Shqiptarët në Siri
| Shqiptarët në Siri | |
|---|---|
| Gjuhët | |
| Shqip, Arabishtja levantine | |
| Fetë | |
| Islami Sunni, Bektashi | |
| Grupe etnike të lidhura | |
| Shqiptarët |
Shqiptarët në Siri përbëjnë një komunitet prej rreth 5.000 deri 10.000 banorë, [1] [2] kryesisht në qytetet e Damaskut dhe Hama, Halepit dhe Latakia . [3] Shqiptarët në Siri njihen si الأرناؤوط / Arnā'ūṭ . [4]
Vendndodhja[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Damasku ka lagje të veçanta shqiptare (Arnaut), të cilat datojnë në fillim të shekullit të 20-të. Ndër më të njohurat është lagja Al Diwaniyah, e njohur në mënyrë të përhershme si Arnaut Mahala (lagja shqiptare) ku ndodhet Xhamia e Shqiptarëve e ndërtuar nga Vehbi Sulejman Gavoçi, një shqiptar me origjinë nga Shkodra . [5] Një lagje tjetër e Damaskut ku jetojnë shumë familje shqiptare është lagja Al Kadam . [1]
Historia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Shqiptarët[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Inkorporimi i Sirisë në Perandorinë Osmane solli ushtarët Jeniçerë në qendrat urbane të Sirisë, të tilla si Damasku, nga të cilat shqiptarët e rekrutuar nga Ballkani në shekullin e shtatëmbëdhjetë ishin një prani e dukshme krahas trupave të tjera osmane nga etni të ndryshme. [6] Gjatë asaj kohe, shqiptarët shërbenin edhe në kapacitete të tjera të tilla Sinan Pasha nga Topojani i cili ishte për një kohë guvernator në zonë. [4] Shqiptarët megjithëse në numër më të madh migruan në Siri gjatë fund të shekullit të 19-të dhe në fillim të shekullit të 20-të. [1] Vala më e madhe e emigrantëve në Siri ishte gjatë viteve 1912-1913, kur shqiptarët u larguan nga luftërat ballkanike. [7] Nga epoka osmane deri në kohët bashkëkohore ka vazhduar tradita e emigracionit, ku dijetarët dhe studentët muslimanë emigruan në Damask, disa për ta përsosur arabishten e tyre. [4] Disa nga këta individë qëndruan dhe u vendosën në lagje të tilla si Suk Saruxha dhe Suk al-Muhaxhirin . [4] Disa individë brenda bashkësisë shqiptare ishin Sufitë dhe gjithashtu shërbenin si një urë për përhapjen e sufizmit në atdhe. [4]
Gjithsesi, klerikët musliman shqiptar në Damask janë konservatorë për shkak të dominimit të islamit suni dhe kjo reflektohet në shumë prej veprave të tyre fetare në arabisht. [4] Dijetarët muslimanë shqiptarë kanë lënë shenjën e tyre në botën islame dhe figura të shquara fetare myslimane shqiptare nga Siria përfshijnë Muhammed Nasirudin el-Albanin dhe Abdul Kadër Arnauti . [4] Në kohët tona, shqiptarët e tjerë në Siri kanë kontribuar për shoqërinë siriane nëpërmjet përpjekjeve dhe punimeve të tyre si artistë, novelistë , poetë, shkrimtarë, kritikë letrar dhe dramaturgë. [4]
Romët shqipfolës[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Në Siri ekziston një komunitet i vogël i shqiptarëve që flasin gjuhën Rome [8] [9] të cilët vetë-identifikohen si shqiptarë dhe janë të punësuar në profesione të tilla si kovaçë, metalurgë dhe punues hekuri. [10] Rënia e sundimit osman në Europën jugore për shkak të Luftërave Ballkanike (1912-1913) i detyroi paraardhësit e tyre të emigronin dhe të vendoseshin në Siri.
Njerëz të mirënjohur[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Fetarë[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Muhammed Nasiruddin al-Albani - shekulli i 20-të, dijetari islam i hadithit dhe fikhut, autor i mbi 100 veprave, kryesisht në hadith
- Abdul Qader Arnaout - Dijetar i Hadithit
- Shuaib Al Arna'ut - Dijetar i hadithit në botën islame
- Shuayb Muharrem Arnauti - dijetar musliman
Akademik[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Muhammad Mufaku Al Arnaut (i lindur në vitin 1952, Damask) - profesor i studimeve të Lindjes së Mesme në Universitetin Jordanian Al al-Bayt
Shiko gjithashtu[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
Referime[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- ^ a b c Shqiptarët në Siri: Asad po na vret, na shkatërroi shtëpitë Arkivuar 2 dhjetor 2016 tek Wayback Machine – shqiptarja.com
- ^ Bega: Dhjetë mijë arnautë që ruajnë gjakun shqiptar Arkivuar 12 mars 2016 tek Wayback Machine – shqiptarja.com
- ^ A ka shtet amë për “arnautët” e Sirisë? Arkivuar 2 dhjetor 2016 tek Wayback Machine – koha.net
- ^ a b c d e f g h Norris 1993. "Though not as famous as Egypt as a home for Albania's exiled community in the Eastern Arab world, Syria (and to a degree Lebanon) was to become a significant centre for Muslim Albanians, so that today the tiny Arnā’ūṭ community in Damascus, as elsewhere, is not only respected but has already made a significant contribution to modern Arabic literature and cultural life in Syria. Damascus has for centuries acted as a magnet for Albanian Muslim scholars and students, and it is not uncommon to meet imāms of mosques in Yugoslavia, a few of them Yugoslav Albanians, who have perfected their Arabic in Damascus. During the sixteenth and seventeenth centuries a number of Ottoman governors and administrators were of Albanian origin. Among the most famous of these was Sinān Pasha, whose achievements as a builder were distinguished in many parts of the Ottoman empire. He was born about 1500 in the region of Topoyani, in Central Albania, and rose to importance through the devshirme system… Students who came to Damascus stayed longer, some of them for good. They would settle in such quarters as Sūq Sārūja and Sūq al-Muhājirīn. If they returned, they would teach in Qur'ān schools in Kosovo and elsewhere. Others, of a Ṣūfī spirit, acted as human bridges between Albania and the centres of the Ṣūfī orders in the Middle East, Syria included. One specific order, the Sa’diyya, founded by Sa’d al-Dīn al Jibāwī and his successors in about 1335, was especially associated with Damascus, although it later spread to Turkey and Egypt, and in the eighteenth century gained a foothold in Kosovo and Yugoslav Macedonia… Damascus and its Albanian circles were centres of Muslim orthodoxy. The Syrian influence on Muslim Albanians is characterised by its support for traditional orthodox Islam, freed from any taint of heterodoxy or excess, and it is therefore not surprising that studies in Arabic by Albanians published in Damascus, should reflect this preference. Examples of such books are a study of the thought of Imām Abū Ḥanīfa by Wahbī Sulaymān Ghāwijī al-Albānī, published in Damascus and Beirut in 1973, an edition of ‘al-Tadhkira fī faḍl al-adhkār, by Abū Abdallāh Muhammad al-Ourṭubī al-Andalusī (d. 671/1273), edited by ‘Abd al-Qādir al-Arnā’ūṭ and Ibrāhīm al- Arnā’ūṭ, published in Damascus in 1972, and Riyāḍ al-Ṣāliḥīn, by the Imām al-Nawawī, edited by Muhammad Nāṣir al-Dīn al-Albānī, and published by the Islamic Office in 1398/1978. These typify the serious scholarly work that has recently characterised the Arnā’ūṭs in Syria. Potentially Syria has offered a scope and ambiance for their efforts that is rarely to be found, elsewhere, in the Arab world in recent years. Syria is the home of a very active family of Arnā’ūṭ novelists, short story writers, poets, dramatists, literary critics and artists, still active, names such as Abdylkader Arna’ūṭi, the sisters Ajshe and Hatixhe...."
- ^ Shqiptarët e Sirisë Arkivuar 5 mars 2016 tek Wayback Machine – radioislame.com
- ^ Masters 2013.
- ^ Dr.Ramiz Zekaj: “Arnautët e Sirisë, një Shqipëri e vogël larg atdheut të tyre Arkivuar 13 gusht 2015 tek Archive.today – radiokosovaelire.com
- ^ Berland, Joseph C.; Rao, Aparna (2004). Customary Strangers: New Perspectives on Peripatetic Peoples in the Middle East, Africa, and Asia. Greenwood Publishing Group. fq. 74–75. ISBN 978-0-89789-771-6.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Herin, Bruno (2012). "The Domari Language of Aleppo (Syria)". Linguistic Discovery. 10 (2): 2. Arkivuar nga origjinali më 3 shkurt 2023. Marrë më 2 maj 2019.
{{cite journal}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - ^ Gabim referencash: Etiketë
<ref>e pavlefshme; asnjë tekst nuk u dha për refs e quajturaVuraletal21
Bibliografia[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
- Masters, Bruce (2013). The Arabs of the Ottoman Empire, 1516-1918: A social and cultural history. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9781107033634.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!) - Norris, Harry Thirlwall (1993). Islam in the Balkans: religion and society between Europe and the Arab world. Columbia: University of South Carolina Press. ISBN 9780872499775.
{{cite book}}: Mungon ose është bosh parametri|language=(Ndihmë!)