Bakr: Dallime mes rishikimesh
| [redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
No edit summary |
|||
| Rreshti 2: | Rreshti 2: | ||
'''Bakri''' ([[Gjuha latine|lat]]. ''Cuprum'') është një element kimik i cili në sistemin periodik gjendet me simbolin '''Cu''' dhe ka numrin rendor 29. Është një metal i periodës së 4 në grupin e 11 të [[sistemit periodik]]. Emri ''kuprum'' rrjedh prej fjalës ''cyprium'' "mineral nga ishulli i Qipros". |
'''Bakri''' ([[Gjuha latine|lat]]. ''Cuprum'') është një element kimik i cili në sistemin periodik gjendet me simbolin '''Cu''' dhe ka numrin rendor 29. Është një metal i periodës së 4 në grupin e 11 të [[sistemit periodik]]. Emri ''kuprum'' rrjedh prej fjalës ''cyprium'' "mineral nga ishulli i Qipros". |
||
Bakri në natyr gjendet rrallë herë në gjendje të lirë. Xehet më të rëndësishme të bakurit janë - CuFeS,Cu2S etj. |
|||
| ⚫ | |||
Në natyrë bakri ndodhet në gjendje elementare (i pastër deri 99%), si mineral, oksid dhe sulfur. Industrialisht bakri fitohet duke u nisur nga sulfuret: Cu2S, CuFeS2 etj.Në fillim sulfuret nxehen në furra (formohet SO2, që Përdoret për prodhimin e acidit sulfurik)derisa shkrijnë.Bakri i fituar në këtë mënyrë nuk është ende i pastër. Ai pastrohet më vonë me rrugë elektrolitike . |
|||
Bakri është një metal relativisht i butë, i cili mund të përpunohet lehtë. Përdorim të madh gjen në lëmi të ndryshme, veçanërisht është përcjellës i shkëlqyer i elektricitetit të nxehtësisë, po ashtu ka dhe një numër të madh të parave metalike që janë formuar nga bakri. '''Bakri''' si një metal i rëndë reaktiv i butë, ju takon grupit të metaleve të çmueshme. |
|||
Bakri perdoret per prodhimin e lidhjeve metalike si : tunxhi (baker dhe zink), bronxi (baker dhe kallaj) dhe disa lidhje metalike speciale. |
|||
Ne perberjet kimike bakri mund te jete ne gjendjen e oksidimit +1 dhe +2. Gjendja +1 oksidohet lehte. Ajo eshte e qendrueshme vetem ne perberjet e patretshme si: CuCl, Cu2O dhe ne perberjet komplekse. Gjendja e oksidimit +2 eshte me e zakonshmja. Joni Cu2+ ngjyros ne te kalter tretesirat ku ndodhet. Sulfati i bakrit CuSO4 perdoret ne bujqesi si dezinfektant. |
|||
Perberjet e bakrit jane te gjitha helmuese. |
|||
| ⚫ | |||
Bakri përftohet nga minerali i bakrit (CuFeS2) si fillim minerali i bakrit (Cu2S me permbajte variabile te FeS, Cu-Permbajtja afersisht. 70 %). |
|||
== Shih dhe këtë == |
== Shih dhe këtë == |
||
| Rreshti 27: | Rreshti 29: | ||
[[ar:نحاس]] |
[[ar:نحاس]] |
||
[[ay:Anti]] |
[[ay:Anti]] |
||
[[az:Mis]] |
p[[az:Mis]] |
||
[[bat-smg:Varis]] |
[[bat-smg:Varis]] |
||
[[be:Медзь]] |
[[be:Медзь]] |
||
Versioni i datës 25 prill 2010 15:52
Bakri (lat. Cuprum) është një element kimik i cili në sistemin periodik gjendet me simbolin Cu dhe ka numrin rendor 29. Është një metal i periodës së 4 në grupin e 11 të sistemit periodik. Emri kuprum rrjedh prej fjalës cyprium "mineral nga ishulli i Qipros".
Si përftohet bakri.
Në natyrë bakri ndodhet në gjendje elementare (i pastër deri 99%), si mineral, oksid dhe sulfur. Industrialisht bakri fitohet duke u nisur nga sulfuret: Cu2S, CuFeS2 etj.Në fillim sulfuret nxehen në furra (formohet SO2, që Përdoret për prodhimin e acidit sulfurik)derisa shkrijnë.Bakri i fituar në këtë mënyrë nuk është ende i pastër. Ai pastrohet më vonë me rrugë elektrolitike .
Bakri perdoret per prodhimin e lidhjeve metalike si : tunxhi (baker dhe zink), bronxi (baker dhe kallaj) dhe disa lidhje metalike speciale. Ne perberjet kimike bakri mund te jete ne gjendjen e oksidimit +1 dhe +2. Gjendja +1 oksidohet lehte. Ajo eshte e qendrueshme vetem ne perberjet e patretshme si: CuCl, Cu2O dhe ne perberjet komplekse. Gjendja e oksidimit +2 eshte me e zakonshmja. Joni Cu2+ ngjyros ne te kalter tretesirat ku ndodhet. Sulfati i bakrit CuSO4 perdoret ne bujqesi si dezinfektant. Perberjet e bakrit jane te gjitha helmuese.
Shih dhe këtë
| Metalet alkaline | Metalet alkaline tokësore | Lantanoidet | Aktinidet | Metalet kalimtare | Metalet tjera | Jometale | Jometale tjera | Halogjene | Gazrat fisnike |
Ac | Ag | Al | Am | Ar | As | At | Au | B | Ba | Be | Bh | Bi | Bk | Br | C | Ca | Cd | Ce | Cf | Cl | Cm | Cn | Co | Cr | Cs | Cu | Db | Ds | Dy | Er | Es | Eu | F | Fe | Fl | Fm | Fr | Ga | Gd | Ge | H | He | Hf | Hg | Ho | Hs | I | In | Ir | K | | Kr | La | Li | Lr | Lu | Lv | Mc | Md | Mg | Mn | Mo | Mt | N | Na | Nb | Nd | Ne | Nh | Ni | No | Np | O | Og | Os | P | Pa | Pb | Pd | Pm | Po | Pr | Pt | Pu | Ra | Rb | Re | Rf | Rg | Rh | Rn | Ru | S | Sb | Sc | Se | Sg | Si | Sm | Sn | Sr | Ta | Tb | Tc | Te | Th | Ti | Tl | Tm | Ts | U | V | W | Xe | Y | Yb | Zn | Zr
Commons: Bakri – Album me fotografi dhe/apo video dhe material multimediale
Ky artikull nga Kimia është i cunguar. Ti mund të ndihmosh Wikipedian duke e përmirësuar këtë artikull.
p