Arnaldus de Villa Nova

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Portret gjenerik i Arnald[us] de villa noua, klishe në dru nga Nuremberg Chronicle, 1493

Arnaldus de Villa Nova (i quajtur edhe Arnau de Vilanova në gjuhën e tij katalanisht, Arnaldus Villanovanus, Arnaud de Ville-Neuve ose Arnaldo de Villanueva c. 1240-1311) ishte një mjek dhe një reformantor fetar. Në të kaluarën, ai ishte menduar gabimisht si një alkimist dhe një astrolog.

Ai ishte lindur në Kurorën e Aragonit, ndoshta Villanueva de Jiloca ose Valencia, dhe ai studioi mjekësi ku gjithashtu mori disa kurset e teologjisë. Pasi që jetoi në gjykatën e Aragonit dhe pasi dha mësim për shumë vjet në Shkollën e Mjekësisë në Montpellier, ai shkoi në Paris, ku fitoi një reputacion të konsiderueshëm; por ai shkaktoi armiqësi predikative. Në 1311 ai u thirr në Avignon nga Papa Klementi V, por vdiq në udhëtimin në brigjet e Xhenovës.[1]

Atij i atribuohet përkthimi i një numri të teksteve mjekësore nga gjuha arabe, duke përfshirë punime nga Ibn Sina (Avicenna), Ebu-l-Kripë, dhe Galeni.[2] Shumë shkrime alkimike, duke përfshirë Rosarius Philosophorum, Novum Lumen, ose Flos Florum, janë gjithashtu të atribuara në emër të, por ato nuk janë autentike. Botimet e mbledhura të tyre janë botuar në Lyon në 1504 dhe 1532 (me një biografi nga Symphorianus Campegius), në Basel në 1585, dhe në Lyon në 1586. Ai gjithashtu është menduar autori i punimeve të rëndësishme mjekësore, të tilla si Speculum medicinae dhe Regimen sanitatis ad regem Aragonum, por shumë të tjerë, të tilla si Breviarium Practicae, gabimisht i atribuohet atij. Përveç kësaj, ai shkroi shumë punime teologjike për reformimin e Krishterimit në Romë dhe në Katalani, disa prej tyre, duke përfshirë profecitë apokaliptike.

Biografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Vendi dhe data e lindjes së Arnaldus debatohen: disa historianë besojnë se ai ka lindur në Villeneuve-lès-Maguelone, një fshat afër Montpellier; të tjerët janë të dyshimta, sepse ka edhe qytete me të njëjtin emër në Mbretërinë e Valencias (tani në Spanjë), në Katalonia, në Languedoc, në Provence. Pa marrë parasysh, ai është i njohur në Kataloni, Valencia, dhe Ishujt Baleare me emrin "Arnau de Vilanova," dhe është e sigurtë që ai i shkroi pjesën më të madhe të veprave të tij në katalanasht (Confessió de Barcelona, Raonament d'Avinyó). Pavarësisht realitetit, Arnaldus kishte një reputacion të madh si një mjek, teolog dhe alkimist.[3]

Ai studioi mjekësi në Montpellier deri në vitin 1260. Ai shëtiste nëpër Francë, Kataloni, dhe Itali, pjesërisht si mjek, pjesërisht si ambasadori. Ai ishte mjeku personal i Mbretit të Aragonit nga 1281. Në vdekjen e Peter III të Aragon në 1285, ai u largua nga Barcelona për në Montpellier.[3]

Arnaldus de Villanova

I ndikuar nga Joakimi i  Fiores, ai pohoi se në 1378 bota do të mbarojë dhe Antikrishti do të vijë (De adventu Antichristi, 1288). Ai ishte dënuar nga Universiteti i Parisit në vitin 1299, i akuzuar për herezi, dhe burgosur për idetë e tij për reformimin e kishës. Ai u ruajt me anë të ndërhyrjes së Boniface VIII, të cilët Arnaldusi i kishte shëruar një sëmundje të dhimbshme.[4] Ai ishte edhe një herë i burgosur në Paris rreth 1309, sipas papa Benedikti XI. Në Sorbonne u dha urdhër të digjeshin punimet e tij filozofike.

Ai ishte mësues i shkollës së mjekësisë në mes të viteve 1291 dhe 1299. Fama e tij si një mjek ishte e pamasë, ndër pacientët e tij ishin tre papë dhe tre mbretër.

Ai bëhet ambasador për James II, mbret i Aragonit dhe Sicilisë. Ai kërkoi strehim nga Inkuizicioni në gjykatën e Frederik III në Sicili, dhe u quajt më vonë në Avignon si mjek për papa Klementi V.[3] Ai është me siguri pas dëmeve papnore të 8 shtator 1309, e cila kërkohet nga studentët e mjekësisë për njohuri të disa nga pesëmbëdhjetë traktetet greko-arab, duke përfshirë ato nga Galeni dhe Avicenna.

Ai vdiq në një anijembytje pranë Xhenovës në 1311, derisa ishte në misioni diplomatik. Inkuizitori i Tarragonës e dënoi atë, dhe pesëmbëdhjetë propozimet e tij ishin censuruar.[3]

Vepra autentike mesjetare[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Thesoro de los pobres (1584).

Lista e veprave të vërtetuara saktë:

  1. Speculum medicine
  2. De intentione medicorum
  3. De humido radicali
  4. De considerationibus operis medicine
  5. Aphorismi de gradibus
  6. De dosi tyriacalium
  7. Medicationis parabole
  8. Commentum super quasdam parabolas
  9. Aphorismi particulares
  10. Aphorismi de memoria
  11. Aphorismi extravagantes
  12. Regimen sanitatis ad regem Aragonum
  13. Regimen Almarie (De regimine castra sequentium)
  14. Practica summaria
  15. De parte operativa
  16. De amore heroico
  17. Regimen de podagra
  18. Compendium regimenti acutorum
  19. Commentum super tractatum Galieni De malitia complexionis diverse
  20. Repetitio super canone Vita Brevis
  21. Tabula super Vita brevis
  22. De esu carnium
  23. De improbatione maleficiorum
  24. Translatio Albumasaris De simplicibus
  25. Translatio Avicenne De viribus cordis
  26. Translatio Galieni De rigore et iectigatione et tremore et spasmo
  27. Translatio doctrine Galieni De interioribus

Po ashtu:

  • 14 vepra që supozohen të jenë shkruar nga ai
  1. Tractatus contra calculum
  2. De tremore cordis
  3. Regimen contra catarrhum
  4. Regimen sive consilium quartane
  5. Consilium sive cura febris ethice
  6. Compilatio de conceptione
  7. Experimenta et recepte
  8. De simplicibus
  9. Antidotarium
  10. Libellus de arte cognoscendi venena
  11. Cura epilepsie
  12. Astrologia
  13. Expositio super aphorismo In morbis minus
  14. Abbreviatio libri prognosticorum

Trashëgimia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Një spital në Motepeller dhe një maternitet mbajnë emrin e tij.

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Fernando Salmón (2010). Robert E. Bjork (red.). The Oxford Dictionary of the Middle Ages. Oxford, England: Oxford University Press. fq. 135. ISBN 978-0-19-866262-4. {{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ D. Campbell, Arabian Medicine and Its Influence on the Middle Ages, p. 5.
  3. ^ a b c d "Arnauld de VILLENEUVE (Arnau de Vilanova ou Arnaldus de Villanova)". Arkivuar nga origjinali më 3 korrik 2014. Marrë më 23 shkurt 2016. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  4. ^ Robert E. Lerner, “The Pope and the Doctor,” The Yale Review 78, no. 1 (Autumn 1988): 62–79.

Bibliografi[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Opere

Shih J. B. Haureau në Histoire litteraire de la France (1881), vol. 28; E. Lalande, Arnaud de Villeneuve, sa vie et ses oeuvres (Paris, në vitin 1896). Një listë e shkrimeve është dhënë nga J. Ferguson tij Bibliotheca Chemica (1906). Shih gjithashtu U. Chevalier, Repertorit des burime hist., &c., Bio-bibliographie (Paris, 1903).

  • [./File:PD-icon.svg Public Domain] Ky artikull përfshin tekstin nga një botim tani në domenin publik: Chisholm, Hugh, ed. (1911). Encyclopædia Britannica (11-të ed.). Cambridge University Press.

Edicione[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Opera omnia, Lyon, 1532.
  • Arnaldi de Villanova opera medica omnia, Barcelona, Publicacions i Edicions de la universitat de Barcelona, 2014, 16 vol.
    • vol. II : Aphorismi de gradibus, 1975, XIV-338 p.
    • vol. III : De amore heroico, 110 p. [1]
    • vol. IV : Tractatus de consideracionibus operis medicine, sive de flebotomia
    • vol. V.1 : Tractatus de intentione medicorum, 226 p [2]
    • vol. V.2 : Tractatus de humido radicali, 636 p.
    • vol. VII.1 : Epistula de reprobacione nigromantice ficcionis (De improbatione maleficiorum)
    • vol. X.1 : Regimen sanitatis ad regem aragonum, 936 p.
    • vol. XI : De esu carnium
    • vol. XVI : Aphorismi de gradibus, 1981, 111 p.
  • Arnaldi de Villanova opera theologica omnia, Barcelona, Institut d'estudis catalans, Facultat de teologia de Catalunya, 2004 ss., sous la dir. de Josep Perarnau
    • vol. III : Introductio in librum Ioachim de semine scriptorum. Allocutio super significatione nominis Tetragrammaton, 2004, 212 p.
    • vol. IV : Alphabetum catholicorum ad inclitum dominum regem Aragonum pro filiis erudiendis in elementis catholicae fidei. Tractatus de prudentia catholicorum scolarium, 253 p., 2007
    • vol. V : Tractatus de tempore adventus Antichristi: ipsius et aliorum scripta coæva, 2014, 435 p.

Veprat autentike të përkthyera në frëngjisht[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • le corpus "catalan" des oeuvres spirituelles : Confessió ou Déclaration de Barcelone (1305), Llicó ou Leçon de Narbonne, Raonament ou Exposé d'Avignon, Informació espiritual ou Instruction spirituelle au roi Frédéric de Sicile (1310) : Jean Canteins, Arnau de Villeneuve, t. I : Un "spirituel" soupçonné d'hérésie, Les Belles Lettres, 2015, p. 82-181.

Veprat apokrife të përkthyera në frëngjisht[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Rosarius philosophorum, De vita philosophorum... : Antoine Calvet, Les oeuvres alchimiques attribuées à Arnaud de Villeneuve, Archè Milan, 2011, 728 p.
  • Traité parabolique, trad. Antoine Calvet, Chrysopoeia, V, 1992-1996, p. 145-170.
  • Le livre des vins (XIV° s.), trad. du latin Patrick Gifreu, Editions de la Merci, 2011.
  • Semita semitae. Le chemin du chemin. [3] Arkivuar 5 mars 2016 tek Wayback Machine

Studime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  • Pierre Joseph de Haitze (alias Pierre Joseph), Vie d'Arnaud, Aix, 1719, in-12.
  • B. Hauréau, "Arnauld de Villeneuve", in Histoire littéraire de la France, 28 (1881), faqja26-126, 487-490.
  • Marc Haven (Dr Emmanuel Lalande), La vie et les œuvres de maître Arnaud de Villeneuve (1896), Phénix, 2003.
  • Stampa:Ouvrage
  • R. Verrier, Études sur Arnauld de Villeneuve, Leyde, 2 vol., 1947-1949.
  • M. Mc Vaugh, "The Development of Medieval Pharmaceutical Theory", apud Arnaldi de Villanova Opera medica omnia, vol. II, 1975.
  • Antoine Calvet : "Les alchimica d’Arnaud de Villeneuve à travers la tradition imprimée (XVIe-XVIIe siècles). Questions bibliographiques", in D. Kahn et S. Matton (édi.), Alchimie : art, histoire et mythes (1995), faqja157-190.
  • Antoine Calvet, "La tradition alchimique latine (XIII°-XV° siècle) et le corpus alchimique du pseudo-Arnaud de Villeneuve", Médiévales, 52, printemps 2007, faqja39-54. [4]

Për lexim të mëtejshëm[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Lidhje të jashtme[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Veprat atribuara Arnaldus:

Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Arnaldus_de_Villa_Nova&oldid=2586492"