Halloween: Dallime mes rishikimesh

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
[redaktim i pashqyrtuar][redaktim i pashqyrtuar]
Content deleted Content added
v [r2.5.2] roboti shtoj: arz:هالويين
v r2.5.2) (roboti ndryshoj: lv:Helovīns
Rreshti 59: Rreshti 59:
[[li:Halloween]]
[[li:Halloween]]
[[lt:Helovinas]]
[[lt:Helovinas]]
[[lv:Visu svēto diena]]
[[lv:Helovīns]]
[[mk:Ноќ на вештерките]]
[[mk:Ноќ на вештерките]]
[[mr:हॅलोवीन]]
[[mr:हॅलोवीन]]

Versioni i datës 8 prill 2011 13:45

Halloween (hellëuin) e ka prejardhjen në kremtimin e ndërrimit të viteve të kalendarit të Kelteve, natën midis 31 tetorit dhe 1 nëntorit. Qe para 600 viteve p.e.s populli kelt mirëpriste në këtë mënyre muajt e errët të dimrit duke u ndare në të njëjtën kohë nga periudha e lulëzuar e verës. Druidet (lloj besimi) ia përkushtonin këtë natë Zotit të tyre të vdekjes Samhain. Gojedhana thotë se ai i ka mbledhur shpirtrat e të vdekurve të 12 muajve që kanë shkuar pasi që i kanë lare mëkatet e tyre, dhe i ka dërguar në parajsën Kelte.

Njerëzit mbledhshin në kodrat mbi tokat e tyre dhe duke ndezur zjarre të mëdhenj perzenin shpirtrat e keqinj të viti që shkoi. Më pas shuanin përkohësisht zjarrin në shtëpitë e tyre dhe pak më vonë e ndiznin përsëri.

Kështu emri Halloween i ka rrënjët në Evrope. Kisha ua mori Kelteve këtë zakon gjate rrejdhes se kristianizmit. Ishte At Gjergji i IV i cili ne vitin 837 e ringjalli 1 Nëntorin duke e quajtur Dita e të gjithë Shpirtrave. Për të mos shtrembëruar shkakun të Samhain-it kjo ditë është menduar të jetë edhe dita e të vdekurve.

Vetëm në qindvjeçarin e 19 arriti Halloween të kaloj Atlantikun për në Amerikën Veriore së bashku me pasardhësit e Kelteve, Irlandezet të cilët shtegtuan atje për shkak të kushteve të këqija për jetës. Atje ky zakon u përhap shpejt në të gjithë vekendin, por gjatë përhapjes pësoi edhe ndryshim të dukshëm. Kështu tashme Halloween më tepër përngjan me karnevalet së sa me zakonet e mëhershme.

Shenja dalluese e Hallowwen-ve është kungulli, e cila e ka prejardhjen në ShBA. Por ama arsyeja e përdorimit të kungullit me vrima me pamje të jashtme të frikshme dhe njëkohësisht të bukur rrjedh gjithashtu nga koha e Kelteve. Një zuzar me emrin Jack O'Lanten duhej të shkonte në ferr pas vdekjes së tij. Por Djalli e ktheu mbrapsht duke i dhëne një copë qymyri (thëngjill) që digjej ta kishte gjatë gjithë rrugës. Jacku e vendosi qymyrin në një Rrepe të madhe dhe u nis drejt drejt një udhëtimi të pafundte me që nuk e lejuan të futej në asnjë mbretëri të vdekurish. Për njerëzit ishte më se e qartë që rrepa me qymyrin u shtinte tmerrin para së gjithash shpirtrave të keqinj. Meqenëse amerikanet përdoren kungullin në vend të rrepës, ai mbeti shenja dalluese e Halloween-ve.