Hëna

Hëna

Hëna (lat.: Luna, në greq.: Σελήνη Seleni) është sateliti i vetëm natyror i tokës. Ai është i vetmi trup qiellor i huaj astronomik, që deri tani është shkelur nga këmba e njeriut, dhe kështu edhe më i studjuari. Megjithatë ajo mban në vetvete ende shumë të fshehta, si krijimi dhe format e truallit të saj. Zhvillimi i saj i mëvonshëm dhe ndërtimi i saj i brendshëm janë sqaruar krejt viteve të fundit.

Shenja e zakonshme për hënën është mpakja, që shikohet nga gjysma e lëmshit tokësor (hemisfera) të veriut në trajten e një drapëri hënor . Hëna është rreth 384.000 km larg Tokës. Në fillim astronomët kujtonin se gropat në Hënë të cilat quhen kratere dhe janë të formuara nga rëna e aseroideve, ishin dete. Këto dete ato i quajtën mares.

Hëna është i vetmi satelit Tokës është e natyrshme dhe është satelit i pestë më i madh në Sistemin Diellor. Ajo është hëna më e madhe në Sistemin Diellor në lidhje me madhësinë e planetit të saj, një e katërta diametri i Tokës dhe 1 / 81 në masë të saj, dhe është sateliti i dytë densest pas Io. Ajo është në rrotullim sinkron me tokën, gjithmonë duke treguar të njëjtën fytyrë, në anën e afërt është e shënuar me maria errët vullkanik në mesin e malore të ndritshme të lashtë kores dhe kratereve të shquar ndikim. Pavarësisht se objekti ndritura në qiell pas Die, sipërfaqja e tij është në të vërtetë shumë e errët, me një reflectance të ngjashme me qymyr. rëndësi i saj në qiell dhe ciklin e vet të rregullt të fazave të ketë qysh ne lashtesi bërë të mun një ndikim të rëndësishëm kulturor në gjuhën, kalendar, artit dhe mitologji. ndikim gravitacional Moon i prodhon Tides oqean dhe zgjatje minutë të ditës. Distanca aktuale Moon i syrit, rreth tridhjetë herë diametri i Tokës, shkakton që ajo të jetë të njëjtën madhësi në qiell si Dielli - duke lejuar në Hënë për të mbuluar Die pikërisht në total eklipseve diellore. Moon është i vetmi trup qiellor në të cilat qeniet njerëzore e kanë bërë një ulje drejtuar. Ndërsa programi Luna e Bashkimit Sovjetik ishte i pari për të arritur në Hënë me anijen pa pilot, programi NASA Shtetet e Bashkuara 'Apollonit arrihet vetëm drejtuar misionet e deri më sot, duke filluar me misionin e parë të drejtuar hënor orbital nga Apollo 8 në 1968, dhe gjashtë drejtuar hënor landings midis 1969 dhe 1972 - i pari duke u Apollo 11 në 1969. Këto misione janë kthyer rreth 380 kg të ngritura e shkëmbinj hënor, të cilat janë përdorur për të zhvilluar një kuptim i detajuar gjeologjik të origjinës mun-së (që mendohet të kenë krijuar ndonjë 4500000000 vjet më parë në një ndikim gjigant), me formimin e strukturës së saj të brendshme, dhe historinë e saj të mëvonshëm. Që nga misioni Apollo 17 në 1972, Hëna është vizituar vetëm nga anijen e papajisur. Që nga 2004, Japonia, Kina, India, Shtetet e Bashkuara, dhe Hapësirë Agjencioni Evropian kanë dërguar njëri-orbiters hënor. Këto anijen e kanë konfirmuar zbulimin e akullit të ujit hënor në kratereve hije të përhershme në pole dhe i lidhur në regolith hënor. Ardhmen drejtuar misionet në Hënë janë planifikuar, por nuk ende në zhvillim e sipër, Hënë mbetet, sipas Traktatit të Hapësirë e jashtme, të lirë për të gjithë popujt për të eksploruar për qëllime paqësore

Emri dhe etimologji

Emri i duhur i Gjuhës Angleze për satelit natyror Tokës është, thjesht, Hëna (kapitalizohen si një emër të duhur).Moon është një fjalë e gjermanike, lidhen me mensis Latine dhe μήνας e lashtë grek (mēnas) të dyja kuptimin muaj, dhe për të Μήνη (Mēnē), emri alternativ për σελήνη (Hënë), me emrin e lashtë greke për Hënën.Kjo është në fund të fundit një derivat i rrënjë Proto-indo-evropiane mua, edhe përfaqësuar në masë (kohë), me të krenuar e rëndësinë e saj në matjen e kohës në fjalë që rrjedhin nga kjo si e hënë, muaj dhe menstrual. Mbiemër lidhur është hënor, pasi Luna Latine emrin, si dhe një adjectival seleno prefiksi-dhe prapashtesën-Hënë, nga emri i lashtë grek. Në anglisht, hënën do të thotë vetëm fjalë "mun" deri në 1665, kur ajo ishte zgjeruar për t'iu referuar zbuluar kohët e fundit satelitë natyrore e planeteve të tjera. Më pas, këto objekte janë dhënë emra të veçantë për të shmangur konfuzionin. Moon është referuar disa herë nga ana e tij latinisht emrin Luna, kryesisht në shkencën artistike.

Fazat e Hënës

Fazat e hënës paraqesin formën, fazën dhe pozitën e hënës e cila ndryshon brenda 29 ditëve, 12 orëve e 44 minutave. Fazat e Hënës formohen si shkak i lëvizjes së Hënës rreth Tokës. Ekzistojnë 4 faza kryesore: Hëna e Re, Katërshja e parë, Hëna e plotë dhe Katërshja e fundit. Një ose dy ditë pas perëndimit të Diellit në qiell vërehet një hark i ndritshëm në formë të drapërit. Kjo pozitë quhet Hëna e re. Draperi i Hënës së re vazhdimisht ritet dhe pas 7 ditëve, 9 orëve e 11 minutave në qiell paraqitet gjysmë rethi i ndritshëm. Kjo pozitë e Hënës quhet Katërshja e parë. Kur Toka gjendet midis Hënës dhe Diellit atëherë Hëna shihet e plotë ku formohet faza Hëna e plotë. Kjo fazë del natën në mbrëmje, ndriçon tërë natën dhe perëndon në mëngjes. Pas Hënës së plotë fillon të zvogëlohet dhe pas 7 ditëve, 9 orëve e 11 minutave paraqitet forma e gjysëmrethit që quhet Katërshja e fundit.