Laosi: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v roboti shtoj: so:Laos
COBJK (diskuto | kontribute)
No edit summary
Rreshti 1: Rreshti 1:
{{KUTIALaosi}}
{{KUTIALaosi}}

Laosi, emri zyrtar '''Republika Demokratike Popullore e Laos''' është shtet që shtrihet në Jug-Lindjen e [[Azia|Azisë]] dhe në [[Indokina|Indokinë]]. Në Veri kufizohet me [[Kina|Kinën]], në Lindje me [[Vietnami|Vietnamin]], në Jug me [[Kamboxhia|Kamboxhian]], në Perëndim me me [[Tailanda|Tailandën]], në Veri-Perëndim me [[Birmania|Birmaninë]]. Laosi nuk ka dalje në det. Kryeqyteti i Laosit është [[Vientiane]].





== Historia ==
== Historia ==
: '''''Artikulli kryesor : [[Historia e Shteteve - {{PAGENAME}}|Historia]]'''''
: '''''Artikulli kryesor : [[Historia e Shteteve - {{PAGENAME}}|Historia]]'''''






Çin Hindi Yarımadasına göç eden Laos halkının asıl vatanı, Çin’dir. Laos’un, 14. asırdan önceki tarihi hakkında vesika yoktur. İlk Laos krallığı, 14. asır ortalarına doğru kurulmuştur. 1453 senesinde Fraya Fa Ngum, Lanxang (milyonlarca fil) krallığını kurdu. On altıncı asrın sonunda bu krallık, “İngiliz Milletler Topluluğu”nun bir üyesi (sömürgesi) oldu.

Ülkede patlak veren bir iç savaş netîcesinde krallık, Kraliyet Devleti ve Şampasak Prensliği olmak üzere ikiye bölündü. On dokuzuncu yüzyıl başında Kraliyet devleti, Siyam’la birleşti. 1893 yılında imzâlanan, Fransız-Siyam Antlaşması ile Siyam’la birlikte Laos da Fransa’nın bir sömürgesi hâline geldi.

1942 senesinde Japonlar, Mekong Nehri ve çevresini ele geçirdi. İkinci Dünyâ Harbi sonunda Japonya mağlub olunca, Mayıs 1946’da Laos, bağımsızlığını îlân etti. Fransa buna engel olmak istediyse de başarılı olamadı. 1953 yılında Fransa ve ABD, 1962 senesi Temmuz ayında yapılan Cenevre Milletlerarası Konferansında ise bütün ülkeler Laos’un bağımsızlığını tanıdı. 1963 Nisanına doğru ülkede karışıklıklar başgösterdi. Uzun koalisyon hükûmetleri sonunda, komünizm yanlısı Potent-Lao, 1975’te Laos Demokratik Halk Cumhûriyetini kurdu. Günümüzde hâlâ komünist idâre başta bulunmakta olup, sosyalist yönetime geçmesinden bu yana ilk seçim 1989 Martında yapılmıştır.

== Politika ==
== Politika ==
: '''''Artikulli kryesor : [[Sistemi shtetror - {{PAGENAME}}|Sistemi shtetror]]'''''
: '''''Artikulli kryesor : [[Sistemi shtetror - {{PAGENAME}}|Sistemi shtetror]]'''''

Versioni i datës 13 tetor 2010 17:29

ສາທາລະນະລັດປະຊາທິປະໄຕ
ປະຊາຊົນລາວ
Sathalanalat Pasathipatai Pasason Lao
[[Figura:|85px|Emblema - Laosi]]
Laosi Laosi
Moto Kombëtare: Paqe, Pavaresi, Demokrati, Bashkim dhe Prespektiv
Vendndodhja - Laosi
Vendndodhja - Laosi

Laosi, emri zyrtar Republika Demokratike Popullore e Laos është shtet që shtrihet në Jug-Lindjen e Azisë dhe në Indokinë. Në Veri kufizohet me Kinën, në Lindje me Vietnamin, në Jug me Kamboxhian, në Perëndim me me Tailandën, në Veri-Perëndim me Birmaninë. Laosi nuk ka dalje në det. Kryeqyteti i Laosit është Vientiane.



Historia

Artikulli kryesor : Historia




Çin Hindi Yarımadasına göç eden Laos halkının asıl vatanı, Çin’dir. Laos’un, 14. asırdan önceki tarihi hakkında vesika yoktur. İlk Laos krallığı, 14. asır ortalarına doğru kurulmuştur. 1453 senesinde Fraya Fa Ngum, Lanxang (milyonlarca fil) krallığını kurdu. On altıncı asrın sonunda bu krallık, “İngiliz Milletler Topluluğu”nun bir üyesi (sömürgesi) oldu.

Ülkede patlak veren bir iç savaş netîcesinde krallık, Kraliyet Devleti ve Şampasak Prensliği olmak üzere ikiye bölündü. On dokuzuncu yüzyıl başında Kraliyet devleti, Siyam’la birleşti. 1893 yılında imzâlanan, Fransız-Siyam Antlaşması ile Siyam’la birlikte Laos da Fransa’nın bir sömürgesi hâline geldi.

1942 senesinde Japonlar, Mekong Nehri ve çevresini ele geçirdi. İkinci Dünyâ Harbi sonunda Japonya mağlub olunca, Mayıs 1946’da Laos, bağımsızlığını îlân etti. Fransa buna engel olmak istediyse de başarılı olamadı. 1953 yılında Fransa ve ABD, 1962 senesi Temmuz ayında yapılan Cenevre Milletlerarası Konferansında ise bütün ülkeler Laos’un bağımsızlığını tanıdı. 1963 Nisanına doğru ülkede karışıklıklar başgösterdi. Uzun koalisyon hükûmetleri sonunda, komünizm yanlısı Potent-Lao, 1975’te Laos Demokratik Halk Cumhûriyetini kurdu. Günümüzde hâlâ komünist idâre başta bulunmakta olup, sosyalist yönetime geçmesinden bu yana ilk seçim 1989 Martında yapılmıştır.

Politika

Artikulli kryesor : Sistemi shtetror

Njësit administrative

Artikulli kryesor : Njësit administrative

Gjeografia

Artikulli kryesor : Gjeografia

Ekonomia

Artikulli kryesor : Ekonomia

Demografia

Artikulli kryesor : Demografia

Kultura

Artikulli kryesor : Kultura
Telekomunikacioni
Transporti
Ushtria
Turizmi

Lidhje të jashtme

 Commons: Laosi – Album me fotografi dhe/apo video dhe materiale multimediale
 Commons: Laosi – Album me fotografi dhe/apo video dhe material multimediale