Halloween: Dallime mes rishikimesh
[redaktim i pashqyrtuar] | [redaktim i pashqyrtuar] |
v [r2.5.2] roboti shtoj: arz:هالويين |
JAnDbot (diskuto | kontribute) v r2.5.2) (roboti ndryshoj: lv:Helovīns |
||
Rreshti 59: | Rreshti 59: | ||
[[li:Halloween]] |
[[li:Halloween]] |
||
[[lt:Helovinas]] |
[[lt:Helovinas]] |
||
[[lv: |
[[lv:Helovīns]] |
||
[[mk:Ноќ на вештерките]] |
[[mk:Ноќ на вештерките]] |
||
[[mr:हॅलोवीन]] |
[[mr:हॅलोवीन]] |
Versioni i datës 8 prill 2011 13:45
Halloween (hellëuin) e ka prejardhjen në kremtimin e ndërrimit të viteve të kalendarit të Kelteve, natën midis 31 tetorit dhe 1 nëntorit. Qe para 600 viteve p.e.s populli kelt mirëpriste në këtë mënyre muajt e errët të dimrit duke u ndare në të njëjtën kohë nga periudha e lulëzuar e verës. Druidet (lloj besimi) ia përkushtonin këtë natë Zotit të tyre të vdekjes Samhain. Gojedhana thotë se ai i ka mbledhur shpirtrat e të vdekurve të 12 muajve që kanë shkuar pasi që i kanë lare mëkatet e tyre, dhe i ka dërguar në parajsën Kelte.
Njerëzit mbledhshin në kodrat mbi tokat e tyre dhe duke ndezur zjarre të mëdhenj perzenin shpirtrat e keqinj të viti që shkoi. Më pas shuanin përkohësisht zjarrin në shtëpitë e tyre dhe pak më vonë e ndiznin përsëri.
Kështu emri Halloween i ka rrënjët në Evrope. Kisha ua mori Kelteve këtë zakon gjate rrejdhes se kristianizmit. Ishte At Gjergji i IV i cili ne vitin 837 e ringjalli 1 Nëntorin duke e quajtur Dita e të gjithë Shpirtrave. Për të mos shtrembëruar shkakun të Samhain-it kjo ditë është menduar të jetë edhe dita e të vdekurve.
Vetëm në qindvjeçarin e 19 arriti Halloween të kaloj Atlantikun për në Amerikën Veriore së bashku me pasardhësit e Kelteve, Irlandezet të cilët shtegtuan atje për shkak të kushteve të këqija për jetës. Atje ky zakon u përhap shpejt në të gjithë vekendin, por gjatë përhapjes pësoi edhe ndryshim të dukshëm. Kështu tashme Halloween më tepër përngjan me karnevalet së sa me zakonet e mëhershme.
Shenja dalluese e Hallowwen-ve është kungulli, e cila e ka prejardhjen në ShBA. Por ama arsyeja e përdorimit të kungullit me vrima me pamje të jashtme të frikshme dhe njëkohësisht të bukur rrjedh gjithashtu nga koha e Kelteve. Një zuzar me emrin Jack O'Lanten duhej të shkonte në ferr pas vdekjes së tij. Por Djalli e ktheu mbrapsht duke i dhëne një copë qymyri (thëngjill) që digjej ta kishte gjatë gjithë rrugës. Jacku e vendosi qymyrin në një Rrepe të madhe dhe u nis drejt drejt një udhëtimi të pafundte me që nuk e lejuan të futej në asnjë mbretëri të vdekurish. Për njerëzit ishte më se e qartë që rrepa me qymyrin u shtinte tmerrin para së gjithash shpirtrave të keqinj. Meqenëse amerikanet përdoren kungullin në vend të rrepës, ai mbeti shenja dalluese e Halloween-ve.