Funksionet me shumë variabla: Dallime mes rishikimesh
[Redaktim i kontrolluar] | [Redaktim i kontrolluar] |
AXRL (diskuto | kontribute) No edit summary |
Armend (diskuto | kontribute) |
||
Rreshti 8: | Rreshti 8: | ||
=== Limiti i funksionit === |
=== Limiti i funksionit === |
||
Rrethinë me rreze ''δ'' ose ''δ''-rrethinë të pikës |
Rrethinë me rreze ''δ'' ose ''δ''-rrethinë të pikës <math>M_{0}(x_{0},y_{0})\,</math> në rrafshin ''xOy'' e quajmë bashkësinë e të gjitha [[Pika|''pikave'']] <math> M(x,y)\, </math> që gjenden brenda rrethit me rreze ''δ'' e me qendër në [[Pika|''pikën'']] <math>M_{0}\,</math>. Pikën M₀ e quajmë pikë grumbullimi të zonës ''D'' në qoftë se në çdo ''δ''-rrethinë të saj ekziston së paku një pikë ''M₀'' e ndryshme nga ''M'' e cila i takon zonës ''D''. Pika <math>M_{0}\,</math> mund t'i takojë ose mos t'i takojë zonës ''D''. |
||
Numrin '' A '' e quajmë '''[[Limiti|''limit të funksionit'']]''' ''ƒ'' në pikën e grumbullimit |
Numrin '' A '' e quajmë '''[[Limiti|''limit të funksionit'']]''' ''ƒ'' në pikën e grumbullimit <math>M_{0}\,</math> të domenit ''D'' në qoftë se për çdo |
||
:<math>\varepsilon > 0</math> |
:<math>\varepsilon > 0</math> |
||
Rreshti 15: | Rreshti 15: | ||
sado të vogël, mund të gjendet <math> \delta > 0</math> |
sado të vogël, mund të gjendet <math> \delta > 0</math> |
||
e tillë që për çdo pikë <math> M(x,y) </math> nga ''δ-'' rrethina e pikës |
e tillë që për çdo pikë <math> M(x,y)\, </math> nga ''δ-'' rrethina e pikës <math>M_{0}\,</math> vlen |
||
:<math>|f(x) - A| < \varepsilon </math>. |
:<math>|f(x) - A| < \varepsilon </math>. |
||
[[simbolikisht]]<ref>Limiti i funksionit.http://mathworld.wolfram.com/Limit.html.</ref> shënohet <math> z=f(M) </math> ose <math> z=f(x,y) |
[[simbolikisht]]<ref>Limiti i funksionit.http://mathworld.wolfram.com/Limit.html.</ref> shënohet <math> z=f(M)\, </math> ose <math> z=f(x,y)\, </math>, ose |
||
: <math> \forall \varepsilon > 0\ \exists \ \delta > 0 : \forall x\ (0 < |x - c| < \delta \ \Rightarrow \ |f(x) - A| < \varepsilon) |
: <math> \forall \varepsilon > 0\ \exists \ \delta > 0 : \forall x\ (0 < |x - c| < \delta \ \Rightarrow \ |f(x) - A| < \varepsilon)\,</math> |
||
Pika |
Pika <math>M\,</math> mund të tentoj në pikën <math>M_{0}\,</math> në mënyrë të çfarëdoshme, nëpër ndojnë [[Segmenti|''segment'']], lakore etj. Nëse eksiston [[Limiti|''limiti i funksionit'']] ''ƒ'' në pikën <math>M_{0}\,</math> atëherë ai nuk varet nga rruga nëpër të cilën <math>M\rightarrow M_{0}\,</math>. |
||
=== Vazhdueshmëria e funksionit === |
=== Vazhdueshmëria e funksionit === |
Versioni i datës 22 maj 2011 20:49
Përkufizimi
Rregulla ƒ sipas së cilës çdo pikë nga një zonë D (domeni i funksionit) në sistemin koordinativ xoy i korrespondohet një dhe vetëm një numër real z nga bashkësia numerike R (kodomeni i funksionit) dhe çdo numri nga R i përgjigjet së paku një pikë nga D, e quajmë funksion me dy variabla.[1] dhe simbolikisht shënohet ose
Grafiku i funksionit
Grafiku i funksionit zakonisht paraqet një sipërfaqe, ndërprerjet e saj me rrafshe paralele janë lakore, projeksionet e të cilave në rrafshin xOy kanë ekuacionet dhe quhen lakore nivelore. Për funksionin me tri variabla quhen sipërfaqe nivelore.
Limiti i funksionit
Rrethinë me rreze δ ose δ-rrethinë të pikës në rrafshin xOy e quajmë bashkësinë e të gjitha pikave që gjenden brenda rrethit me rreze δ e me qendër në pikën . Pikën M₀ e quajmë pikë grumbullimi të zonës D në qoftë se në çdo δ-rrethinë të saj ekziston së paku një pikë M₀ e ndryshme nga M e cila i takon zonës D. Pika mund t'i takojë ose mos t'i takojë zonës D. Numrin A e quajmë limit të funksionit ƒ në pikën e grumbullimit të domenit D në qoftë se për çdo
sado të vogël, mund të gjendet
e tillë që për çdo pikë nga δ- rrethina e pikës vlen
- .
simbolikisht[2] shënohet ose , ose
Pika mund të tentoj në pikën në mënyrë të çfarëdoshme, nëpër ndojnë segment, lakore etj. Nëse eksiston limiti i funksionit ƒ në pikën atëherë ai nuk varet nga rruga nëpër të cilën .
Vazhdueshmëria e funksionit
Le të jetë funksion i përkufizuar në zonën D dhe M₀(x₀,y₀) një pikë grumbullimi e kësaj zone. Funksioni ƒ quhet i vazhdueshëm në pikën M₀ në qoftë se
ku a = dhe c = M₀(x₀,y₀).
Funksioni ƒ është i vazhdueshëm në një bashkësi D në qoftë se është i vazhdueshëm në çdo pikë të bashkësisë D. Le të jetë funksion i dy variablave dhe Δx e Δy shtesat e variablave x e y, atëherë diferencën
e quajmë shtesa totale e funksionit ƒ në pikën , ndërsa diferencat
dhe
i quajmë shtesa parciale e funksionit ƒ në pikën në lidhje me argumentet x e y. Funksioni ƒ është i vazhdueshëm në pikën M₀ nëse
- .
ku c = kurse a = .
Në qoftë se
atëherë themi se funksioni ƒ është i vazhdueshëm në pikën në lidhje me variablën x. Ndërsa vazhdueshmëria e funksionit sipas y
- .
Nëse funksioni ƒ është i vazhdueshëm në pikën atëherë ai është i vazhdueshëm në atë pikë në lidhje me secilën variabël veç e veç. Anasjelltas nuk vlen. Operacionet e funksioneve të vazhdueshme janë funksione të vazhdueshme.
Referenca
- ^ Funksionet me dy e më shumë variabla. Hajdar Peci. Matematika 2. Fakulteti elektroteknik në Prishtinë 2008.
- ^ Limiti i funksionit.http://mathworld.wolfram.com/Limit.html.
- Zenun Loshaj. Matematika 2. Fakulteti elektroteknik në Prishtinë (1996).
{{cite book}}
: Mungon ose është bosh parametri|language=
(Ndihmë!)