Teurati: Dallime mes rishikimesh
[redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Xqbot (diskuto | kontribute) v roboti shtoj: ext:Torá |
v roboti shtoj: fiu-vro:Toora |
||
Rreshti 53: | Rreshti 53: | ||
[[fa:تورات]] |
[[fa:تورات]] |
||
[[fi:Toora]] |
[[fi:Toora]] |
||
[[fiu-vro:Toora]] |
|||
[[fr:Torah]] |
[[fr:Torah]] |
||
[[fur:Torah]] |
[[fur:Torah]] |
Versioni i datës 25 janar 2010 03:32
Torah (hebr.: תורה = mësimi, ligji) është shkrimi më i rëndësishëm fetar i Judaizmit dhe nderohet si fjala e frymëzuar e Perëndisë. Torah është pjesa e parë dhe më kryesore e Biblës hebraike. Në të përmbahen 613 urdhëresa. Tora është përmbledhja e pesë Librave të Moisiut, të cilët formojnë edhe në krishterim pjesën e parë kryesore të Besëlidhjes së Vjetër.
Torah është një dorëshkrim i mbledhur rrotull i cili shkruhet nga një shkrues i Torahs nën rregulla të posaçme dhe të rrepta. Në kuptimin e përgjithshëm Torah si emërtim përdoret si përmbledhje e ligjit gojor dhe ligjit të shkruar judaik, duke rrokur gjithë pikëpamjet mësimore fetare autoritative judaike gjatë historisë, së bashku me Mishnah, Talmudin, Midrashin e të tjerë.
Pesë librat që përmbledh Torah në gjuhën hebraike shqiptimi dhe përkthimi i tyre vijon si më poshtë:
- Zanafilla (בראשית, Bereshit: "Fillimi...")
- Dalja (שמות, Shemot: "Emrat")
- Levitikët (ויקרא, Vajjikra: "Ai thirri...")
- Numrat (במדבר, Bamidbar: "Në shkretëtirë...")
- Ligji i përtërirë (דברים, Devarim: "Fjalët", apo "Diskutimet")
Këta pesë libra të Torahs përshkruajnë krijimin e gjithësisë dhe historinë e saj, dhe në veçanti marrëveshjet e posaçme mes Perëndisë dhe popullit të Izraelit.
Judenjtë e kanë nderuar shumë Torahn gjatë gjithë historisë së tyre si popull i përzgjedhur i Perëndisë, ashtu siç kanë vepruar Samaritanët dhe të krishterët.
Torah është pranuar brez pas brezi si fjala e përpiktë e Perëndisë e thënë Moisiut. Për shumë njerëz, ajo s´është e saktë historikisht, as teologjikisht, as ligjërisht apo udhëzues ritual, por si diçka përtej këtyre tre termave. Ajo është udhëzuesja e parë e marrëdhënies midis Perëndisë dhe njeriut, dhe i gjithë kuptimi dhe qëllimi i kësaj marrëdhënieje, një dokument i gjallë që shpaloset nëpër breza dhe mijëvjeçarë.