujdesshëm e kësaj faqeje do t´ju ndihmojë.

Në thelb, të shkruash pa paragjykime kërkon që artikujt të mos mbrojnë ndonjë pikëpamje të posaçme. Pikëpamje të ndryshme në një debat janë përshkruar të gjithë ndershmërisht. Të shkruash artikuj pa paragjykime përshkruani debatet më mirë se të kundërshtohet njëra anë e debatit.

Pse duhet të jetë Vikipedia e paparagjykimtë?

Wikipedia është një enciklopedi e përgjithshme, synimi i së cilës është të riparaqesë diturinë njerëzore në disa nivele të përgjithësisë. Por ne (njerëzit) s´pajtohemi mbi çështje të veçanta; për çdo pikë në të cilën ka pikëpamje kundërshtuese, çdo pikëpamje përfaqson një teori të ndryshme të asaj çfarë është e vërteta, dhe përderisa pikëpamja kundërshton pikëpamjet e tjera, përkrahësit e saj besojnë që pikëpamjet tjera pra janë të rreme dhe rrjedhimisht jo dituri. Ku ka papajtueshmëri mbi atë se çfarë është e vërteta, aty ka papajtueshmëri mbi atë se çfarë përbën dituria. Wikipedia punon sepse është përpjekje bashkëpunimi; por, ndërsa bashkëpunohet, si mund të zgjidhim problemin e pafundëm të "luftërave përpunuese (redaktuese)" në të cilin një person me bindje fut p , ndërsa personi tjetër ndryshon tekstin me bindje pa p?

Një zgjidhje është që ne të pranojmë, për qëllimet e punimit në Wikipedia, që "dituria njerzore" përfshin të gjitha teoritë e ndryshme do me thënë në të gjitha pikat e ndryshme. Kështu ne i përkushtohemi qëllimit të riparaqitjes së diturisë njerëzore në këtë ndjenjë. Diçka si kjo është me siguri një ndjenjë e bazuar mirë e fjalës "dituri" ; në këtë kuptim, çfarë "dihet" ndryshon vazhdimisht me kalimin e kohës dhe kur ne përdorim fjalën "di" në këtë ndjenjë, ne përdorim shpesh të ashtuquajturat thënie frikësuese. Në Mesjetë, ne "dinim" që djajtë shkaktonin sëmundjet. Tani ne e "dimë" ndryshe.

Ne mund t´a përmbledhim diturinë njerëzore (në këtë kuptim) në një rrugë të paragjykimtë: ne do të krijonim një rradhë teorish mbi pikën T dhe atëhere të besojmë se e vërteta mbi T është kështu-e-ashtu. Por përsëri, kini parasysh se Wikipedia është një projekt bashkpunues ndërkombëtar. Ndoshta, ndërkohë që rritemi, pothuajse çdo pikëpamje mbi çdo subjekt do të gjendet (ndoshta) midis autorëve dhe lexuesve tanë. Të shmangen luftra të pafundme redaktuese (përpunuese), ne mund të pajtohemi të paraqesim secilën nga këto pikëpamje ndershmërisht dhe jo të cilësojmë ndonjërën prej tyre si të saktë. Kjo është ajo që e bën një artikull "të paparagjykimtë" ose "asnjanës" në ndjenjën e asaj që ne po paraqesim këtu. Të shkruhet nga një pikëpamje asnjanëse, personi paraqet pikëpamje kundërshtare pa i cilësuar (mbështetur) ato; të bëhet kjo , mjafton të paraqiten pikpamjet në një mënyrë që është pak a shumë e pranueshme nga përkrahësit e tyre, dhe poashtu pikepamjet t´i mvishen përkrahësve të tyre.

Të përmbledhim arsyen parësore për këtë politikë: Wikipedia është një enciklopedi, një përpilim i diturisë njerzore. Por përderisa Wikipedia është një bashkësi e ndërtuar, burim ndërkombëtar, ne sigurisht nuk mund të presim nga bashkpunetorët tanë të pajtohen në të gjitha çështjet, apo madje në shumë raste, në çfarë përbën diturinë në kuptim të ngushtë. Ne mundemi rrjedhimisht të përshtasim humbësin në kuptimin e "dijes njerzore" sipas çdo larmie teorish ndërluftuese, që përbën atë që ne quajme "dije (dituri)". Ne duhet, si individualisht ashtu edhe bashkarisht, të bëjmë përpjekje të paraqesim këto pikëpamje ndërluftuese ndershmërisht, pa mbështetur ndonjërën prej tyre.

Ka edhe një arsye tjetër t´i përkushtohemi kësaj politike. Përkatësisht, kur është e qartë për lexuesit se ne nuk presim nga ata të përshtasin ndonjë mendim të veçantë, kjo i lë ata të lirë të formojnë mendimet e veta nga mendjet e tyre, dhe kështu t´u jipet atyre zemër për pavarësine intelektuale. Qeveri totalitare e instituticione dogmatike kudo mund të gjejnë arsye t´i kundërvihen Wikipedias, nëse ne i´a arrijme të mbështetemi në politikën tonë të paparagjykimtë: paraqitja e shumë teorive kundërshtuese në një larmi të gjërë subjektesh nënkupton se ne, krijuesit e Wikipedias, besojmë në kompetencën e lexuesve në vetë formimin e mendimeve të tyre. Tekstet që paraqesin pikëpamje të shumfishta ndershmërisht, pa pyetur që lexuesi të pranojë çdonjërën prej tyre, janë çlirimtare. Asnjanësia përmbys dogmatizmin dhe pothuajse kushdo që punon në Wikipedia mund të pajtohet se, kjo është një gjë e mirë.

What is the neutral point of view?

What we mean isn't obvious, and is easily misunderstood.

There are many other possible valid understandings of what "unbiased," "neutral," etc. mean. The notion of "unbiased writing" that informs Wikipedia's policy is "presenting conflicting views without asserting them." This needs further clarification, as follows.

First, and most importantly, consider what it means to say that unbiased writing presents conflicting views without asserting them. Unbiased writing does not present only the most popular view; it does not assert the most popular view as being correct after presenting all views; it does not assert that some sort of intermediate view among the different views is the correct one. Presenting all points of view says, more or less, that p-ists believe that p, and q-ists believe that q, and that's where the debate stands at present. Ideally, presenting all points of view also gives a great deal of background on who believes that p and q and why, and which view is more popular (being careful not to imply that popularity implies correctness). Detailed articles might also contain the mutual evaluations of the p-ists and the q-ists, allowing each side to give its "best shot" at the other, but studiously refraining from saying who won the exchange.

A point here bears elaboration. We said that the neutral point of view is not, contrary to the seeming implication of the phrase, some actual point of view that is "neutral," or "intermediate," among the different positions. That represents a particular understanding of what "neutral point of view" means. The prevailing Wikipedia understanding is that the neutral point of view is not a point of view at all; according to our understanding, when one writes neutrally, one is very careful not to state (or imply or insinuate or subtly massage the reader into believing) that any particular view at all is correct.

Another point bears elaboration as well. Writing unbiasedly can be conceived very well as representing disputes, characterizing them, rather than engaging in them. One can think of unbiased writing as the cold, fair, analytical description of debates. Of course, one might well doubt that this can be done at all without somehow subtly implying or insinuating that one position is correct. But experienced academics, polemical writers, and rhetoricians are well-attuned to bias, both their own and others', so that they can usually spot a description of a debate that tends to favor one side. If they so choose, with some creativity, they can usually remove that bias.

Now an important qualification. Articles that compare views need not give minority views as much or as detailed a description as more popular views. We should not attempt to represent a dispute as if a view held by only a small minority of people deserved as much attention as a majority view. That may be misleading as to the shape of the dispute. If we are to represent the dispute fairly, we should present competing views in proportion to their representation among experts on the subject, or among the concerned parties. None of this, however, is to say that minority views cannot receive as much attention as we can possibly give them on pages specifically devoted to those views. There is no size limit to Wikipedia. But even on such pages, though a view is spelled out possibly in great detail, we still make sure that the view is not represented as the truth.

Bias per se need not be conscious. For example, beginners in a field often fail to realize that what sounds like common sense is actually biased in favor of one particular view. (So we not infrequently need an expert in order to render the article entirely unbiased.) To take another example, writers can, without intent, propagate "geographical" bias, by for example describing a dispute as it is conducted in one country without knowing that the dispute is framed differently elsewhere.

An alternate formulation

We sometimes give an alternative formulation of the nonbias policy: assert facts, including facts about opinions--but don't assert opinions themselves. By "fact," on the one hand, we mean "a piece of information about which there is no serious dispute." In this sense, that a survey produced a certain published result is a fact. That Mars is a planet is a fact. That Socrates was a philosopher is a fact. No one seriously disputes any of these things. So we can feel free to assert as many of them as we can. By "opinion," on the other hand, we mean "a piece of information about which there is some dispute." There's bound to be borderline cases where we're not sure if we should take a particular dispute seriously; but there are many propositions that very clearly express opinions. That God exists is an opinion. That the Beatles were the greatest band is an opinion. That the United States was wrong to drop the atomic bomb over Hiroshima and Nagasaki is an opinion.

For determining whether something is fact or opinion in this sense, it does not matter what the actual truth of the matter is; there can at least in theory be "false facts" (things that everybody agrees upon, but which are, in fact, false), and there are very often "true opinions," though necessarily, it seems, there are more false ones.

Wikipedia is devoted to stating facts and only facts. Where we might want to state opinions, we convert that opinion into a fact by attributing the opinion to someone. So, rather than asserting, "God exists," which is an opinion, we can say, "Most Americans believe that God exists," which is fact, or "Thomas Aquinas believed that God exists," which is also fact. In the first instance we assert an opinion; in the second and third instances we convert that opinion into fact by attributing it to someone. In presenting an opinion, moreover, it is important that we bear in mind that there are sometimes even disagreements about how opinions are best stated; sometimes, it will be necessary to qualify the description of an opinion or to present several formulations, simply to arrive at an solution that fairly represents all the leading views of the situation.

But it's not enough, to express the Wikipedia nonbias policy, just to say that we should state facts and not opinions. When asserting a fact about an opinion, it is important also to assert facts about competing opinions, and to do so without implying that any one of the opinions is correct. It's also generally important to give the facts about the reasons behind the views, and to make it clear who holds them. (It's often best to cite a prominent representative of the view.)

Ndershmëria dhe tonet simpatike

Nëse ne i cilësojmë zënkat ndershmërisht, ne duhet të paraqesim pikëpamjet kundërshtare me një ton simpatik e përherë pozitiv. Shumë artikuj mbarohen si një komentar anësor edhe atëherë kur paraqiten të dyja pikëpamjet; kjo është e gabuar. Edhe kur fakti është paraqitur në përkufizimet e fakteve më mirë sesa opinioni (mendimi), një artikull ende mund të rrezatojë gjëndje nënkuptuese ose nëpërmjet përzgjedhjes nga cila janë paraqitur faktet, ose më qartë organizimi i tyre -- për shembull, mospranimi i pikëpamjeve kundërshtuese siç mund të bëjë njëri i bën ato të duken shumë më keq sesa duke i mbledhur ato nga një opinion i palës kundërshtare.

Ne duhet, në vend të kësaj, të shkruajmë artikuj me tone që të gjitha qëndrimet e paraqitura janë të paktën të pranueshme. Le të paraqesim të gjitha pikëpamjet ndërluftuese me simpati. Ne mund të shkruajmë me qëndrime, që kjo e ajo është ide e mirë, përveç asaj, mbi pikëpamjen e disa keqinterpretimeve, që përkrahësve të pikëpamjes së përmendur u ka shpëtuar kjo apo ajo hollësi. Nëse ne nuk mund t´a bëjmë këtë, ne do të shkruajmë ndoshta gjëra me aq shumë përbuzje saqë përpunimet pasuese do të kenë një kohë të vështirë duke bërë çdo gjë veç për t'i mbuluar ato.

Characterizing opinions of people's work

A special case is the expression of aesthetic opinions. Wikipedia articles about art, artists, and other creative topics (e.g., musicians, actors, books, etc.) have tended toward the effusive. This is out of place in an encyclopedia; we might not be able to agree that so-and-so is the greatest guitar player in history. But it is important indeed how some artist or some work has been received by the general public or by prominent experts. Providing an overview of the common interpretations of a creative work, preferably with citations or references to notable individuals holding that interpretation, is appropriate. For instance, that Shakespeare is one of the greatest authors of the English language is a bit of knowledge that one should learn from an encyclopedia. Notice, determining how some artist or work has been received publicly or critically might require research; but that reception, unlike the idiosyncratic opinion of the Wikipedia article writer, is an opinion that really matters.

A consequence: writing for the enemy

Those who constantly attempt to advocate their views on politically charged topics (for example), who seem not to care about whether other points of view are represented fairly, are violating the nonbias policy ("write unbiasedly"). But the policy entails that it is our job to speak for the other side, and not just represent our own views. If we don't commit ourselves to doing that, Wikipedia will be much, much weaker for it. We should all be engaged in explaining each other's points of view as sympathetically as possible.

In saying this, we are spelling out what might have been obvious from an initial reading of the policy. If each of us is permitted to contribute biased stuff, then how is it possible that the policy is ever violated? The policy says, "Go thou and write unbiasedly". If that doesn't entail that each of us should fairly represent views with which we disagree, then what does it mean? Maybe you think it means, "Represent your own view fairly, and let others have a say." But consider, if we each take responsibility for the entire article when we hit "save", then when we make a change that represents our own views but not contrary views, or represents contrary views unfairly or incompletely, surely we are adding bias to Wikipedia. Does it make sense not to take responsibility for the entire article? Does it make sense to take sentences and say, "These are mine"? Perhaps, but in a project that is so strongly and explicitly committed to neutrality, that attitude seems out of place.

The other side might very well find your attempts to characterize their views substandard, but it's the thought that counts. In resolving disputes over neutrality issues, it's far better that we acknowledge that all sides must be presented fairly, and make at least a college try at presenting the other sides fairly. That will be appreciated much more than not trying at all.

"Writing for the enemy" might make it seem as if we were adding deliberately flawed arguments to Wikipedia, which would be a very strange thing to do. But it's better to view this (otherwise puzzling) behavior as adding the best (published) arguments of the opposition, preferably citing some prominent person who has actually made the argument in the form in which you present it, stating them as sympathetically as possible. Academics, e.g., philosophers, do this all the time.

An example

It might help to consider an example of a biased text and how Wikipedians have rendered it at least relatively unbiased.

On the abortion page, early in 2001, some advocates had used the page to exchange barbs, being unable to agree about what arguments should be on the page and how the competing positions should be represented. What was needed--and what was added--was an in-depth discussion of the different positions about the moral and legal viability of abortion at different times. This discussion of the positions was carefully crafted so as not to favor any one of the positions outlined. This made it rather easier to organize and understand the arguments surrounding the topic of abortion, which were each then presented sympathetically, each with its strengths and weaknesses.

There are numerous other "success stories" of articles that began life as virtual partisan screeds but were nicely cleaned up by people who concerned themselves with representing all views clearly and sympathetically.

Another example

Karada offered the following excellent advice in the context of the Saddam Hussein article:

You won't even need to say he was evil. That's why the article on Hitler does not start with "Hitler was a bad man" -- we don't need to, his deeds convict him a thousand times over. We just list the facts of the Holocaust dispassionately, and the voices of the dead cry out afresh in a way that makes name-calling both pointless and unnecessary. Please do the same: list Saddam's crimes, cite your sources.

Objections and clarifications

What follows is a list of common objections, or questions, regarding Wikipedia's nonbias policy, followed by replies.

Askush nuk eshte plotesisht objektiv

Kjo është pothuaj aksiomatike. Atëherë si mund ta ruajmë "neutralitetin" nëse pikëpamjet neutrale nuk ekzistojnë? Ky është një nga argumentet kryesorë kundër politikës së neutralitetit. Kjo është edhe një nga më të shpeshtat pikëpamje të gabuara. Keqkuptimi qëndron në atë që politika e neutralitetit njësohet me The misunderstanding is that the policy says something about the possibility of objectivity. It simply does not. In particular, the policy does not say that there even is such a thing as objectivity, a "view from nowhere" (in Thomas Nagel's phrase)--such that articles written from that point of view are consequently objectively true. That isn't the policy and it is not our aim! Rather, we employ a different understanding of "neutral" and "unbiased" than many might be used to. The policy is simply that we should characterize disputes rather than engage in them. To say this is not to say anything contentious, from a philosophical point of view; indeed, this is something that philosophers are doing all the time. Sophisticated relativists will immediately recognize that the policy is perfectly consistent with their relativism.

If there's anything possibly contentious about the policy along these lines, it is the implication that it is possible to characterize disputes fairly, so that all the major participants will be able to look at the resulting text, agreeing that their views are presented sympathetically and as completely as possible (within the context of the discussion). It is an empirical question, not a philosophical one, whether this is possible; and that such a thing is indeed possible is evident simply by observing that such texts are being written daily by the most capable academics, encyclopedists, textbook writers, and journalists.

Pseudoscience

How are we to write articles about pseudoscientific topics, about which majority scientific opinion is that the pseudoscientific opinion is not credible and doesn't even really deserve serious mention?

If we're going to represent the sum total of "human knowledge"--of what we believe we know, essentially--then we must concede that we will be describing views repugnant to us without asserting that they are false. Things are not, however, as bad as that sounds. The task before us is not to describe disputes fairly, on some bogus view of fairness that would have us describe pseudoscience as if were on a par with science; rather, the task is to represent the majority (scientific) view as the majority view and the minority (sometimes pseudoscientific) view as the minority view, and, moreover, to explain how scientists have received pseudoscientific theories. This is all in the purview of the task of describing a dispute fairly.

There is a minority of Wikipedians who feel so strongly about this problem, however, that they believe Wikipedia should adopt a "scientific point of view" rather than a "neutral point of view." What these people have failed to establish, however, is that there is really a need for such a policy, given that the scientists' view of pseudoscience can be clearly, fully, and fairly explained to those who might be misled by pseudoscience.

Pikëpamjet fyese morale

Çfarë është me pikëpamjet që janë fyerje morale për shumë perëndimorë, siç janë racizmi, seksizmi dhe mohimi i Holokaustit, që kanë sot disa njerëz? Sigurisht ne s´duhet të jemi asnjanës rreth tyre?

Natyrisht ne mund të fusim diskutime të gjata, që paraqesin përbuzjen tonë morale mbi këto gjëra; duke bërë kështu, ne mund të mbajmë një përkrahje të vazhdueshme të shëndoshë mbi pikëpamjen asnjanëse, duke ndihmuar pikëpamjen e përfaqësuesve me emër ose të disa grupesh njerëzish. Të tjerët do jenë të aftë të krijojnë mendimet e tyre dhe të jenë të arsyeshëm, sigurisht të pranojnë pikëpamjet tona. Ata që mbështesin racizmin, seksizmin, etj.,sigurisht nuk do të jenë të bindur të ndërrojnë pikëpamjet e tyre bazuar në një artikull me paragjykime, i cili i vë ata vetëm në mbrojtje; nga ana tjetër, nëse ne bëjmë një përpjekje të përbashkët të zbatojmë politikën tonë të pandryshueshme paparagjykimore, ne mund t´u japim atyre me bindje morale përçmuese një kuptim të thellë i cili do ndryshojë pikëpamjet e tyre.

Giving "equal validity"

But wait. I find the optimism about science vs. pseudo-science to be baseless. History has shown that pseudo-science can beat out facts, as those who rely on pseudo-science use lies, slander, innuendo and numerical majorities of its followers to force their views on anyone they can. If this project gives equal validity to those who literally claim that the Earth is flat, or those who claim that the Holocaust never occurred, the result is that it will (inadvertently) legitimize and help promote that which only can be termed evil.

Please be clear on one thing: the Wikipedia neutrality policy certainly does not state, or imply, that we must "give equal validity" to completely repugnant views. It does state that we must not take a stand on them qua encyclopedia writers; but that does not stop us from representing the majority views as such; from fairly explaining the strong arguments against the repugnant views; from describing the strong moral repugnance that many decent people feel toward them; and so forth.

Hence, on the one hand, Wikipedia does not officially take a stand even on such obvious issues, but on the other, it will not look as though we (the authors of Wikipedia) had accorded equal credibility to morally repugnant views. Given that the authors of Wikipedia represent a rough cross-section of the educated public, our readers can expect us to have a similar cross-section of opinion about extremism: most of us abhor it.

Americo-centric point of view

Wikipedia seems to have an Americo-centric point of view. Isn't this contrary to the neutral point of view?

Yes, it certainly is, and it has no defenders on Wikipedia. The presence of articles written from an exclusively United States point of view is merely a reflection of the fact that there are many Americans working on the project, which in turn is merely a reflection of the fact that so many Americans are online and working on the English project.

This is an ongoing problem that can be corrected by active collaboration from people outside of the U.S., of whom there are many.

This is not only a problem in English. The French Wikipedia may reflect a Continental French bias, the Japanese Wikipedia may suffer from Japanese bias, and so on.

Lack of neutrality as an excuse to delete

The neutrality policy is used sometimes as an excuse to delete texts that are perceived as biased. Isn't this a problem?

In many cases, yes. Most of us believe that the mere fact that some text is biased is not enough, by itself, to delete the text outright. If it contains perfectly valid information, the text should simply be edited accordingly, and certainly not deleted.

There's sometimes trouble determining whether some claim is true or useful, particularly when there are few people on board who know about the topic. In such a case, it's a good idea to raise objections on a talk page; if one has some reason to believe that the author of the biased material will not be induced to change it, we have sometimes taken to removing the text to the talk page itself (but certainly not deleting it entirely). But the latter should be done more or less as a last resort, never merely as a way of punishing people who have written something biased.

Dealing with biased contributors

I agree with the nonbias policy but there are some here who seem completely, irremediably biased. I have to go around and clean up after them. What do I do?

Unless the case is really egregious, maybe the best thing is to call attention to the problem publicly, pointing the perpetrators to this page (but politely--one gets more flies with honey) and asking others to help. If the problem is really serious, Jimbo Wales might be enlisted to beat the person over the head (so to speak) and, in the most recalcitrant cases, ask them to leave the project. There must surely be a point beyond which our very strong interest in being a completely open project is trumped by the interest the vast majority of our writers have, in being able to get work done without constantly having to fix the intrusions of people who do not respect our policy.

Shmangie e zënkave të vazhdueshme

Si mund të shmangim luftëra të vazhdueshme mbi çështjet asnjanëse?

A do t´a bënin këtë pyetje njerëzit e pyetur më shpesh. Ne nuk duhet kurrë të debatojmë mbi si duhet të jetë Wikipedia e paragjykimtë. Ajo nuk duhet aspak të jetë me paragjykime.

Rruga më e mirë të shmangen luftërat mbi paragjykime është të kujtohet se ne jemi këtu të gjithë njerëz të shprehur me arsye e të mençur, ose ne nuk do të punonim mbi këtë e do të kujdeseshim kaq shumë për të. Ne duhet t´a bëjmë synim tonin të kuptojmë parapritjet (perspektivat) e njëri-tjetrit e të punojmë fort të sigurohemi se parapritjet e të tjerëve janë riparaqitur ndershmërisht. Nëse ngrihet ndonjë ngatërresë se çfarë "duhet" të thotë një artikull apo çfarë është e "vërtetë," ne nuk duhet të mëvetësojmë një qëndrim kundërshtar; ne duhet të bëjmë më të mirën tonë të përmbahemi e të pyesim vetveten, "Si mund të përshkruhet kjo zënkë ndershmërisht?" Kjo duhet të pyetet vazhdimisht sapo të shprehet çdo pikë e re kundërshtore. Nuk është puna jonë të përpunojmë Wikipedia-n saqë të pasqyrojë pikëpamjet tona të pandryshueshme e pastaj t´i mbrojmë këto përpunime kundër të gjithë ardhësve; puna jonë është të punojmë së bashku, duke shtuar kryesisht përmbajtje të reja, por gjithashtu, kur të jetë e nevojëshme, të vijmë në një pikë të përbashkët mbi si duhet të përshkruhet një kundërshtí, saqë të jetë e nderëshme për të gjitha palët.

Making necessary assumptions

What about the case where, in order to write any of a long series of articles on some general subject, we must make some controversial assumptions? That's the case, e.g., in writing about evolution. Surely we won't have to hash out the evolution-vs.-creationism debate on every such page?

No, surely not. There are virtually no topics that could not proceed without making some assumptions that someone would find controversial. This is true not only in evolutionary biology, but also philosophy, history, physics, etc.

It is difficult to draw up general principles on which to rule in specific cases, but the following might help: there is probably not a good reason to discuss some assumption on a given page, if an assumption is best discussed in depth on some other page. Some brief, unobtrusive pointer might be apropos, however. E.g., in an article about the evolutionary development of horses, we might have one brief sentence to the effect that some creationists do not believe that horses (or any other animals) underwent any evolution, and point the reader to the relevant article. If there is much specific argumentation on some particular point, it might be placed on a special page of its own.

Concerns about "writing for the enemy"

I'm not convinced by what you say about "writing for the enemy." I don't want to write for the enemy. Most of them rely on stating as fact many things which are demonstrably false. Are you saying that, to be neutral in writing an article, I must lie, in order to faithfully represent the view I disagree with?

This is a misunderstanding what the neutrality policy says. You aren't claiming anything, except to say, "So-and-so argues that such-and-such, twiddle dee dee, and therefore, QED." This can be done with a straight face, with no moral compunctions, because you are attributing the claim to someone else. That's the important thing here! If we are summing up human knowledge on a subject, in the sense above-defined, then you are leaving out important information when you omit so-and-so's argument.

It's worth observing that some scholars are trained so that, even when trying to prove a point, one brings forth counter-arguments so that one can explain why the counter-arguments fail. Such training also gives one a better knowledge of source material and what may have been rejected over the years. Something very much like the neutral point of view is an assumption among scholars--if it isn't adhered to, or if only those facts that prove a particular point are used, one might lose one's reputation.

Kundërshtime të tjera

Unë kam disa kundërshtime të tjera. Ku mund t´i pyes ato?

Para se t´i pyesni ato, ju lutemi rishikoni lidhjet më poshtë. Shumë çështje rreth politikës asnjanëse janë mbuluar(shtjelluar) më parë me shumë vëmëndje. Nëse keni disa ndihmesa të reja për të bërë mbi debatin, mund të provoni Diskutim:Pikëpamje_asnjanëse, ose dërgojini në listën postore të Wikipedia-s.

External links

• AssumeGoodFaith and
• NeutralPointOfView, both on MeatballWiki