Kultura e Letonisë

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Kultura e Letonisë kombinon trashëgiminë tradicionale Letoneze dhe Livonian me ndikimet e trashëgimisë së ndryshme historike të vendit.

Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Zona e Letonisë ka qenë e banuar që nga viti 9000 pes. Fiset Baltike, paraardhësit e ditëve të sotme të Letonisë, erdhën rreth vitit 3000 para Krishtit. Në shekullin e 13 pas pushtimit të Letonisë së sotme, gjermanët baltikë u vendosën këtu dhe gradualisht u bënë klasa e epërme dhe sundimtarët e Letonisë, ndërsa letonezët dhe livonianët humbën pozicionet e tyre duke u bërë serfat në shekullin e 16-të. Kjo shkaktoi gjermanizimin e banorëve të arsimuar të kombësive të tjera, por ruajti disa tradita lokale.

Populli[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Shumica e banorëve janë Latviane. [1] Ekziston një nëngrup kulturor dhe gjuhësor i dallueshëm, Latgalianët, të cilët banojnë në rajonin Latgale në Letoninë Lindore. Një tjetër grup indigjen janë Livonians, gjuha finlandeze Livonian e të cilit është pothuajse e zhdukur. Grupi më i madh i pakicave është populli sllav, sidomos rusët. Pakica të tjera të njohura janë njerëzit romë, gjermanët baltikë dhe çifutët, popullsia e të cilave ka rënë ndjeshëm pas Luftës së Dytë Botërore, si dhe Lituanezët dhe Estonezët.

Rajonet[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Rajonet historike të Letonisë

Letonia është e ndarë në disa rajone kulturore dhe historike - Vidzeme, Latgale, Courland dhe Zemgale. Ndonjëherë, Shalija dhe Maliena dallohen gjithashtu.

Folklori[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Letonezët kanë trashëgiminë të pasur të folklorit tradicional, sidomos këngët popullore. Që daton më shumë se një mijë vjet, janë identifikuar më shumë se 1.2 milion tekste dhe 30.000 meloditë e këngëve popullore.[2]

Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

  1. ^ Social Statistics Department of Latvia. "Latvijas iedzīvotāju etniskais sastāvs" (PDF). Social Statistics Department of Latvia. Arkivuar nga origjinali (PDF) më 3 maj 2018. Marrë më 21 qershor 2015. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)
  2. ^ "Kopje e arkivuar". Arkivuar nga origjinali më 15 maj 2011. Marrë më 31 maj 2017. {{cite web}}: Mungon ose është bosh parametri |language= (Ndihmë!)Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull (lidhja)