Dushanbe: Dallime mes rishikimesh
[redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
Armend (diskuto | kontribute) No edit summary |
v roboti shtoj: en:Dushanbe |
||
Rreshti 63: | Rreshti 63: | ||
[[ar:دوشنبه]] |
[[ar:دوشنبه]] |
||
[[az:Düşənbə]] |
[[az:Düşənbə]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[be:Горад Душанбе]] |
[[be:Горад Душанбе]] |
||
[[be-x-old:Душанбэ]] |
[[be-x-old:Душанбэ]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[bs:Dušanbe]] |
[[bs:Dušanbe]] |
||
⚫ | |||
[[ca:Duixanbe]] |
[[ca:Duixanbe]] |
||
[[cs:Dušanbe]] |
[[cs:Dušanbe]] |
||
Rreshti 74: | Rreshti 73: | ||
[[da:Dusjanbe]] |
[[da:Dusjanbe]] |
||
[[de:Duschanbe]] |
[[de:Duschanbe]] |
||
⚫ | |||
[[el:Ντουσαμπέ]] |
[[el:Ντουσαμπέ]] |
||
[[ |
[[en:Dushanbe]] |
||
[[eo:Duŝanbeo]] |
[[eo:Duŝanbeo]] |
||
[[es:Dusambé]] |
|||
⚫ | |||
[[eu:Dushanbe]] |
[[eu:Dushanbe]] |
||
[[fa:دوشنبه (تاجیکستان)]] |
[[fa:دوشنبه (تاجیکستان)]] |
||
[[ |
[[fi:Dušanbe]] |
||
[[fr:Douchanbé]] |
[[fr:Douchanbé]] |
||
[[ga:Dushanbe]] |
[[ga:Dushanbe]] |
||
[[gd:Dushanbe]] |
[[gd:Dushanbe]] |
||
[[gl:Dushanbe]] |
[[gl:Dushanbe]] |
||
[[ |
[[he:דושנבה]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[hr:Dušanbe]] |
[[hr:Dušanbe]] |
||
[[ |
[[ht:Douchanbe]] |
||
⚫ | |||
[[id:Dushanbe]] |
[[id:Dushanbe]] |
||
[[ie:Dushanbe]] |
[[ie:Dushanbe]] |
||
[[ |
[[io:Dushanbe]] |
||
[[is:Dúshanbe]] |
[[is:Dúshanbe]] |
||
[[it:Dušanbe]] |
[[it:Dušanbe]] |
||
⚫ | |||
[[he:דושנבה]] |
|||
⚫ | |||
[[ka:დუშანბე]] |
[[ka:დუშანბე]] |
||
[[kk:Душанбе]] |
[[kk:Душанбе]] |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
[[ko:두샨베]] |
|||
[[kv:Душанбе]] |
[[kv:Душанбе]] |
||
[[ht:Douchanbe]] |
|||
[[lad:Dushanbe]] |
[[lad:Dushanbe]] |
||
⚫ | |||
[[lb:Duschanbe]] |
[[lb:Duschanbe]] |
||
[[lmo:Dušanbe]] |
|||
[[lt:Dušanbė]] |
[[lt:Dušanbė]] |
||
[[ |
[[lv:Dušanbe]] |
||
⚫ | |||
[[mk:Душанбе]] |
[[mk:Душанбе]] |
||
[[mr:दुशांबे]] |
[[mr:दुशांबे]] |
||
[[nl:Doesjanbe]] |
[[nl:Doesjanbe]] |
||
⚫ | |||
[[no:Dusjanbe]] |
[[no:Dusjanbe]] |
||
[[nov:Dushanbe]] |
[[nov:Dushanbe]] |
||
[[oc:Doshambe]] |
[[oc:Doshambe]] |
||
⚫ | |||
[[pap:Dusjanbe]] |
[[pap:Dusjanbe]] |
||
⚫ | |||
[[pl:Duszanbe]] |
[[pl:Duszanbe]] |
||
⚫ | |||
[[pt:Duchambe]] |
[[pt:Duchambe]] |
||
[[ro:Dușanbe]] |
[[ro:Dușanbe]] |
||
[[ru:Душанбе]] |
[[ru:Душанбе]] |
||
[[sah:Душанбе]] |
[[sah:Душанбе]] |
||
⚫ | |||
[[simple:Dushanbe]] |
[[simple:Dushanbe]] |
||
[[sk:Dušanbe]] |
[[sk:Dušanbe]] |
||
[[sr:Душанбе]] |
[[sr:Душанбе]] |
||
⚫ | |||
[[fi:Dušanbe]] |
|||
[[sv:Dusjanbe]] |
[[sv:Dusjanbe]] |
||
[[ |
[[sw:Dushanbe]] |
||
⚫ | |||
[[tg:Душанбе]] |
[[tg:Душанбе]] |
||
⚫ | |||
[[tl:Dushanbe]] |
|||
[[tr:Duşanbe]] |
[[tr:Duşanbe]] |
||
⚫ | |||
[[ug:Düshenbe]] |
[[ug:Düshenbe]] |
||
[[uk:Душанбе]] |
|||
⚫ | |||
[[vi:Dushanbe]] |
[[vi:Dushanbe]] |
||
[[war:Dushanbe]] |
[[war:Dushanbe]] |
||
Rreshti 138: | Rreshti 138: | ||
[[yo:Dushanbe]] |
[[yo:Dushanbe]] |
||
[[zh:杜尚别]] |
[[zh:杜尚别]] |
||
⚫ |
Versioni i datës 25 qershor 2010 15:24
Stampa:Qytete Dushanbe (Tajik: Душанбе, Dushanbe, Dyushambe deri në 1929, Stalinabad deri në 1961), është kryeqyteti dhe qyteti më i madh i Taxhikistani. Qyteti në vitin 2008 numëronte 679.400 banorë. Dushanbe do të thotë "e hënë" në Tajik, emri pasqyron faktin se qyteti u rrit në faqen e një fshati që fillimisht popullohej vetëm ditën e hënë sepse atëherë hapej tregu.
Historia
I ndodhur ndërmjet të dy lumenjve, Varzob dhe Kofarnihon, Dushanbe (دوشنبه) është kryeqyteti i Taxhikistanit. Mbetjet arkeologjike datojn në shekullin e V para Krishtit të cilat janë zbuluar në këtë zonë, ka pak për të sugjeruar se Dushanbe ka qenë më shumë se një fshat i vogël deri rreth 80 vjet më parë. Në 1920, Emiri i fundit Bukhara shkurtimisht u strehuar në Dushanbe (quajtur atëherë Dyushambe) pasi u përmbys nga revolucioni bolshevik. Ai iku në Afganistan pasi Ushtria e Kuqe pushtoj zonën.
Përmendore e Samani Ismail Amir në Dushanbe Dushanbe, që do të thotë "e hënë" në persisht, فارسی, është zhvilluara në vendin e një fshati të tregut të hënë, Dyushambe-Bozor, ish emrit të saj Dyushambe ishte një version rusisht i fjalë që ka kuptimin "e hënë" në persisht (du-du shanbe nga dy + shanbe e shtunë, lit. "ditën e dytë pas të shtunës"). Pas fitores së Ushtrisë të Kuq në Azinë Qendrore fshati u përmirësua në qytet në 1925 dhe u bë kryeqytet krijuar rishtazi i Republikës Socialiste Sovjetike Autonome Taxhike ose Republika Socialiste Sovjetike Autonome (Tajik ASSR). Pas transformimit të Tajik ASSR të Tajik Republikës Socialiste Sovjetike (Tajik RSS) në 1929, u riemërua Dyushambe Stalinabad, sipas Joseph Stalin. Si pjesë e de-Stalinizimit të filluar nga Nikita Khrushchev, qyteti u riemërua në Dushanbe në vitin 1961. Sovjetikët e shndërruan zonën në një qendër për prodhimin e pambukut dhe mëndafshit, dhe u zhvendosën me dhjetëra mijëra njerëz në qytet nga i gjithë Bashkimi Sovjetik. Popullsia u rrit edhe me mijëra taxhikë që migruan në Taxhikistan pas transferimit të Bukhara Samarkand dhe në uzbekisht SSR. Një qytet i qetë dhe relativisht i begatë nën sundimin sovjetik, Dushanbe ka qenë shtëpi e një universiteti dhe një Akademie Shkencore Taxhike. Trazirat e rënda të shkurtit 1990, Moska planifikoj të zhvendosen dhjetëra mijëra refugjatëve armen në Taxhikistan. trazirave Dushanbe të ushqyera kryesisht me shqetësimet në lidhje me mungesat e strehimit për popullsinë Taxhike, por kjo përkoi me një valë trazirash nacionaliste që përfshinë Transcaucasia dhe shtetet e tjera të Azisë Qendrore gjatë epokës Gorbachev. Qyteti u dëmtua rëndë si rezultat i Luftës Civile në Taxhikistan (1992-1997). Megjithatë me zhvillimin e ekonomisë taxhike Dushanbe u shndërrua në një qendër tregtare me rritje të shpejtë, kulturore dhe industriale. U ngritën monumentet dhe statujat përkujtimore të së kaluarës Persiane.
Binjakëzime
- Lusaka, Zambia (1966)
- Stampa:Country data Yemen Sana'a, Jemeni (25 June 1967)
- Monastir, Tunizia (24 November 1967)
- Klagenfurt, Austria (1972)
- Lahore, Pakistan (15 September 1976)
- Boulder, ShBA (8 May 1987)
- Mazari Sharif, Afganistani (13 July 1991)
- Reutlingen, Gjermani (5 October 1991)
- Saint Petersburg, Rusi (6 October 1991)
- Shiraz, Iran (16 February 1992)
- Minsk, Bjellorusi (21 July 1998)
- Urumchi, Kinë (10 September 1999)
- Tehran, Iran (12 March 2001)
- Ankara, Turqi (11 December 2003)