Kanzas

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë
Kansas
Shteti i Kansasit
Nofka(t): 
The Sunflower State (Shteti i Lule Diellit);
The Wheat State[1]
America's Heartland[2]
Parimet: 
Ad astra per aspera (latinisht për Tek yjet përmes vështirësive)
Himni: "Home on the Range"
Harta e Shteteve të Bashkuara me Kansas të theksuar
Harta e Shteteve të Bashkuara me Kansas të theksuar
VendiShtetet e Bashkuara
Para shtetësisëTerritori i Kansasit
U pranua në Bashkim29 janar 1861 (34-të)
KryeqytetiTopeka
Qyteti më i madhWichita
Metroja më e madhe dhe zonat urbanePjesa e Kansasit të Kansas City, MO-KS area[a]
Qeveria
 • GuvernatoriLaura Kelly (D)
 • Guvernatori togerDavid Toland (D)
LegjislaturaLegjislatura e Kansasit
 • Dhoma e sipërmeSenati
 • Dhoma e ulëtDhoma e Përfaqësuesve
GjyqësoriGjykata e Lartë e Kansasit
Senatorët amerikanJerry Moran (R)
Roger Marshall (R)
Delegacioni i Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA1: Tracey Mann (R)
2: Jake LaTurner (R)
3: Sharice Davids (D)
4: Ron Estes (R) (lista)
Sipërfaqja
 • Gjithsej82.278[3] sq mi (213.100 km2)
 • Sipërfaqe tokësore81.759[3] sq mi (211.754 km2)
 • Sipërfaqe ujore520[3] sq mi (1.346 km2)  0.6[4]%
Sipërfaqja vendi15th
Dimensionet
 • Gjatësia213[5] mi (343 km)
 • Gjerësia410[5] mi (660 km)
Lartësia mbidetare
2.000 ft (610 m)
Lartësia më e lartë4.041 ft (1.232 m)
Lartësia më e ulët679 ft (207 m)
Popullsia
 (2020)
 • Gjithsej2.940.865
 • Vendi36-të
 • Dendësia34,9/sq mi (13,5/km2)
 • Dendësia vendi40-të
 • Të ardhurat mesatare shtëpiake
$56.422[7]
 • Të ardhurat vendi
27-të[8]
Emri i banorëveKansan
Gjuha
 • Gjuha zyrtareAnglisht[9]
Zona kohore
Shumica e shtetitUTC−06:00 (Qendrore)
 • Verës (DST)UTC−05:00 (CDT)
Qarqet Greeley, Hamilton, Sherman, dhe WallaceUTC−07:00 (Mountain)
 • Verës (DST)UTC−06:00 (MDT)
Shkurtesa USPS
KS
Kodi ISO 3166US-KS
Shkurtesa tradicionaleKan., Kans.
Gjerësia gjeografike37° N to 40° N
Gjatësia gjeografike94° 35′ W to 102° 3′ W
Faqja zyrtareportal.kansas.gov

Kansas është një nga 50 shtetet e SHBA-së. Kryeqyteti i saj është Topeka dhe qyteti më i madh është Wichita. Kansas është një shtet pa dalje në det i kufizuar nga Nebraska në veri; Mizuri në lindje; Oklahoma në jug; dhe Kolorado në perëndim. Kansas e ka marrë emërin nga lumi Kansas cili rrjedh përmes tij, i cili nga ana e tij e ka marrë emërin nga fisit autokton india-amerikan Kansa, që ka banuar në këtë zonë. Emri i fisit "kazë" do të thotë "njerëzit e erës" ose "njerëzit e erës së jugut". Banorët e Kanzasit quhen "Kanzans". Për mijëra vjet në vendin ku është Kanzasi tani jetonin fise të shumta dhe të ndryshme autoktone amerikane. Fiset në pjesën lindore të shtetit në përgjithësi kanë jetuar në fshatra përgjatë luginave të lumenjve. Fiset në pjesën perëndimore të shtetit ishin gjysmë-endacakë dhe gjuanin kope të mëdha bizonësh. Kanzasi u banua nga amerikanët europianë në 1830, por kjo gjë u përshpejtua në vitet 1850.

Deri në vitin 2015, Kansas ishte një nga shtetet bujqësore më produktive, duke prodhuar rendimente të larta të grurit, misrit, melekuqes dhe sojës.[10] Kansas, i cili ka një sipërfaqe prej 82,278 milje katrorë (213,100 kilometra katrorë) është shteti i 15-të më i madh për nga sipërfaqja dhe i 36-të më i populluari nga 50 shtetet, me një popullsi prej 2,940,865 sipas regjistrimit të vitit 2020.[11] Mali Sunflower është pika më e lartë e Kansasit në 4,039 ft (1,231 metra).[12]

Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Gjeografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Demografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Ekonomia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Kultura[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shënime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Zona e Kansas City është zona më e madhe metropolitane dhe urbane vetëm në shtet; megjithatë, zona metropolitane e Wichita është më e madhja me qendër në shtet.

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Riney-Kehrberg, Pamela. "Wholesome, Home-Baked Goodness: Kansas, the Wheat State" (PDF). Kansas History: A Journal of the Central Plains (në anglisht). Kansas State Historical Society (Spring 2011): 60–69.
  2. ^ "New vanity tag rule spurs drivers' creativity" (në anglisht).
  3. ^ a b c Geography, US Census Bureau. "State Area Measurements and Internal Point Coordinates" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 16 mars 2018. Marrë më 31 maj 2016.
  4. ^ USGS, Howard Perlman. "Area of each state that is water" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 25 qershor 2016.
  5. ^ a b "Kansas Geography from NETSTATE" (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 4 qershor 2016.
  6. ^ a b "Elevations and Distances in the United States" (në anglisht). Shërbimi Gjeologjik i Shteteve të Bashkuara. 2001. Arkivuar nga origjinali më 15 tetor 2011. Marrë më 21 tetor 2011.
  7. ^ "Median Annual Household Income". The Henry J. Kaiser Family Foundation (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 20 dhjetor 2016. Marrë më 9 dhjetor 2016.
  8. ^ Bureau, U. S. Census. "U.S. Census website". Zyra e Regjistrimit të Shteteve të Bashkura (në anglisht). Marrë më 7 shkurt 2019.
  9. ^ "Governor's Signature Makes English the Official Language of Kansas" (në anglisht). US English. 11 maj 2007. Arkivuar nga origjinali më 10 korrik 2007. Marrë më 6 gusht 2008.
  10. ^ "Kansas Agriculture". Kansas Department of Agriculture (në anglisht). Arkivuar nga origjinali më 20 shtator 2015. Marrë më 14 shtator 2015.
  11. ^ "2020 Census" (PDF). Census.gov (në anglisht). 26 prill 2021.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës (lidhja)
  12. ^ "Mount Sunflower—Kansas, United States • peakery" (në anglisht). 3 prill 2011. Arkivuar nga origjinali më 3 prill 2011.