Higjiena
Higjiena është një seri praktikash të kryera për të ruajtur shëndetin. Sipas Organizatës Botërore të Shëndetësisë (OBSH), "Higjiena i referohet kushteve dhe praktikave që ndihmojnë në mirëmbajtjen e shëndetit dhe parandalimin e përhapjes së sëmundjeve." [2] Higjiena personale i referohet ruajtjes së pastërtisë së trupit.
Shumë njerëz e barazojnë higjienën me 'pastërtinë', por higjiena është një term shumë më i gjerë. Ai përfshin zgjedhje të tilla të zakoneve personale se sa shpesh bëni dush ose banjë, lani duart, shkurtoni thonjtë dhe lani rrobat. Ai gjithashtu përfshin vëmendjen për mbajtjen pastër dhe pa patogjene të sipërfaqeve në shtëpi dhe në vendin e punës, përfshirë ambientet e banjës.
Disa praktika të rregullta të higjienës mund të konsiderohen zakone të mira nga një shoqëri, ndërsa neglizhenca e higjienës mund të konsiderohet e neveritshme, mos respektuese ose kërcënuese.
Etimologjia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Termi higjienë në gjuhën angleze për herë të parë është përdorur në vitin 1676. Fjala higjiena vjen nga gjuha frënge hygiene, një latinizim i fjalës greke ὑγιεινή (τέχνη) hygieinē techne, që do të thotë "(art) i shëndetit", nga ὑγιεινός hygieinos, "e mirë për shëndetin, e shëndetshme", [3] nga ὑγιής ( hygies), "i shëndetshëm, i shëndoshë, i për shëndetshëm". [4] Në fenë e lashtë greke, Hygeia (Ὑγίεια) ishte personifikimi i shëndetit, pastërtisë dhe higjenës. [5]
Larja e duarve[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Artikulli kryesor: Larja e duarve
Higjiena e duarve përcaktohet si larja e duarve dhe thonjve me sapun dhe ujë ose përdorimi i një sanitizatori të ujit. Higjiena e duarve është thelbësore për të parandaluar përhapjen e sëmundjeve infektive në ambientet e shtëpisë dhe të jetës së përditshme. [6]
Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) rekomandon larjen e duarve me hiri nëse sapuni nuk është i disponueshëm në situata kritike, [7] shkolla pa qasje në sapun [8] dhe situata të tjera të vështira sipas emergjencave, kur gjithashtu rekomandohet edhe përdorimi i rërës (të pastër). [9] Përdorimi i hirit është i zakonshëm në zonat rurale të vendeve në zhvillim dhe në eksperimente është treguar të paktën po aq efektive sa sapuni për heqjen e patogjenëve. [10]
Higjiena personale[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Artikulli kryesor: Higjiena personale
Higjiena personale përfshin ato praktika të kryera nga një individ për t'u kujdesur për shëndetin e trupit dhe mirëqenien e njeriut përmes pastërtisë. Motivimet për praktikën e higjienës personale përfshijnë zvogëlimin e sëmundjes personale, shërimin nga sëmundjet personale, shëndetin optimal dhe ndjenjën e mirëqenies, pranimin shoqëror dhe parandalimin e përhapjes së sëmundjes tek të tjerët. Ajo që konsiderohet higjiena e duhur personale mund të jetë specifike kulturore dhe mund të ndryshojë me kalimin e kohës.
Higjiena personale ka të bëjë me praktikat që lidhen me kujdesin dhe përdorimin e instrumenteve të përdorura për administrimin e shërbimeve të kujdesit personal për njerëzit:
Praktikat e higjienës personale përfshijnë:
- Sterilizimi i instrumenteve të përdorura nga ofruesit e shërbimeve, përfshirë floktarët, estetistët dhe ofruesit e tjerë të shërbimeve.
- Sterilizimi nga autoklava e instrumenteve të përdorura në shpimin e trupit dhe shënimin e tatuazheve .
- Pastrimi i duarve.
Shih edhe[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ "Water, Sanitation and Hygiene Poster Set with Trainer Guide". Centre for Affordable Water and Sanitation Technology (CAWST). mars 2013.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Hygiene: Overview". World Health Organization (WHO). Marrë më 29 janar 2020.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ ὑγιεινός, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
- ^ ὑγιής, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
- ^ ὑγίεια, Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
- ^ Bloomfield, Sally F.; Aiello, Allison E.; Cookson, Barry; O'Boyle, Carol; Larson, Elaine L. (dhjetor 2007). "The effectiveness of hand hygiene procedures in reducing the risks of infections in home and community settings including hand washing and alcohol-based hand sanitizers". American Journal of Infection Control. 35 (10): S27–S64. doi:10.1016/j.ajic.2007.07.001.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Emergency treatment of drinking-water at the point of use" (PDF). World Health Organization. 2011.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "Water, Sanitation and Hygiene Standards for Schools in Low-cost Settings" (PDF). World Health Organization. 2009.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ "How can personal hygiene be maintained in difficult circumstances?". World Health Organization. 2005.
{{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Baker, K.K.; Dil Farzana, F.; Ferdous, F.; Ahmed, S.; Kumar Das, S.; Faruque, A.S.G.; Nasrin, D.; Kotloff, K.L.; Nataro, J.P. (28 prill 2014). "Association between Moderate-to-Severe Diarrhea in Young Children in the Global Enteric Multi center Study (GEMS) and Types of Hand washing Materials Used by Caretakers in Mirzapur, Bangladesh". American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. 91 (1): 181–89. doi:10.4269/ajtmh.13-0509. PMC 4080560. PMID 24778193.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)